‘Er zijn geen cijfermatige aanwijzingen dat het stijgend aantal politieregistraties van ‘verwarde of overspannen personen’ te maken heeft met de ambulantisering van de GGz’, aldus Michel Planije en Frank van Hoof van het Trimbosinstituut. In een factsheet pleiten de onderzoekers voor een nieuwe term als het gaat om verwarde mensen met psychische problemen: ‘Mensen met een acute zorgnood’.

Politieregistratie

De belangrijkste aanleiding voor de toegenomen aandacht voor verwarde personen is de stijging van de politieregistraties voor: “overlast door verwarde of overspannen personen”. Maar studies laten zien, aldus de Planije en Van Hoof, ‘dat de aard van deze incidenten die door de politie worden geregistreerd, meestal niets te maken hebben met psychische problematiek. In de helft van de gevallen blijkt bij nadere beschouwing dat er geen sprake is van verwardheid. Naar schatting in een kwart tot een derde van de gevallen is er “een vermoeden van psychische problematiek”.’

Stigma van psychiatrie zorgt voor drama’s, zegt Philippe Delespaul, hoogleraar aan de universiteit van Maastricht. ‘De ggz moet een imagoverandering ondergaan. Door een laagdrempelig klimaat te organiseren dat niet samenloopt met het stigma van “gek zijn”. Mensen krijgen dan eerder de zorg die ze nodig hebben.’ Lees meer>>

Ambulantisering ggz

De veronderstelde relatie tussen de toename van het aantal verwarde personen en de ambulantisering van de GGz, wordt door de Trimbos-onderzoekers met cijfers tegengesproken: ‘Landelijk is het aantal mensen dat in een ggz-instelling woont vanaf 2000 onafgebroken toegenomen. Pas sinds 2013 is de groei gestopt. De stijging van het aantal geregistreerde incidenten is al vóór 2013 begonnen.’

Maatschappelijke problemen

Planije en Van Hoof waarschuwen verder voor het risico van uitsluiting door ‘aan een vermeende doelgroep van “verwarde personen” ook maatschappelijke problemen toe te schrijven. Het draagt bij aan de stigmatisering van mensen met een ernstige psychische aandoening. Het draagt bij tot uitsluiting van mensen die juist behoefte hebben aan een sociaal en actief leven.’

Psychische aandoening

‘Verwardheid is geen eigenschap’, schrijven de auteurs van het Trimbosinstituut, ‘maar een oordeel over iemands gedragingen en gedachten. Het gebruik van de term “verwarde personen” leidt tot stereotypen die de werkelijkheid niet altijd recht doen. Een psychische aandoening kán een oorzaak zijn van verward gedrag, maar is dat in de meeste gevallen niet.’

Lees hier de factsheet Verwarde Personen van het Trimbosinstituut>>