Met niets is hij begonnen, maar er moest wat gebeuren. Voormalig meervoudig sprintkampioen en ex-militair Sammy Monsels is het midden jaren negentig helemaal zat. De Amsterdamse Bijlmermeer is qua criminaliteit en veiligheid tot een dieptepunt gedaald. Zelfmoorden. Overvallen. Schietpartijen. Steeds meer jongeren komen in aanraking met justitie. Tijdens een bewonersavond in september 1998 geven ouders aan bang te zijn dat hun kinderen zullen afglijden. Ze voelen zich machteloos. De ouders brainstormen over mogelijke oplossingen en de Surinamer Sammy Monsels, ook woonachtig in Amsterdam Zuidoost, komt met een plan waar een aantal ouders wel oren naar heeft. Sport als preventiemiddel. ‘Trainen, trainen en nog eens trainen. Hierdoor krijgen de jongeren discipline, respect en doorzettingsvermogen.’

Succes

Na de bewonersavond start Monsels al met de eerste atletiektraining van de nieuwe vereniging Continental Sport die hij in allerijl heeft opgericht. In parkeergarage Kempering, waar geen mens zijn auto durft te parkeren, verschijnen de eerste dag negen sporters. De dag er na is het aantal verdubbeld en weer een dag later zijn er veertig jongeren. Als het mooi weer is traint de groep in het park, bij slecht weer is er de parkeergarage. Het sportproject wordt snel een succes. De jongeren worden zelfverzekerder en door het sport vervelen ze zich niet meer. Ze hebben een doel in het leven; de beste zijn. Daarvoor willen ze best vier, vijf keer in de week sporten. In 2000 krijgt de vereniging landelijke bekendheid als zes van Monsels’ pupillen Nederlands sprintkampioen worden. Hiermee worden ze rolmodellen voor de Bijlmerjeugd. Ruim een jaar later komt er eindelijk een echte kunststofbaan van 100 en 200 meter.

Op de atletiekbaan onder metrostation Kraaiennest trainen jongeren bijna dagelijks om uiteindelijk de nummer één van de wereld te worden. Sammy Monsels heeft namelijk het plan opgevat om in 2008 met zes pupillen naar de Olympische Spelen in China te gaan. Onder de naam Operation Teamwork werken Monsels en de sprinttalenten hard om dit doel te bereiken. De jongeren die net eindexamen hebben gedaan – en verplicht zes weken niet mochten trainen – moeten in een paar weken weer op hun oude niveau zitten.

‘Jongens, jullie gaan eerst inlopen en daarna drie keer 50 meter met draafpauzes. Dan stretchen.’ Als Monsels de jongens en meisjes aan het werk heeft gezet, vertelt hij enthousiast over het succes van zijn methode. ‘Mede door ons project is de Bijlmer een stuk veiliger en relaxter geworden. In plaats van constant negatieve berichten over dit stadsdeel kunnen we nu succes laten zien. Ik train nu ongeveer vijftig jongeren, maar we hebben een wachtlijst van 165 mensen.’

Feest voor geld
Door de stille armoede in Amsterdam Zuidoost heeft de trainer een alternatief bedacht voor de contributie. Surinamers zijn volgens hem niet vertrouwd met geld betalen voor sporten in clubverband. ‘Elk gemeentelijk project loopt stuk op het moment dat kinderen voor geld bij hun ouders moeten aankloppen. Als mensen in Suriname wil voetballen, dan zorgen ze voor een veld. Is er geld nodig, dan houd je een feest en vraag je een bijdrage aan de gasten. Dat systeem heb ik hier geïntroduceerd. Het blijkt dat andere culturen dit ook herkennen.’ Elk kind krijgt de opdracht om donateurs te zoeken. Een spaarpot in de vorm van een transparante wereldbol staat bij de jongeren thuis in de woonkamer. Vrienden en familieleden kunnen hier hun donatie in doen en met dit spaargeld betalen de sporters hun lidmaatschap. Voor een deel van de eerste groep jongeren die in 1998 begon met trainen, heeft Monsels geld gekregen van het Jeugdsportfonds. Verder probeert de trainer de kosten zo laag mogelijk te houden door veel met vrijwilligers te werken.

Vrijwilligers

Naast het organiseren van evenementen in de wijk of sponsorwerving helpen vrijwilligers ook bij taken als huiswerkbegeleiding. Monsels: ‘School vind ik het belangrijkst. We houden contact met de school en als ik merk dat het niet goed gaat, bijvoorbeeld door huiswerkachterstand, kunnen ze in mijn kantoor met hun schoolwerk aan de slag. Terwijl de rest van de groep lekker aan het trainen is, zit de jongere dan binnen. Dat gebeurt je één keer, maar daarna zorg je er wel voor dat je je huiswerk af hebt. Verder merken we het in de training of iemand problemen heeft. Wanneer me iets opvalt, ga ik een gesprek aan met de pupillen en hun ouders. Door discipline en doorzettingsvermogen die ze door het sporten krijgen, gaat het met ook op school een stuk beter.’

Trainingsverbod

Monsels is ontzettend trots op zijn leerlingen die dit jaar hun schoolexamen hebben gehaald. De uit Ghana afkomstige Akwasi Frimpong (18) heeft onlangs zijn opleiding vmbo- theoretische leerweg afgerond. In september begint hij op de het Cruijff-College, een nieuwe mbo-school voor topsporters. Tussen de oefeningen door vertelt hij bescheiden over zijn successen. ‘Vorig jaar werd ik eerste op 200 meter op de Nederlandse Jeugdkampioenschappen en haalde brons op de 100 meter. Ik moest me dit jaar op het examen concentreren en daarom hadden de examenkandidaten een tijdje een trainingsverbod. Natuurlijk gaat school voor, maar het was wel moeilijk om even niet te sporten. Op de kampioenschappen van dit jaar heb ik niet goed gepresteerd door mijn schoolwerk. Maar ik heb mijn papiertje en dat is natuurlijk ook wat waard. Volgend jaar ga ik er weer voor.’

De training gaat verder met duurloop. De sporttalenten moeten twee keer 500 meter lopen. Ondertussen laat Monsels de baan zien. Op 19 mei kreeg Continental Sport van prinses Máxima – beschermvrouwe van het Oranje Fonds – een Appeltje van Oranje en de daarbij horende prijs van 15.000 euro. Deze prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan organisaties die zich inzetten voor een leefbare samenleving. Met dit geld kan de atletiekvereniging lichtmasten aanschaffen en computers om de huiswerkbegeleiding verder te professionaliseren. Ook ontvangt de vereniging komend jaar de Edgar Doncker-prijs (35.000 euro). Het geld wordt opzij gezet voor een clubhuis, dat nu nog ontbreekt. Monsels wijst de plek aan waar het clubhuis moeten komen te staan en vertelt over de activiteiten die binnenkort op het programma staan. ‘Om zoveel mogelijk scholieren bij het sprinten te betrekken, organiseren we jaarlijks de Countdown Games. Van mei tot en met augustus zijn er allemaal activiteiten op de baan voor jongeren uit de buurt. Ik hoop dat steeds meer mensen in gaan zien hoe belangrijk sport is. Elk kind heeft het recht om te sporten en zou ook een kans moeten krijgen. In de sport leer je omgaan met winnen en verliezen. Daar draait het toch om in het leven?’