Door Maria van Rooijen – Vernieuwend Welzijn wordt uitgevoerd in vijf gemeenten. Adviseurs van MOVISIE ondersteunen de gemeenten daarbij. Alex Leenders doet dat in Eindhoven. Daar is het project afgelopen herfst gestart. Leenders: ‘Wij willen bereiken dat partijen die betrokken zijn bij wijkverbetering op een andere manier naar oplossingen gaan kijken. Het gaat niet om invoering van nieuwe methoden of projecten. Het gaat erom ruimte te maken om met elkaar en met bewoners een inspirerende agenda op te stellen. Op die agenda staan onderwerpen van een wat hoger abstractieniveau.

Neem bijvoorbeeld burgerparticipatie. Je bespreekt dan wat ieders inbreng zou kunnen zijn om burgers niet afhankelijk te maken van hulp, maar de door de burgers aangedragen ideeën leidend te laten zijn voor de aanpak. Wij verwachten dat er dan meer creatieve oplossingen worden bedacht en er meer kennis en begrip ontstaat voor elkaars intenties, mogelijkheden en deskundigheden.’

Nu, zegt Leenders, ontbreekt die kennis vaak. ‘Woningcorporaties, welzijnsorganisaties en bewonersorganisaties werken nogal eens langs elkaar heen. Verantwoordelijkheden zijn onduidelijk. De ene partij doet soms dingen waarin de ander juist beter is. De gemeente financiert projecten, maar realiseert zich onvoldoende dat succes afhangt van hoe op de werkvloer mensen elkaar weten te vinden. Opdrachten van de ene gemeentelijke afdeling wijken af van die van de andere. Bewonersorganisaties voelen zich niet serieus genomen. Als je nu een gezamenlijk onderwerp kunt vinden waarin partijen het beste van zichzelf kunnen laten zien, wordt verspilling van geld en energie voorkomen.’

Verbeteragenda
In het zoeken naar een wijze waarop de wijkaanpak duidelijker en efficiënter wordt aangestuurd, zijn Leenders en zijn collega-adviseur als volgt te werk gegaan. Eerst voerden ze gesprekken met medewerkers van de gemeente, onderwijs, welzijnsorganisatie, woningcorporatie en bewoners. Vervolgens organiseerden ze een bijeenkomst waarin iedereen vrijuit kon vertellen wat men van elkaar verwachtte. Leenders: ‘Deelnemers vonden het plezierig om met elkaar in contact te komen, maar er kwam ook veel frustratie boven. De verwachtingen die men had over elkaars rollen, taken en verantwoordelijkheden liepen behoorlijk uiteen.’

Daarna rangschikten ze alle opmerkingen in thema’s, zoals de burger als vertrekpunt van welzijn, een functionerend verantwoordingssysteem, het imago van welzijn. De bedoeling is dat in de volgende vijf bijeenkomsten deelnemers kijken hoe die vraagstukken in onderlinge samenwerking kunnen worden opgelost. Duidelijk moet dan worden wat ieders (on)mogelijkheden zijn, wie welke verantwoordelijkheid draagt, wie voor een bepaalde activiteit het meest deskundig is en hoe de taken worden verdeeld. Uiteindelijk moeten deze bijeenkomsten uitmonden in een ‘verbeteragenda’, waarin alles is vastgelegd. Partijen zouden die moeten onderschrijven en beloven de verbeterpunten zoveel mogelijk in praktijk te brengen.

Dan zal volgens Leenders ook de specifieke deskundigheid van het welzijnswerk beter tot haar recht komen. ‘Welzijn hoeft hierbij niet per se het voortouw te nemen, wel zal duidelijk worden dat welzijn de aangewezen partij is om emancipatie van wijkbewoners handen en voeten te geven. Welzijn krijgt zo de kans het belang van haar werk te tonen.’

In de vier andere gemeenten wordt het project op een vergelijkbare manier uitgevoerd, met waarschijnlijk wel andere agendapunten. Als de resultaten van deze experimenten positief zijn kunnen andere gemeenten hun voordeel ermee doen. Leenders: ‘Nu gaat het nog om krachtwijken, maar wij verwachten dat deze aanpak ook geschikt is voor minder problematische wijken.’

Projectgegevens

Het project Vernieuwend Welzijn is een initiatief van de ministeries van VWS en VROM/WWI en grote steden. De doelstelling is de positie van het welzijnswerk in (kracht)wijken versterken en beter profileren. MOVISIE is de uitvoerder en het project loopt van 2008 tot en met 2012. De ministeries van VWS en VROM/WWI financieren het project. Partners zijn de gemeenten Arnhem, Den Haag, Eindhoven, Leeuwarden en Utrecht en welzijnsorganisaties in de gemeenten.Vernieuwend Welzijn is een onderdeel van het kwaliteitsverbeteringsprogramma Beter in Meedoen van de ministeries van VWS en WWI (VROM).

Dit artikel staat in de opleidingenspecial van mei 2009