Door de invoering van de Participatiewet in 2015 is er één regeling gekomen voor mensen met een arbeidsbeperking of een afstand tot de banenmarkt. Idee daarachter was dat het voor werkgevers overzichtelijker en gemakkelijker zou worden om mensen met een uitkering in dienst te nemen. Om na te gaan of de Participatiewet doet wat hij zou moeten doen, voert het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) een langlopende evaluatie uit waarbij wordt onderzocht hoe het de doelgroepen van de Participatiewet vergaat sinds de invoering in 2015.

Minder baankansen

Op woensdag 5 september verscheen in dit kader het onderzoeksrapport Van sociale werkvoorziening naar Participatiewet. In dit rapport is specifiek gekeken wat de Participatiewet voor gevolgen heeft gehad voor mensen die vroeger onder de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) vielen. Prof. dr. Kim Putters, directeur SCP: ‘De overgang van de Wsw naar de Participatiewet leidde in de eerste jaren na invoering van de wet tot minder baankansen in plaats van meer.’

Duurzaamheid van werk gedaald

De baankansen van mensen die eerder op een wachtlijst Wsw stonden, voor een plek in een sociale werkplaats, daalden na de invoering van de Participatiewet van gemiddeld 50 procent naar gemiddeld dertig procent. Daarnaast daalde ook de duurzaamheid van de banen. Na invoering van de Participatiewet heeft 51 procent van de gevonden banen een duur van tenminste 1 jaar tegenover 65 á 77 procent in de oude situatie.

Uitkeringsafhankelijk

De uitkeringsafhankelijkheid van de mensen die na invoerings van de Participatiewet een baan hebben gevonden, is gestegen. Van de mensen die na de invoerings van de Participatiewet in beide navolgende jaren een baan hadden, ontving 63 procent een uitkering naast het werk. Dit is meer dan in de oude situatie, waar 58 á 60 procent een uitkering ontving naast het werk. Het type uitkering dat de baanvinder krijgen, is meestal een Wajong- of bijstandsuitkering.

Banenafspraak

Naast de Participatiewet, is er ook nog de Banenafspraak uit 2013. Die houdt in dat er begin 2026 in totaal 125.000 banen bij gekomen moeten zijn voor mensen met een arbeidsbeperking, waarvan 25.000 banen bij de overheid. Volgens de meest recente gegevens zijn er inmiddels ruim 26.000 extra banen gerealiseerd, waarvan circa 550 door de overheid en ruim 25.500 door het bedrijfsleven.

Weerbarstige praktijk

Putters: ‘Ondanks deze afspraak en beleidsinspanningen blijkt de praktijk weerbarstig. Mensen met een arbeidsbeperking, in het bijzonder zij die tot de doelgroep Wsw behoren, hebben het moeilijk op onze arbeidsmarkt. Hieruit kunnen we concluderen dat het ook de komende jaren van belang is de ontwikkelingen in baankansen en uitkeringsafhankelijkheid van mensen met arbeidsbeperkingen goed te blijven volgen.’