Door Martin Zuithof – Om de keuze voor alfahulp mogelijk te houden, regelt de wetsaanpassing dat de cliënt naast hulp in natura ook kan kiezen voor een financiële tegemoetkoming van de gemeente. Dat kan in de vorm van een persoonsgebonden budget of een financiële vergoeding.

‘Sterkere positie’
De gemeente moet de cliënt hierover wel eerst terdege informeren en de cliënt moet daar mee instemmen. Dankzij de wetswijziging kunnen medewerkers van thuiszorgaanbieders niet langer gedwongen worden om alfahulp te worden en er daarmee in hun arbeidsvoorwaarden op achteruit te gaan. Het ministerie van VWS spreekt van ‘een versterking van de positie van de cliënt.’

‘Pgb degradeert’
‘Het voorstel is helemaal gericht op de alfahulp, maar het woord persoonsgebonden budget verdwijnt tegelijk wel uit de wetstekst’, reageert Aline Saers, directeur van Per Saldo, de vereniging van persoonsgebonden budget gebruikers.
‘Er is alleen nog sprake van voorzieningen in natura en niet-natura, maar de term pgb is verdwenen uit de wetstekst en verplaatst naar de toelichting op de wet. Dat is een degradatie van de term. De term pgb is door de kamer mede op ons verzoek in de wetstekst geplaatst, maar valt er nu bij de eerste de beste wetswijziging weer uit.’

Primaat voor natura
‘Het primaat van zorg in natura druipt nu van de wetstekst af’, vindt Saers. ‘Het gaat niet om zorg in natura en niet-natura, maar om natura en het pgb. We krijgen nu het gevoel dat het pgb nu weer ondergeschikt is aan zorg in natura en dat is ongelooflijk jammer. We zullen de kamer deze week over onze zorgen informeren.’

Goed informeren
Saers noemt het wel goed dat gemeente verplicht is cliënten over alle varianten te informeren. ‘Naast zorg in natura moet een cliënt dus worden geïnformeerd over het pgb. De cliënt moet bewust instemmen met de aangeboden zorgvorm of financiële regeling. De vraag is of gemeenten daar in praktijk ook naar handelen.’

‘Onbestaanbaar’
VVD-kamerlid Anouchka van Miltenburg maakt zich ‘grote zorgen’ over het verdwijnen van de term pgb uit de wetstekst van de Wmo. ‘Het is onbestaanbaar dat een term die met algemene stemmen door de kamer in de wet is opgenomen, binnen twee jaar al weer uit de wet zou verdwijnen.’

‘Blij’
Het NPCF, het samenwerkingsverband van patiënten- en consumentenorganisatie, is wel blij met de wetswijziging, zegt een woordvoerder. ‘Wij hebben er altijd voor gepleit dat huishoudelijke zorg moet aansluiten op de beperkingen van de aanvrager. Daarvoor is ook een redelijke uurprijs nodig. Een verzorgende in het huishouden kan veel beter de signaleringsfunctie vervullen. Dat is nodig om te zien of de cliënt nog andere zorgvragen heeft dan alleen huishoudelijke. Dat kan niet voor een uurprijs van € 15 euro daarvoor is eerder een uurprijs van € 20 nodig.’