Juist voor cliënten die kwetsbaar zijn, is het belangrijk dat ze begeleid worden in de digitale wereld. Maar de meeste professionals in de zorg voor mensen met een licht verstandelijke beperking (lvb) weten niet hoe ze hun cliënten op dat gebied moeten begeleiden, blijkt uit een onderzoek in opdracht van Mediawijzer.net. Grootste probleem voor zorgprofessionals is meestal dat ze zelf weinig weten over het gebruik van internet en social media’, zegt Sonja Heijkamp, deskundig in mediagebruik door jongeren met lvb.

Begeleiding bij social media

‘We weten niet precies waarom professionals in de zorg aanzienlijk minder gebruik maken van tools om jongeren met lvb te begeleiden bij social media’, zegt Heijkamp, ‘omdat er geen onderzoek naar is gedaan. Maar wat ik terug hoor van professional is vooral dat ze “weinig doen met internet”. Ze kunnen internetbankieren en googlen, maar dan houdt het meestal op. Sonja Heijkamp is projectcoördinator mediawijsheid bij Amerpoort, instelling voor mensen met een verstandelijke beperking. Heijkamp heeft daarnaast een eigen training en adviesbureau.

Online pesten

Jongeren met lvb hebben online veel last van pesten. ‘Omdat ze elkaar niet begrijpen in chats en facebook, of berichten verkeerd interpreteren’, zegt Heijkamp. ‘De begeleider wordt er pas bijgehaald als bij wijze van spreken de bakstenen door de ruiten gaan. Belangrijk is dat professionals als team al, voor dat er iets gebeurt, met elkaar praat over hoe je met het digitale leven van cliënten omgaat. Jongeren komen niet met vragen naar jou toe als je steeds zegt dat je “weinig met facebook hebt”.’

Behulpzame websites

Professionals in de zorg weten ook weinig over de goede kanten van het internet, zegt Heijkamp. Bijvoorbeeld over handige apps die jongeren met lvb kunnen gebruiken of over gemakkelijke websites die informatie geven. Heijkamp: ‘Als ik training geef aan professionals hoor ik dat ze niet afweten van goed opgezette en behulpzame websites, zoals Steffie.nl, een website die cliënten met lvb helpt om lastige dingen gemakkelijker uit te leggen. Professional en cliënt kunnen samen naar zo’n website kijken en ervan leren.’

Afspraken met de cliënt

Mediawijsheid voor professionals is meer dan voorlichting over het gebruik van social media, zegt Heijkamp. ‘Jongeren zitten bijvoorbeeld nu op snapchat, maar over drie jaar is er weer iets anders. Je hebt als team allereerst een open klimaat nodig om met je cliënt te praten over het gebruik van social media. Daarnaast is het nodig dat professionals nadenken over het mediabeleid op de groepen. Je kunt bijvoorbeeld afspraken maken met je cliënt over wat hij of zij doet op internet. Je kunt media een vast onderdeel maken in het dagelijkse gesprek met de cliënt. Maar ook in het overleg met je team. Professionals kunnen ook in het zorgplan van de cliënt doelen over social media opschrijven. En huisregels afspreken op de groep over hoe je omgaat met de telefoon en computer.’

Digitale leven

Belangrijk is, vindt Sonja Heijkamp, dat professionals in de zorg zich bewust zijn van hun rol in het digitale leven van hun cliënt. ‘Als een cliënt jou een naaktfoto laat zien, hoe reageer je dan? Ik hoor terug van professionals: “Ik weet het niet, vertel jij maar wat ik moet doen”. Dit soort situaties kunnen juist goede aanknopingspunten zijn voor een gesprek.’

Op www.mediawijzer.net/lvb staan meer tips hoe je het gesprek over mediawijsheid met je cliënt kunt aangaan.’

Lees hier de Eindrapportage theorie en praktijk lvb en mediawijsheid>>