Door Alexandra Sweers – Nog niet eerder is met een onderzoek zo de nadruk gelegd op hoe mantelzorgers kunnen functioneren met een persoonlijk zorgbudget. Het blijkt ook een ingewikkeld vraagstuk, legt onderzoeker Ellen Grootegoed uit. ‘Er bestaan veel typen betaalde mantelzorgers, die zowel om positieve als negatieve redenen de PGB-zorg voor een naaste op zich nemen. Het PGB zorgt ook voor veranderingen in de zorgrelatie, die wordt meer contractueel.’
Emotionele afstand
Uit het onderzoek blijkt dat deze vorm van betaalde mantelzorg – in het onderzoek mantelwerk genoemd – positieve maar ook negatieve uitwerkingen kan hebben. Zo wordt bijvoorbeeld de beschikbaarheid van een mantelzorger groter, daar de PGB-vergoeding het inkomensverlies compenseert. Mantelwerkers kunnen met een PGB gepaste emotionele afstand nemen van de zorg en voelen meer de noodzaak om zich te professionaliseren, wat weer ten goede komt aan de zorg.
Naastenliefde
‘Aan de andere kant kan er voor de mantelwerker een lastige wisselwerking ontstaan tussen de rol van familielid en werknemer. Mantelwerkers worstelen soms met het morele vraagstuk dat zij betaald krijgen voor zorg uit naastenliefde’, zegt Grootegoed. Ook kan een te hoge betrokkenheid tot een minder scherpe signaleringsfunctie leiden en is er weinig controle op de kwaliteit van de zorg.
De onderzoeker stelt dat het goed is om op een beleidsmatige manier te kijken naar hoe het PGB voor de mantelzorger werkt . ‘Uit de interviews blijkt dat het nogal ingewikkeld is of iemand wel of niet in aanmerking komt voor een PGB. Mantelzorgers ontvangen tegenstrijdige signalen van het CIZ of ervaren veel tegenwerking door de bureaucratie. Het credo lijkt te zijn: de aanhouder wint.’
Chronisch ziek
Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat een vergoeding uit het PGB heel goed kan werken voor mantelzorgers die zijn belast met 24-uurszorg voor naasten met een chronische ziekte of ernstige beperking.. Grootegoed: In die situatie is mantelzorg naast de professionele zorg onmisbaar.’
Er wordt vrij vanzelfsprekend van uitgegaan dat mantelzorg gratis zou moeten zijn, stelt de onderzoeker. ‘Terwijl een chronisch ziek familielid enorm duur is. Denk alleen al aan zorggerelateerde kosten, maar ook het inkomensverlies van de mantelzorger. Het zou goed zijn wanneer de inspanningen van deze groep mantelzorgers meer zichtbaar wordt.’
Kennisfundament
‘De praktijk van het mantelwerk’ maakt deel uit van het project ‘Effectieve interventies’ dat door kenniscentrum MOVISIE wordt uitgevoerd in het kader van het VWS-programma ‘Beter in Meedoen’. Doel is om een kennisfundament te creëren voor de sector. Dat moet duidelijk maken welke methoden werken en ook waarom. Het project wordt uigevoerd in opdracht van het programma ‘Beter in Meedoen’ van het ministerie van VWS.
‘De praktijk van het mantelwerk’ is te downloaden op de website van MOVISIE
Meer weten? Lees dan ook de gratis Zorg + Welzijn Nieuwsbrief. Daarvoor kunt u zich hier aanmelden.
Bron: Beeld: MOVISIE
Weet je in veel opzichten vind ik dat Boris gelijk heeft .En dat maakt mij diep triest te moeten beseffen dat ik enorm tekort schiet.
Ja ik heb voor mijn naaste gekozen ,mijn man en mijn lieve kinderen.Ik heb er echter niet voor gekozen dat mijn man een hersenbloeding heeft gekregen ,en mijn kinderen een psychische stoornis heben. En ik ben aan hen verbonden en dat schept nu eenmaal verplichtingen.U heeft helemaal gelijk als moeder en vrouw ben ik dat verplicht in goede en in slechte tijden.
Maar ik ben een mens ,. moeder , echtgenote , daarnaast nu ook mantelzorger want ik doe meer dan gebruikelijke zorg , dag en nacht sta ik voor deze mensen mijn naaste klaar, uit liefde.
Maar zoals ik al schreef ik ben een mens ,. mens met eigen zorgbehoeftes,. ik kom namelijk niet meer toe aan zorgen voor mijzelf .En ik begrijp nu beter als geen ander hoe belangrijk dat is.Ik ben namelijk zelf nu ziek ,. ziek van zorgen voor.
Mijn baan,. hobie’s en sport, sociale leven allemaal aan de kant gezet , en nu ook mijn gezondheid.
Het PGB is niet sterk behoeftescheppend! Er is een behoefte en kan niet door vrijwillers of thuiszorg worden ingevuld.Door het pbg kan ik nu de nodige professionele ( niet zozeer om diploma’s maar kennis/ervaring van deze stoornis) mensen inhuren zodat zij mij kunnen helpen en ontlasten in de zorg.Een andere optie was geweest een uithuisplaatsing en mijn man naar een zorginstelling. Die mensen zijn zoals U ze noemt verantwoord ,.en objectiveerbare en toetsbare kwaliteitszorg.Maar dat zal binnen afzienbare tijd zal leiden tot het leegroven van de zorgpot .Want dat is DUUR!Helaas is nu door de bezuiniging van de awbz soms de noodzaak om kinderen uit huis te plaatsen.Omdat deze zorg nogal wat vraagt van een ouder(s).Helaas verblijven momenteel veel kinderen in gesloten inrichtingen omdat er ernstig plaatsgebrek is bij de instellingen voor jeugdzorg.
Dus het voor mij ook geen keus meer is om zelf voor mijn gehandicapt kinderen te zorgen ,. maar een verplichting. En zolang ik het vol houdt zal ik dit ook blijven doen.
En zoals Boris al benoemde je hebt voor je naaste gekozen en dat schept nu eenmaal zo zijn verplichtingen.Dus niet klagen maar dragen. En wij leven zo in een zorg staat dus ik vraag wederom pgb aan , om mijn kinderen de juiste begeleiding ,..zelfredzaamheid te leren.Omdat de zorgstaat hier in verzaakt en er voor mij geen andere oplossingen voor handen zijn.Mijn eigen verantwoordelijkheid, zelfredzaamheid en zelfoplossend vermogen houden op.Ik ben namelijk moe ,.doodmoe ,. en U heeft een zoon met een beperking en kan dit aan.U doet wat U kunt en U weigert een ander daar voor op te laten draaien. Applaus voor U !! Ik doe ook wat ik kan en laat daar wel een ander voor opdraaien en dat maakt mij diep triest ,. ik faal. Ik doe het niet goed. Ik schiet in alles tekort ,. dat merk ik elke dag.Want voor 4 mensen met een beperking zorgen dat doe je toch wel even ,.. daar laat je toch niet een ander voor opdraaien ??
Een beetje jammer dat er zo krampachtig gereageerd wordt op mijn eerste reactie , aangezien ik niets anders beoogde dan te stellen dat logische zorg voor elkaar niet in financiële middelen kan en mag worden uitgedrukt.
Daarmee diskwalificeer ik de mantelzorger an sich dus geenszins, integendeel. Ik ben sterk de mening toegedaan dat adequate mantelzorg de betaalde zorg buiten de deur kan houden, hetgeen in meerdere opzichten wenselijk te noemen valt.
Het gaat mij echter te ver om te moeten gaan spreken van betaalde mantelzorg, hetgeen m.i. een contradictio in terminis genoemd mag worden.
Daarbij durf ik echter, om wellicht nog wat olie op het vuur te gooien, ook nog wel hardop te beweren dat ik mijn sterke twijfels plaats bij de werkelijke noodzaak van een veelheid aan zorgclaims en daaraan verbonden indicatiestellingen. Het probleem sinds het ontstaan van de AWBZ is simpelweg dat er slechts marginaal in een reëel bestaande behoefte werd voorzien, al had ik dat persoonlijk via een andere regeling wel opgelost willen zien. Door de invoering van de AWBZ werd er echter een zorgbehoefte gecreëerd die zijn weerga niet heeft.
De eigen verantwoordelijkheid, zelfredzaamheid en zelfoplossend vermogen werd daarmee voor een groot deel teniet gedaan, want de verzorgingsstaat zorgde wel voor iedere dwarse wind.
Door nu vervolgens ook nog eens te gaan stellen dat logische zorg voor elkaar in een , al dan niet reële , zorgbehoefte situatie bekostigd moet worden door de gemeenschap gaat mij inderdaad te ver. Dan maar ‘stompzinnig’ , maar in ieder geval niet filantropisch.
En ja, beste mevrouw Gouke, ik ben inderdaad zo’n vader met een zoon met beperkingen die categorisch weigert daar anderen voor op te laten draaien. Waarom ? Simpel, omdat ik zelf voor hem heb gekozen.
lekker makkelijk gedacht en gereageerd Boris.Uit uw reactie leid ik af dat u waarschijnlijk nooit zelf langdurig en intensieve mantelzorger bent geweest. U zou dan wel anders reageren. Uit hoofde van mijn beroep, heb ik veel ervaringen met mantelzorgers, die (uiteraard zijn hier uitzonderingen, maar waar niet)een grote drempel hebben om PGB aan te vragen, zoals het artikel al vermeldt. Het kost veel praten en motiveren om mantelzorgers te bewegen om zeer vaak terecht PGB aan te vragen. Behalve omdat men zorger als vanzelfsprekend ervaart: dat doe je gewoon en om daar nu voor betaalt te worden, voelt vaak niet goed, maar ook omdat PGB aanvragen en verkrijgen niet simpel is, in tegendeel En als je dan al PGB krijgt zijn er nog de nodige ingewikkelde stappen te nemen, immers degene die zorgt vraagt is werkgever voor degene die zorgt met alle handelingen van een werkgever en dat is niet mis. Bovendien zijn de criteria om PGB te verkrijgen behoorlijk scherp. Ik hoop voor voor Boris dat hij nooit in de situatie van langdurig, intensieve mantelzorger terecht komt, dan zou hij wel anders piepen. Dus denk eerst na of liever bevraag eerst manelzorgers voordat u zo stompzinnig reageert
Geachte Boris,
Hebt u enig idee welk bedrag u aan premie kwijt zou zijn indien alle zorg die nodig (en geindiceerd is/wordt) geleverd zou worden door professionele zorgverleners?
Zoals de feiten al sedert het ontstaan van het PGB aangeven is het PGB niet alleen zeer fraude-en misbruik gevoelig, maar werkt het daarnaast sterk behoeftescheppend.
Met de financiering van mantelzorg vanuit gemeenschapsmiddelen vindt er tevens een onwenselijke verschuiving plaats van logische zorg voor degenen waar je een affectieve verwantschap mee hebt naar een vorm van gesubsidiëerde naastenliefde.
Verder wordt hiermee gesuggereerd dat de geleverde (mantel) zorg gelijkgesteld kan worden met professionele zorg, zonder dat de geleverde zorg aan kwaliteitsnormen getoetst kan worden. Dit i.t.t. de beroepsmatige zorgverleners.
Overigens is dat natuurlijk per definitie al een onwenselijk gevolg van de PGB-systematiek.
Als gedwongen premiebetaler zou ik het erg op prijs stellen dat hetgeen mij ongevraagd wordt afgenomen in ieder geval nog wel verantwoord wordt besteed middels objectiveerbare en toetsbare kwaliteitszorg.
Met het gelegenheid geven van het betalen van mantelzorgers begeven we ons wederom op een hellend vlak, aangezien de gelegenheid de dief zal maken en het er binnen afzienbare tijd tot zal leiden dat de zorgpot nog eerder leeggeroofd zal zijn. Met alle gevolgen voor de premieheffing van dien.
Niet doen dus; laat de mantelzorger uit betrokkenheid zijn mantel blijven hangen om de schouders van zijn naaste. Tenslotte heeft men veelal ook zelf voor die naaste gekozen en dat schept nu eenmaal verplichtingen.