Door Jeroen Wapenaar – De kern van het participatiewiel bestaat uit zes doelen die mensen kunnen hebben. Namelijk: zelfstandig functioneren, sociale contacten, maatschappelijk deelnemen, maatschappelijk bijdragen, arbeidsvaardigheden en eigen inkomen. Deze segmenten staan in het midden, in een oranje cirkel. Daaromheen, in het groen, staan manieren waarmee die doelen bereikt kunnen worden.

Betaald werk hoort bijvoorbeeld bij eigen inkomen, ondersteunende hulpverlening bij zelfstandig functioneren. Daaromheen staan in het blauw de wetten die erbij horen. Bij eigen inkomen en arbeidsvaardigheden horen de Wajong en de Wet sociale werkvoorziening (Wsw). De Wet Participatiebudget is op alles van toepassing, behalve bij zelfstandig functioneren.

Weinig afstemming
Volgens Marjet van Houten, senior adviseur hulpverlening en activering van MOVISIE, is er vaak heel weinig afstemming bij het bewerkstelligen van participatie. ‘Organisaties en gemeenten zoeken naar samenhang, omdat het zo’n complex proces is, met heel veel verschillende wetten. Het wiel maakt op een simpele manier helder welke samenhang er is. Daarmee kunnen gemeenten en organisaties maatwerk leveren.’

Participatieladders
Het participatiewiel is gebaseerd op een onderzoek naar participatiebevorderende methoden, zoals reïntegratieladders, die veel gemeenten momenteel gebruiken. Die ladders zijn met name ontwikkeld voor cliënten die onder de Wet Werk en Bijstand (Wwb) vallen. Het wiel richt zich op alle kwetsbare burgers, zegt Van Houten, senior adviseur hulpverlening en activering van MOVISIE. ‘Daarom hebben we de doelen zelfstandig functioneren en sociale contacten toegevoegd.’ De ladders hebben ook als nadeel dat ze suggereren dat hogere spaken waardevoller zijn dan lagere, merkt Van Houten. ‘Daarom kozen we voor een wiel. Dat heeft die negatieve lading niet.’

Op maat
Het belangrijkste voordeel van het wiel is dat hiermee een pakket op maat ontwikkeld kan worden, benadrukt Van Houten. ‘Met zo’n ladder ontwikkelen gemeenten en organisaties een aanbod voor een spade. Met het wiel kunnen ze een traject opstarten waarin alle problemen worden meegenomen.’ Dat is nodig, omdat anders bepaalde problemen altijd blijven terugkomen. ‘Neem een man die vereenzaamt. Geen baan, schulden en een slechte gezondheid. De sociale dienst probeert hem dan aan het werken te krijgen. Maar als dat traject erop zit zijn die schulden en de slechte gezondheid er nog steeds. Daarom moet je wel een pakket op maat ontwikkelen.’

Diverse gemeenten
Diverse gemeenten zijn momenteel aan het onderzoeken hoe ze het participatiewiel kunnen inzetten. Voorbeelden zijn Maassluis, Hengelo en Veldhoven. In Utrecht loopt het project ‘Aan de slag in Utrecht’, een initiatief van de gemeente en diverse instellingen gericht op daklozen. Ook hier wordt het wiel waarschijnlijk in de toekomst gebruikt.

Link: Meer informatie over het participatiewiel

Meer weten? Lees dan ook de gratis Zorg + Welzijn Nieuwsbrief. Daarvoor kunt u zich hier aanmelden.