Er is veel handelingsverlegenheid onder professionals als het gaat om eenzaamheid bespreekbaar te maken. Wat houdt professionals tegen? ‘Sociale professionals geven aan bang te zijn om het eenzame gevoel op te roepen en daarna niets te kunnen betekenen’, zegt Martha Talma, adviseur/trainer bij Movisie. ‘Er hangt ook een taboe rond eenzaamheid en sociaal isolement. Mensen komen er niet graag voor uit dat ze zich eenzaam voelen of weinig contacten hebben. Dat maakt dat hulpverleners bang zijn om hun cliënt te stigmatiseren. Belangrijk is dat professionals stilstaan bij hun eigen handelingsverlegenheid om eenzaamheid aan de orde te stellen’.

Handboek

Kenniscentrum Movisie heeft een handboek en materiaal ontwikkeld om professionals te trainen het gesprek aan te gaan met cliënten over eenzaamheid. Het handboek bevat een draaiboek en trainingsmaterialen om de training “Verbinden met eenzaamheid” te geven aan sociale professionals. In de training worden professionals zich bewust van hun eigen gedachten en gevoelens die situaties kunnen oproepen als het om eenzaamheid gaat, en leren ze zich te verbinden met de eenzaamheid van de ander.

Eenzaamheid

Mensen die eenzaam zijn willen in de eerste plaats gezien en gehoord worden, stelt Talma. ‘Eenzaamheid hoort bij het leven, net als andere gevoelens. Cliënten geven aan dat ze vaak niet geholpen zijn met adviezen of oplossingen. Ze voelen zich dan niet begrepen en dat versterkt juist het gevoel van eenzaamheid.’

Verbinding

Professionals moeten de verbinding met de cliënt aangaan, zegt Talma, en het gevoel van eenzaamheid van de cliënt erkennen. ‘Het voelen, erkennen en uitspreken van gevoelens van eenzaamheid geeft lucht en geeft ook een opening om het proces van vereenzaming te doorbreken.’

Sociaal isolement

Talma geeft het voorbeeld van een professional die steeds bezig was met hoe ze haar cliënt uit zijn sociaal isolement kon halen. Maar de cliënt had niets met de oplossingen die zij aandroeg. ‘Op dat moment moet je een stap terug zetten en stilstaan bij het gevoel van onmacht dat je als professional hebt’, zegt Talma. ‘Dan vind je de ruimte om eerst contact te maken met de cliënt en vervolgens kun je praten over wat zijn behoeften zijn, in plaats van dat je de neiging hebt zo snel mogelijk de problemen op te lossen.’

De training is onderdeel van een lerende aanpak waarin beleid, praktijk en wetenschap als netwerk samenwerken. Een training alleen is niet voldoende om eenzaamheid te verminderen. Wel is het een belangrijk onderdeel van het versterken van het (professioneel) handelen.
Je kunt het handboek en de materialen voor de training bekijken op de website van Movisie>>