Ongeveer 1,75 miljoen mensen zijn in Nederland afhankelijk van een voorziening in het sociale domein, blijkt uit cijfers van het SCP.  ‘Dat is bijna 10% van de bevolking, maar als het gaat om lagere inkomens gaat het om 52%, onder 80-plussers is het 41%, bij eenoudergezinnen gaat het om 38% en bij niet westerse migranten om 30%.’

Participatiesamenleving

Die cijfers roepen volgens Kim Putters, directeur van het Sociaal Cultureel Planbureau, de vraag op  hoe het er voorstaat met de participatiesamenleving? Die vraag behandelde hij op 5 november in de vierde Hannie van Leeuwenlezing, georganiseerd door de Koepel  Wmo-raden.

Ouderen

Dat participeren is met name voor ouderen en mensen met een beperking lastig, concludeert Putters. Mannen worden gemiddeld bijna 80 jaar oud en vrouwen bijna 83 jaar. Dat is volgens de SCP-directeur een wenkend perspectief, tenminste als je vitaal, koopkrachtig, hoogopgeleid, eigenwijs en geëmancipeerd bent. ‘Helaas zijn ouderen toch ook vaker eenzaam, minder mobiel en hebben meer chronische aandoeningen.  Beperkt raken is niet leuk. We moeten alles op alles zetten om dan de kwaliteit van het dagelijks leven voor ogen te houden. Het ommetje, de koffie, de familie, het museum.’

De sociale samenhang in de samenleving is in de afgelopen jaren nauwelijks veranderd. Dat concludeert het Centraal Bureau voor de Statistiek. Die conclusie staat haaks op het gevoel van veel mensen dat de binding in de samenleving de afgelopen jaren is verslechterd >>

Zorg

Putters pleit ervoor dat de discussies niet alleen over de zorg moeten gaan. ‘Ouderen hebben zorg nodig, maar hun kwaliteit van leven wordt door nog veel meer bepaald. Dat kan betekenen dat je niet alle bedden moet afbouwen en ouderen uit hun omgeving moet halen, omdat je daar de zorg nog kunt verbinden met het ommetje, de buurt.’ Voor ouderen is dat dagelijkse ommetje soms belangrijker dan nog meer thuishulp.

Wmo-raden

Juist de Wmo-raden moeten dit debat voeden, vindt Putters. Zorgen dat er aandacht blijft voor buurtsupers, toegankelijke bibliotheken, culturele uitstapjes. ‘Het is belangrijk dat Wmo raden inspreken bij gemeenten, dat zij de zorgen van mensen verwoorden, maar ook stem geven aan mensen die daar niet zelf toe in staat zijn.  De raden hebben vaak meer invloed op het beleid dan cliënten zelf ooit kunnen hebben.’

Putters gaf de Wmo-raden tot slot een aantal agendapunten:

Wmo-raden moeten ervoor zorgen dat er aandacht blijft voor buurtsupers, voor toegankelijke bibliotheken, culturele uitstapjes of betaalbare sport en vrijwilligers om eenzaamheid tegen te gaan.

Wmo-raden moeten een visie vormen op sociale, ruimtelijke en financiële voorzieningen die de groeiend ongelijkheid tussen kansrijke en kwetsbare groepen kunnen tegengaan.

Voor kwetsbare mensen is de wereld niet altijd meer te begrijpen. Wmo-raden kunnen beleid toetsen op begrijpelijke communicatie en dat ook opeisen.

De Wmo-raden moeten goed in beeld krijgen wie de mantelzorgers en vrijwilligers richting 2020 en 2030 zijn en wat zij aan ondersteuning nodig hebben.

Beluister hier de hele lezing :