De afgelopen jaren is er veel in geïnvesteerd in het verbeteren van de betrokkenheid van jongeren door zorgprofessionals. De methodiek PAja!, dat staat voor Participatie Audit ja! in zorg en welzijn, is een van de succesvolle voorbeelden. Jongeren beoordelen daarmee zelf hun begeleiding en opvang.

PAja is echter een relatief veelomvattende methodiek. Participatie en inspraak kunnen ook verbeteren door veel kleinschaligere methoden, ziet Goossens. Ze is werkzaam voor Stichting Zwerfjongeren Nederland. Een succesvolle vorm van inspraak vindt Goossens het pizzagesprek. ‘Soms wordt wel eens getwijfeld wat het voor jongeren betekent als een manager een pizza komt mee-eten. Nou, dat betekent echt heel veel.’

Pizzagesprek
Tijdens zo’n pizzagesprek kun je op een meer ontspannen manier bespreken wat goed en minder goed gaat. ‘Je noemt het dan geen vergadering, dat klinkt zo formeel. Gewoon een gezellige avond en tijdens een praatje over het weekend kun jij veel wijzer worden en hen uitleggen waarom sommige beloftes van jouw kant meer tijd kosten.

Begrip
‘Begrip kweken is namelijk heel belangrijk ‘, legt Goossens uit. ‘Het komt regelmatig voor dat deze jongeren niet snappen waarom iets niet kan. Laat zien wat je allemaal moet invullen om het voor elkaar te boksen. Door miscommunicatie op die manier op te lossen ben je al een stuk verder.’

Regels
Daarnaast is het belangrijk uit te leggen waarom er bepaalde regels zijn. ‘Bijvoorbeeld huisregels. Leg dan uit dat deze regels voorwaarden zijn om in dat pand te kunnen zitten en waarom dat zo is. Dat maakt dat jongeren de regels begrijpen en accepteren.’ Voor een prettige sfeer is ook het cruciaal dat ook professionals laten zien dat ze zich aan beloftes houden. ‘Iets kleins, op het eerste gezicht, als een deur die hard dichtslaat, waardoor sommigen moeilijk slapen, kan veel invloed hebben. Als jij laat zien dat je die beloofde demper echt direct regelt vergroot je vertrouwen.’

Ervaring
Om zo te kunnen ondersteunen is ervaringsdeskundigheid een pre. Goossens heeft dat zelf gemerkt. Door haar samenwerking met ervaringsdeskundige Eliza Huizinga, die meehielp de handreiking te schrijven, weet ze veel beter wat jongeren doormaken. ‘En dat betekent dat ik hen én zorgprofessionals veel beter kan helpen.’  

Voorbeelden van die kleinschalige methoden staan in de handreiking Jongerenparticipatie gewoon doen. Deze handreiking is een gezamenlijk initiatief van Stichting Zwerfjongeren Nederland, MOVISIE, Het Projektenburo en United Voices, een organisatie en ontmoetingspunt voor en door dak- en thuisloze jongeren. In de handreiking staan tips over bijvoorbeeld verbetergroepen, bewonersvergaderingen, spiegelgesprekken, dialoogtrainingen en cliëntendagen.

Bron: ANP-Photo/Roos Koole