Door Ephraïm Patty – ‘Ouders zijn eerstverantwoordelijk voor de opvoeding en dus ook van de schoolgang van hun kind’, zegt Frowijn, adviseur beleid van de Raad voor de Kinderbescherming. ‘Zo moeten ouders de schoolgang van kinderen stimuleren. Ouders moeten er zelf voor zorgen dat hun kinderen naar school gaan.’ Ze denkt dat ouders hier aandacht aan dienen te besteden zodra hun kinderen de leerplichtige leeftijd hebben bereikt. ‘Bij jongeren vanaf vijftien à zestien jaar oud wordt de invloed van ouders al wat minder. Toch blijft het dan de verantwoordelijkheid van de ouders. De overheid moet pas ingrijpen als het niet anders kan.’

Leerstraf
Leerlingen kunnen nu al een leerstraf krijgen, maar er is een belangrijk verschil tussen deze straffen en de opvoedingscursus, zegt Frowijn. ‘Leerstraffen zijn gericht op de jongeren zelf. We proberen jongeren via die leerstraf na te laten denken over hun toekomst en te motiveren voor school. De opvoedingscursus is vooral gericht op de ouders en geeft ouders tips om hun kinderen te stimuleren en te ondersteunen. Trouwens, ook zonder die verplichte cursus kunnen ouders altijd bij de vrijwillige hulpverlening terecht voor ondersteuning.’

Leerplichtambtenaar
Het is natuurlijk niet zo dat iedereen die spijbelt meteen met zijn of haar ouders op opvoedingscursus moet, zegt ze. Een opvoedingsscursus wordt pas in werking gezet als een leerling voor een langere tijd afwezig is. ‘Het kan ook zijn dat iemand spijbelt om een reden die weinig met de ouders te maken heeft, bijvoorbeeld doordat hij of zij wordt gepest. In dat soort situaties ligt het toepassen van een oudercursus niet voor de hand. Er moet dan ook goed gekeken worden naar de oorzaak van het schoolverzuim, bijvoorbeeld door de leerplichtambtenaar.’

Kinderrechter
Naast die opvoedingscursus moet de voorlichting over spijbelen aan jongeren, ouders, scholen, hulpverleners en gemeenten verbeteren, meldde staatssecretaris Van Bijsterveldt. Ook komen er in alle rechtbanken speciale zittingen voor zaken over schoolverzuim. ‘Als schoolverzuim nu strafrechtelijk wordt behandeld, dat valt het onder het kantongerecht’, reageert Frowijn. ‘Er wordt bekeken of het mogelijk is om kinderrechters deze zaken te laten behandelen. Dat gebeurt nu al in Almelo en dat gaat goed. De bedoeling is ook om de wachttijd voor de behandeling van schoolverzuimzaken te verkorten.’

Prioriteit
Rechtzaken, leerstraffen, opvoedingscursussen… Is spijbelen dan zo’n enorm probleem? ‘Het is terecht dat er aandacht voor is’, zegt Frowijn. Zo wijzen cijfers uit dat in het schooljaar 2006-2007 53.100 jongeren hun opleiding verlieten zonder diploma. ‘Er is veel sprake van vroegtijdige schoolverlaters en dat begint vaak met het spijbelen. Het verminderen van het aantal uitvallers is niet voor niets een van de prioriteiten van het kabinet.’