Eindelijk heeft Suzan zich aangemeld voor schuldhulpverlening. Ze is die drempel over gegaan: ze heeft toegegeven dat ze het niet meer in haar eentje op kan lossen en dat ze hulp nodig heeft. Het antwoord van de instantie: over drie maanden komen we bij u terug. Ondertussen blijven de aanmaningen binnenkomen. Nu Suzan het probleem heeft erkend, voelt elke brief die op haar mat valt als een nieuw bewijs van haar tekortkomingen.

Wachten is zwaar

Suzan is een fictief persoon. Het probleem is reëel. Mirjam Schneider, maatschappelijk werker bij MIND Korrelatie, hoort dit soort verhalen elke dag. In de hele sociale sector lopen de wachtlijsten op. Bij de ggz, jeugdhulp, het ziekenhuis, de Raad voor de Kinderbescherming, jeugdzorg. Zelfs wijkteams kampen met wachtlijsten. ‘Vaak duurt het lang voordat mensen toegeven dat ze hulp nodig hebben. Dan moeten wachten is vaak ontzettend zwaar’, weet Schneider.

Telefonische- en onlinehulp

Bij MIND Korrelatie werken maatschappelijk werkers en psychologen via de telefoon, een online chat, WhatsApp en mail. Op hun website schrijven ze: ‘Wij luisteren, adviseren en verwijzen zo nodig door naar passende hulp.’ Telefoongesprekken, die tot een half uur duren, zijn anoniem, kosteloos voor de cliënt en er wordt geen dossier van cliënten opgebouwd. MIND Korrelatie wordt gefinancierd door het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport.

Sociaalpsychologisch

Schneider werkt al twintig jaar als oproepkracht bij MIND Korrelatie. ‘De meeste vragen gaan over relatieproblemen, depressie en angst. Maar verder eigenlijk alles op het psychologische en psychosociale vlak: schuldhulpverlening, opvoedingsvraagstukken, eetproblematiek, seksueel misbruik en mishandeling. Als er vragen binnenkomen waar we wat minder van weten, zoals puur juridische vragen over scheiding, dan hebben we een uitgebreide sociale kaart en zoeken we waar iemand de juiste hulp kan krijgen.’

Overbruggingsgesprekken

Sinds januari 2018 verzorgt MIND Korrelatie ook overbruggingsgesprekken. Vijf telefoongesprekken van een half uur om de wachttijd door te komen. Niet om direct met het probleem aan de slag te gaan, ze hebben immers niet voor niks specialistische hulp aangevraagd, maar puur om samen te kijken: hoe kom je die wachttijd door?

Wanhoop

Aanlopen tegen een wachttijd drijft mensen tot wanhoop, weet Schneider. Niet zelden krijgt ze iemand aan de telefoon die totaal overstuur is of zeer ernstig mededeelt: ik overweeg er een einde aan te maken.

Luisteren

‘Het enige wat we niet kunnen doen is zakdoekjes uitdelen of een knuffel geven. Maar bijna al het andere kunnen we wel doen’, vertelt Schneider. ‘We kunnen heel goed luisteren. Het helpt dat we niet worden afgeleid door uiterlijkheden of wat er om je heen gebeurt. We horen ook wat er niet gezegd wordt.’

Geen drastische beslissingen

Het meest gegeven advies: neem nu geen grote drastische beslissingen. Zoals dat levenseinde, of het verlaten van je gezin. ‘We blijven benadrukken: er is perspectief. De hulp is onderweg. Probeer nu de tijd door te komen.’

Niet meer eenzaam

De gesprekken kunnen veel voor mensen betekenen, denkt Schneider. ‘Voor sommigen is puur het feit dat ze even met iemand kunnen praten, hun hart luchten, al heel fijn. Ze worden niet afgewezen of veroordeeld door ons. Mensen die in de problemen zitten hebben vaak het gevoel dat ze er helemaal alleen voor staan en bij niemand terecht kunnen. Die eenzaamheid kunnen we met zo’n gesprek doorbreken.’

Praktische handvatten

Vaak komen ze via de telefoon, mail of chat ook tot hele praktische oplossingen. ‘We zoeken naar dingen waar ze vroeger blij van werden. Mensen die depressief binnen zitten vragen we: wat vond je vroeger leuk om te doen? Soms weten ze nog dat ze vroeger graag fietsten of wandelden.’ Bij andere mensen ontdekt Schneider dat ze een hele hoop vriendinnen hebben, maar daar geen hulp aan durven te vragen. Dan vraagt ze of ze zelf wel het luisterend oor zouden zijn voor die vriendinnen. Natuurlijk zouden ze dat doen!

Geen gouden oplossing

‘Het zijn geen gouden oplossingen. Deze mensen hebben niet voor niets therapie nodig, maar het biedt weer ruimte om te denken aan dat het ooit anders was. Mensen voelen zich vaak machteloos in zo’n wachtperiode. Wij geven hen inzicht dat ze in de tussentijd iets kunnen doen en het heft in handen kunnen nemen, zonder drastische maatregelen te nemen.’

Maximaal vijf gesprekken

Er zit wel een beperking in de hulp die MIND Korrelatie geeft. Allereerst doen ze maximaal vijf gesprekken. ‘Heeft iemand meer nodig, dan zoeken we naar hulp die ze in hun omgeving kunnen krijgen. Soms is dat de POH-GGZ. Daarnaast bieden sommige ziektekostenverzekeraars wachtlijstbemiddeling.’ Ook helpen ze geen mensen die langer dan drie maanden op de wachtlijst staan. ‘Dat is te lang. Ook dan zoeken we met hen naar structurelere ondersteuning in hun buurt.’

Nog niet storm

‘Het loopt nog niet storm,’ laat persvoorlichter Saskia Oskamp weten. ‘Dat komt omdat we het nog niet massaal gecommuniceerd hebben, maar steeds meer mensen weten ons te vinden. We geven geen cijfers. We registreren ook niet wie er belt en waarover, ook vanwege die privacy. Cijfers kunnen een vertekend beeld geven, omdat mensen vaak over andere onderwerpen bellen zoals depressie en dan komt eruit dat ze hiervoor op een wachtlijst staan en dan kan het een overbruggingsgesprek worden.’ Voor de overbruggingsgesprekken krijgt MIND Korrelatie geen extra budget van VWS.

Vakantie overbruggen

Een afgeleide van de overbruggingsgesprekken zijn de gesprekken die MIND Korrelatie doet met mensen van wie de hulpverlener op vakantie is. ‘Soms zijn hulpverleners tot vijf weken weg, zonder vervanging, dan kunnen wij die tijd met hen overbruggen.’

Als je contact wil opnemen met MIND Korrelatie, dan kan dat via www.mindkorrelatie.nl. Telefonisch zijn ze van maandag tot vrijdag bereikbaar tussen 9.00 en 18.00 0900-1450. Een gesprek of chat met MIND Korrelatie is kosteloos voor de cliënt.