De overheid gaat zich terugtrekken en de burger zal meer zelf moeten doen. We moeten af van de verzorgingsstaat en naar meer eigen kracht en zelfredzaamheid. ‘Maar het is maar zeer de vraag of de overheid zich terugtrekt’, zegt Paul Frissen, decaan en bestuursvoorzitter van de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur, hoogleraar Bestuurskunde aan Tilburg University en lid van de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling.
Controleren
De geschiedenis leert dat de informatiebehoefte van de rijksoverheid groot is, legt Frissen uit. Daarom zal ze willen weten hoe de gemeenten de overgehevelde taken zullen uitvoeren. ‘Er zijn alleen al 15 monitoren in voorbereiding om de decentralisaties in de gaten te houden’, geeft de hoogleraar als voorbeeld. ‘Bovendien is er minder geld en dat betekent dat de overheid strenger wordt in het verstrekken van voorzieningen. En dat moet gecontroleerd worden. De verzorgingsstaat zal niet verdwijnen, maar eerder harder en strenger worden’, voorspelt Frissen.
‘Kleine gemeenten hebben de kracht van identiteit, van gemeenschap. Dan moeten ze erin slagen klein te blijven, vooral ook in ambities. Veel overlaten aan burgers en maatschappelijke organisaties en vooral niet denken dat alle pech, leed en risico te voorkomen zijn.’ Paul Frissen is spreker tijdens de Grote Dag Van De Kleine Gemeenten op 28 oktober in de Jaarbeurs. Utrecht. Schrijf je snel in, de eerste 150 deelnemers zijn gratis!
Bemoeien
Gemeenten krijgen meer taken, omdat juist zij hun burger kennen, is de overtuiging. Een sympathieke voorstelling, vindt Frissen aan de ene kant. ‘Maar de gemeente gaat tegelijk ook meer interveniëren achter de voordeur, in de privésfeer van de burgers. Er wordt gehamerd op eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid. Het wordt allemaal heel enthousiast gebracht en de intentie is echt goed, maar uiteindelijk verwacht de overheid wel dat de burger gaat doen wat zij voorschrijft.’
Thuiszorg
Als de overheid zich wil terugtrekken door te decentraliseren, dan moet ze echt loslaten en aanvaarden dat er meer verschil en ongelijkheid in de samenleving ontstaan, stelt Frissen. En het is het nog maar de vraag of de samenleving klaar is voor deze ongelijkheid. ‘Wanneer je bijvoorbeeld de thuiszorg decentraliseert, krijgt iemand in Groningen andere thuiszorg dan iemand in Maastricht. Dat wordt zeker opgemerkt en dan kun je er vergif op innemen dat er Kamervragen komen. Dan moet je een minister hebben die zegt: dat klopt en dat was juist de bedoeling. En die ministers hebben we niet zoveel.’
Verdraagzaamheid
Bij een echte terugtrekkende overheid kunnen burgers meer vrijheid pakken en dat moet je wel kunnen toelaten, zo stelt Frissen als voorwaarde. ‘Ook als dat niet helemaal gaat zoals de overheid dat zou willen.’ En of de samenleving daar helemaal klaar voor is, is ook nog maar de vraag. ‘De verdraagzaamheid voor wat afwijkend en verschillend is, is behoorlijk afgenomen. Iedere burger wil maximale vrijheid voor zichzelf, maar bij de buurman moet streng gehandhaafd worden.’
Niet alleen professionals in Zorg en Welzijn moeten hun cliënten helpen hun eigen kracht en netwerk aan te boren. Leidinggevenden in de sector zouden dat ook bij de professionals moeten doen, vindt Paut Kromkamp. Lees hier het interview met Paut >>
Verschil
Het is een lastig vraagstuk, erkent de hoogleraar. Als je gelijkheid wilt, moet je helemaal niet decentraliseren, luidt de conclusie. Echter, verschil tussen burgers is helemaal niet slecht, vindt Frissen. ‘Dat is iets wat je moet accepteren. Gelijke zorg voor iedereen is heel uitzonderlijk als je naar de geschiedenis kijkt. De zorg heeft een particuliere herkomst en was helemaal niet gelijk voor iedereen.’
Subsidie
Wat moeten we dan? ‘Ik kan geen kant en klare blauwdruk geven’, geeft Frissen toe. ‘Het is in de decentralisaties belangrijk dat zorg- en welzijnsorganisaties en hun professionals zich weer eigenaar verklaren over hun vak en minder afhankelijk worden van overheidssubsidie. Subsidie komt immers nooit gratis. Dit zijn echter processen die normaliter tientallen jaren duren, terwijl de overheid dat per 2015 als een “big bang” wil invoeren. En in Den Haag rekenen ze er stiekem op dat de professionals hun stinkende best gaan doen om de decentralisaties te doen slagen.’
Gelukkig is zorg voor echt zieke mensen wel gelijk en overal hetzelfde.
Immers, de WLZ neemt deze mensen over uit de AWBZ.
En ja, het ‘zorgen voor’ in het verleden werd gedaan door de heren van het land met grote verschillen in uitvoering.
De geschiedenis gaat zich herhalen, maar dan in een modern jasje.
De gezondheidszorg mag niet afhankelijke zijn van waar je woont.
Ik vind dat deze regering onder het mom van ‘liefde’ en ‘participatie’ een heleboel kapot heeft gemaakt. Ik vind het een schande dat oude mensen moeten meemaken dat hun dochter haar huis en zekerheid kwijtraakt omdat zij zelf hulpbehoevend zijn geworden.
Er is totaal geen respect voor welke zorg dan ook, en de zorg die ik voor mijn ouders heb wordt gelijk gesteld met ‘werk’ wat het totaal niet is want ik ben hier niet voor opgeleid en ik doe het uit liefde. Het enige wat ik nu kan doen is niet meer gaan. Ik doe dus geen zwaar huishoudelijk werk, ik zorg dat er genoeg te eten in huis is en ik zorg dat de was gedaan wordt. hele basic dingen. Mijn moeder is 13 kilo afgevallen en heeft nieuwe kleren nodig bijvoorbeeld, en ze moet naar de geriatrische arts, oogarts en oorarts. Allemaal zorgen die als ze in een bejaardenhuis zou zitten intern geregeld zouden kunnen worden. Ik kan niet tillen want ik heb scoliose. Daarom hebben mijn ouders 2 uur thuishulp in de week. Hier in de gemeente Delft is dit al jaren aan de gang, vanaf het moment dat ik mijn sociaal werkster belde met de mededeling dat mijn vader ziek ( darmbloeding daarna het Noro virus in het ziekenhuis en een Tia) was en dat ik bij hem thuis was, zijn ze bezig om mij en mijn zoon hier uit de stad te krijgen , zonder geld en zonder vooruitzichten op een ander huis of welke toekomst samen dan ook. Ik heb al verschillende keren vrijstelling aangevraagd bij de sociale dienst, maar de vrouw ziet hoe slecht het met mij gaat, maar geeft geen vrijstelling.
Wat ik hier lees klopt. Ik heb een uitkering, en ik zorg voor mijn gehandicapte zoon. Ik heb ook zieke ouders in een andere stad. Wij gaan regelmatig naar mijn ouders toe( 2 keer in de maand een paar dagen) het is echt te zwaar voor mij. Ik kan het niet aan om te zien hoe slecht het met mijn ouders gaat. Ik doe dit wel samen met mijn dochters en mijn zus. Nu krijgen mijn ouders gelukkig hulp, er komt drie keer per dag iemand langs om voor mijn ouders de mediche dingen te doen. Ik kan dat echt niet.
Omdat ik een uitkering heb had ik een gesprek, toen ik zei wat ik deed om mijn ouders te helpen werd mij verteld ‘als u dat drie dagen kunt, kunt u ook werken’. toen ik zei dat ik ook nog de zorg had voor mijn zoon, die er overigens bijzat, werd er minachtend gesnoven.