‘Algemeen geldt dat mensen die met suïcide-gedachten rondlopen, daar best over willen praten. Zij maken zich zelf ook zorgen over hun gedachten.’ Dat zegt Jean-Pierre van de Ven, psycholoog en woordvoerder van Mind en Korrelatie, een organisatie die psychische problemen wil voorkomen door onderzoek, projecten en acties, en mensen die hiermee te maken hebben ondersteunen. Vooral professionals in de eerste lijn en in het onderwijs zijn volgens Van de Ven in de positie om het gesprek aan te gaan. ‘Wat professionals meestal weerhoudt, is de gedachte dat ze niet goed genoeg geoutilleerd zijn om dat gesprek te voeren.’

Suïcide preventie

Vorige week was World Suicide Prevention Day. Tijdens een bijeenkomst werd onder andere stilgestaan bij de rol van de media voor mensen die met gedachten aan suïcide rondlopen. Volgens psycholoog Van de Ven is er zeker sprake van kopieergedrag als de media uitgebreid berichten over bijvoorbeeld suïcide van een bekend persoon of een methode. ‘Mensen kunnen zich herkennen in de persoon of in het verhaal.’

Media

Maar er is ook een andere kant aan media aandacht voor suïcide, zegt Van de Ven. ‘Het onderwerp krijgt aandacht en wordt besproken. Het is beter om in de media te berichten over mensen die uit die suïcidaliteit zijn gekomen. Wat we vergeten is dat veel mensen die wel met die gedachten rond hebben gelopen, geen suïcide plegen. Hun verhaal over hoe ze eruit zijn gekomen, heeft ook een voorbeeldwerking en geeft een positief feit om te bespreken.’

Suïcidegedachten

Wat kun je doen als professional wanneer je een vermoeden krijgt dat iemand met suïcidegedachten rondloopt? ‘Er over beginnen’, zegt Van de Ven. Vooral bij mensen die een grotere kwetsbaarheid hebben, zoals een persoonlijkheidsstoornis, een trauma of een opeenstapeling van persoonlijke en sociale problemen. Vraag er gewoon naar, met een open houding, zodat mensen er ook over kunnen vertellen. En je moet niet bang zijn voor het antwoord dat je krijgt. Als het je boven de pet gaat, dan kun je iemand helpen om hulp te zoeken.’

Hulpverlening

Eigenlijk is het best eenvoudig om iemand met suïcide gedachten te helpen: vraag er naar. Toch gebeurt het te weinig. ‘Omdat mensen er niet bekend mee zijn’, zegt psycholoog Van de Ven. ‘Of ze zijn angstig voor bijvoorbeeld een psychische aandoening, of bang zijn dat iemand “gek” of agressief gaat doen. Mensen vermijden dit soort gesprekken uit machteloosheid. Sommige mensen vertrouwen niet op hun eigen empathie, kunnen ze wel iets met die verhalen? Je kunt in ieder geval altijd iemand verwijzen naar een hulpverlener, bijvoorbeeld naar de huisarts. Professionals zijn juist voor mensen zonder steunsysteem een soort substituut-familie: Mensen bij wie je je verhaal kunt doen en die voor je zorgen.’

Voor mensen die zelf rondlopen met gedachten aan suïcide of mensen die iemand kennen die suïcidegedachten heeft, is het mogelijk anoniem te praten met een hulpverlener van Korrelatie of bellen met 0900 – 1450 ma t/m vrij van 9 tot 18.00 uur. Of via internet https://www.korrelatie.nl/

Mensen die gedachten aan suïcide hebben, kunnen ook contact opnemen met de zelfmoordpreventielijn: 0900 – 0113. De lijn is 24 uur per dag bereikbaar. Of via internet: www.113.nl