Door Carolien Stam – Ongeveer een kwart van de jongeren met een psychische
of psychiatrische stoornis verlaat de instelling zonder dat de behandeling is
afgerond. Het risico dat zij op het verkeerde pad belanden is groot.
‘Instellingen zijn geneigd zoveel mogelijk behandelprogramma’s op gedwongen opgenomen
jongeren in te zetten: baat ’t niet, dan schaadt ’t niet. Zij zouden meer
moeten focussen op een voor de individuele jongere passende behandeling en goede
nazorg.’ Dat vindt Chijs van Nieuwenhuizen, bijzonder hoogleraar forensische
geestelijke gezondheidszorg aan de Universiteit Tilburg. ‘Op die manier kun je
jongeren binnen houden na hun achttiende, als zij niet meer gedwongen opgenomen
kunnen worden tenzij ze een delict hebben gepleegd.’
MachteloosJongeren met bijvoorbeeld een gedragsstoornis komen in een
justitiële inrichting als zij een delict hebben gepleegd. Zijn ze – nog – niet
door de politie opgepakt kunnen ze civielrechtelijk via een
ondertoezichtstelling tot hun achttiende jaar gedwongen opgenomen worden.
Na hun meerderjarig worden blijven deze civielrechtelijk opgenomen jongeren
alleen in behandeling als ze dat zelf willen of als de stoornis zo ernstig is
dat een rechterlijke machtiging afgegeven wordt.
‘Hulpverleners staan machteloos, evenals de jongeren’, zegt Chijs van
Nieuwenhuizen, die naast haar hoogleraarschap coördinator behandeling en
onderzoek is in een kliniek voor de forensische jeugdpsychiatrie in Eindhoven.
‘Ik schat dat een kwart van de jongeren in onze kliniek na hun achttiende uit de
hulpverlening stapt. Zij lopen een groter risico op het verkeerde pad te
belanden.’
Peutertijd
De Tweede Kamer heeft een wetsvoorstel gemaakt om
de leeftijd voor onder toezicht stelling op te rekken naar 21 jaar. Helpt dat om
de jongeren beter te kunnen helpen?
‘Ik weet het niet,’ weifelt Van Nieuwenhuizen. ‘De
meeste jongeren zijn al zo lang in behandeling dat het niet de vraag is wanneer
de hulp kan stoppen, maar eerder hoe je een stabiele omgeving kunt creëren,
waarvan hulpverlening ook onderdeel kan uitmaken. Ik krijg jongeren die al vanaf
hun peutertijd uit huis zijn geplaatst en van de ene instelling naar de andere
lopen. Belangrijker is vroegtijdig in te grijpen bij problemen. Ik denk dat we
daar meer energie in moeten steken.’
Nobel streven
‘Instellingen moeten daarnaast meer op het individu
gericht behandelen,’ vindt de hoogleraar. ‘Jongeren met een psychische of psychiatrische stoornis, zeker als ze tegen
de 16, 17 jaar aanlopen, worden vaak overladen met allerlei behandelingsprogramma’s. Dat komt voort uit een
nobel streven: de hulpverlener wil het zo goed mogelijk doen. Baat ’t niet dan
schaadt ’t niet.’
‘Maar het zou beter zijn meer gericht te behandelen en ook de jongere zelf
daar een stem in te geven. Sommige jongeren kunnen dat niet aan, maar in de
hulpverlening bestaat nog te veel de neiging “wel te weten wat goed is” voor
zo’n jongere is.’
Scheiding Chijs van Nieuwenhuizen vindt de
strikte fysieke scheiding die wordt aangehouden tussen civielrechtelijk en
strafrechtelijk opgenomen jongeren, niet terecht. ‘Ze mogen niet bij elkaar
zitten en niet gezamenlijk behandeld worden. Terwijl ze wel vaak dezelfde
psychiatrische problemen hebben. Ook civielrechtelijk opgenomen jongeren hebben
veelal delicten gepleegd, maar zijn niet opgepakt.’
Bezuingingen
Volgens cijfers van het WODC (Wetenschappelijk
Onderzoek- en Documentatiecentrum) stijgt het aantal gedwongen opnames komende
jaren met 11 (strafrechtelijk) tot 21 (civielrechtelijk) procent. Wordt het
probleem groter?
‘De oorzaak voor die stijging moet vooral worden
gezocht in de enorme bezuinigingen die de justitiële inrichtingen in de
afgelopen jaren voor de kiezen heeft gekregen. Het is niet zo dat de
criminaliteit toeneemt. Voor civielrechtelijke plaatsen wordt nu ook meer geld
vrijgemaakt. Maar dan moeten er ook wel meer professionals komen om de jongeren
te behandelen.’
‘Het kan niet zo zijn dat er in een instelling een psychiater op honderd
jongeren is. Want er moet meer aandacht zijn voor welke behandeling de
individuele jongere nodig heeft. Als daarnaast meer aandacht wordt besteed aan
scholing, nazorg en het betrekken van het sociale netwerk in de ondersteuning
aan de jongere, dan gaat ook de recidive, het terugvallen in ‘oud’ gedrag,
omlaag.’
Lees ook:
portal/zorgwelzijn.portal/enc/_nfpb/true/tsge_portlet_zw_news1_1_actionOverride/___2Fportlets___2Fts___2Fge___2Fnews1___2Fcontent___2FshowDetailsList/_windowLabel/tsge_portlet_zw_news1_1/tsge_portlet_zw_news1_1channel/5601/tsge_portlet_zw_news1_1id/62012/_desktopLabel/zorgwelzijn/_pageLabel/tsge_page_nieuws/index.html”
target=_blank>Hoenderloo Groep werkt mee aan onderzoek Glen Mills,
Nieuwsbrief Zorg + Welzijn 3 augustus 2006;
portal/zorgwelzijn.portal/enc/_nfpb/true/tsge_portlet_zw_search_actionOverride/___2Fportlets___2Fts___2Fge___2Fsearch1___2Fcontent___2FgoToResult/_windowLabel/tsge_portlet_zw_search/tsge_portlet_zw_searchchannelId/5601/tsge_portlet_zw_searchitemId/52808/_desktopLabel/zorgwelzijn/_pageLabel/tgse_page_search_results/index.html”
target=_blank>Jeugdcultuur belangrijker dan opvoeding bij crimineel gedrag,
Nieuwsbrief Zorg + welzijn, 3 maart 2006;
portal/zorgwelzijn.portal/enc/_nfpb/true/tsge_portlet_zw_search_actionOverride/___2Fportlets___2Fts___2Fge___2Fsearch1___2Fcontent___2FgoToResult/_windowLabel/tsge_portlet_zw_search/tsge_portlet_zw_searchchannelId/20107/tsge_portlet_zw_searchitemId/55295/_desktopLabel/zorgwelzijn/_pageLabel/tgse_page_search_results/index.html”
target=_blank>Politiek roept om tuchtscholen voor onhandelbare jongeren:
‘Begeleiding op school gaat vaak te lang door’, Zorg + Welzijn Magazine, 6
mei 2004;
portal/zorgwelzijn.portal/enc/_nfpb/true/tsge_portlet_zw_search_actionOverride/___2Fportlets___2Fts___2Fge___2Fsearch1___2Fcontent___2FgoToResult/_windowLabel/tsge_portlet_zw_search/tsge_portlet_zw_searchchannelId/20107/tsge_portlet_zw_searchitemId/53134/_desktopLabel/zorgwelzijn/_pageLabel/tgse_page_search_results/index.html”
target=_blank>Nederland grijpt naar interventies die in het buitenland
niet-effectief zijn gebleken: Sneller, harder, consequenter, Zorg + Welzijn
Magazine, 4 december 2002
Meer weten? Lees dan ook de gratis
portal/zorgwelzijn.portal/enc/_nfpb/true/_pageLabel/tsge_page_nieuwsbrief/_desktopLabel/zorgwelzijn/index.html”
name=Nieuwsbrief>Zorg + Welzijn Nieuwsbrief .
Daarvoor kunt u zich hier
portal/zorgwelzijn.portal/enc/_nfpb/true/_pageLabel/tsge_page_nieuwsbrief/_desktopLabel/zorgwelzijn/index.html”
name=Nieuwsbrief>aanmelden . De laatste nieuwsbrief
leest u
href=”http://vedm.net/click2?l=5HEyU&m=2qCd&s=kKXxDU” target=_blank
name=”Nieuwsbrief 30″>via deze link
.