Zijn conclusie? ‘De interventie draagt bij aan meer weerbaarheid van moeders in het opvoeden tegen radicalisering  en weet ook moeders te bereiken die anders moeilijk bereikt worden door formele instanties.’

Preventie

Britt Boeddha is projectleider bij stichting Attanmia in Rotterdam. In 2014 en 2015 gaf deze stichting een training over opvoeden en burgerschap. De training heette Shabab van nu (jeugd van nu) en was bedoeld voor ouders met diverse achtergronden. Boeddha: ‘Tijdens deze training kregen we van islamitische ouders veel vragen over radicalisering en de invloed van islamitisch extremisme op jongeren. Parallel daaraan stuurde het kabinet een actieprogramma naar de Tweede Kamer met maatregelen om radicalisering te voorkomen. Een belangrijk onderdeel daarvan was preventie bij jeugdigen. Attanmia heeft de training toen doorontwikkeld tot de interventie ‘Weerbaar opvoeden tegen radicalisering’. Hiermee sloten we direct aan op de maatregelen die de regering wenste.’

Leefwerelden

De interventie bestaat uit een training en het traject Opvoedambassadeurs. Tijdens de training, verspreid over zes dagdelen, worden verschillende thema’s behandeld. Zo wordt de moeders inzicht geboden in de verschillende leefwerelden (zoals die op school en die op straat) waarin hun kinderen zich bevinden, is er aandacht voor het open communiceren tussen ouder en kind en wordt het belang van betrokkenheid bij de Nederlandse samenleving uitgelegd. Boeddha: ‘De training is ontwikkeld, en wordt gegeven, door mensen die zelf ook een islamitische achtergrond hebben. Dat is waardevol omdat het hierdoor mogelijk is nog beter aan te sluiten op de ervaringen en achtergrond van de deelnemers.’

Opvoedambassadeurs

Moeders die tijdens de training laten blijken dat ze de stof goed opnemen, die een groot netwerk hebben en communicatief vaardig zijn, worden gevraagd deel te nemen aan het vervolgtraject. Degenen die dat willen, worden getraind als opvoedambassadeur. Vanuit die rol gaan zij met andere moeders in gesprek over opvoeding en opvoedvragen én, misschien wel het belangrijkste, bieden ze een luisterend oor aan moeders die hier behoefte aan hebben. Van Wonderen: ‘Het is als formele instantie soms lastig om bepaalde moeders te bereiken. Dankzij de inzet van opvoedambassadeurs lukt dit wel.’

Preventie

Boeddha benadrukt dat we in een tijd leven waarin een preventieve aanpak belangrijk is om de kans op uitreizen en extremisme te verkleinen. ‘We dreigen in een vicieuze cirkel terecht te komen. Door de aanslagen die wereldwijd gepleegd worden en de angst die daarop volgt, neemt ook de discriminatie toe. Deze discriminatie kan het “wij-zij” gevoel versterken en ervoor zorgen dat jongeren zich minder betrokken voelen waardoor ze zich terugtrekken en niet meer meedraaien. De kans dat deze jongeren radicaliseren, wordt daardoor groter. Door preventief met ouders te spreken en hen handvatten te bieden om met dergelijke situaties om te gaan, kunnen we de cirkel doorbreken.’

‘In Nederland lijken steeds meer tegenstellingen te ontstaan. Bijvoorbeeld tussen groepen, arm en rijk en individuen. Deze polarisatie heeft een ontwrichtend effect op de samenleving. Doen we hier niks aan dan voorzie ik een gevaar voor onze samenleving’. Lees meer >>

Alleen moeders

De interventie richt zich nu nog alleen op moeders. Vanuit de gemeente Rotterdam werd daar de focus op gelegd en Boeddha stelt dat moeders in islamitische gezinnen vaak ook een grote rol hebben in de opvoeding van de kinderen. ‘Om ervoor te zorgen dat vaders zich bewust worden van hun verantwoordelijkheid als opvoeder en dat zij op één lijn zitten met de moeders, starten we dit najaar met een pilot met zes vadergroepen. Het zou mooi zijn als we van daaruit ook mannelijke ambassadeurs krijgen. Het blijft echter een feit dat je geïsoleerde moeders het beste bereikt via andere moeders. Daarom starten er in het najaar ook nog achttien moedergroepen. De vraag naar de training is groot onder hen. Er is zelfs een wachtlijst.’

Brede uitrol

Ron van Wonderen heeft de interventie voor KIS in een rapport beschreven, onderbouwd en geëvalueerd. En hij is positief over het effect dat Weerbaar opvoeden tegen radicalisering bereikt. ‘De aandacht voor interventies als deze neemt toe. Dat is op zich al heel goed. Deze specifieke interventie hebben we onderzocht en blijkt goed in elkaar te zitten. Niet alleen zijn de deelnemers positief, de interventie bevat ook alle benodigde elementen: er wordt vertrouwen en veiligheid binnen de groep gecreëerd, er is aandacht voor relevante thema’s en de training wordt goed uitgevoerd. Dit zijn relevante componenten die een bredere uitrol verdienen.’

Lees hier het hele rapport en alle aanbevelingen voor de toekomst.