Wie kan werken, hoort geen uitkering te krijgen, vinden Samsom en Rutte. Op het gebied van sociale zekerheid en inkomensbeleid willen ze strenger optreden.

De huishoudinkomenstoets wordt vervangen door een huishouduitkeringstoets. Dit moet voorkomen dat er binnen een huishouden meerdere uitkeringen zijn die in totaal hoger zijn dan wat de buurman verdient met te werken. 

De arbeids- en reintegratieplicht en de plicht tot tegenprestatie naar vermogen geldt voortaan voor iedereen. Echte ontheffing van de arbeids- en re-integratieverplichting bestaat alleen nog voor mensen die volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn.

Als de sollicitatieplicht niet wordt nageleefd, moeten de gemeenten een bijstandkering drie maanden stoppen. Deze verplichtingen worden strenger gehandhaafd. Ernstige misdragingen tegen ambtenaren die de regelingen uitvoeren, leiden onmiddellijk tot stopzetting van de uitkering.

Bedrijven worden verplicht een bepaald aantal arbeidsgehandicapten aan te nemen. Het nieuwe kabinet wil vanaf 2015 in 6 jaar toewerken naar een verplicht quotum van 5 procent aan arbeidsgehandicapten dat een groot bedrijf in dienst moet hebben.

Emancipatie en gelijke behandeling
Iedereen moet iets van zijn of haar leven kunnen maken, ongeacht geslacht, seksuele geaardheid, afkomst, religie, levensovertuiging of handicap, vindt het kabinet. 

Nieuwe ‘weigerambtenaren’ worden niet aangesteld. Scholen mogen homoseksuele leraren niet ontslaan en homoseksuele leerlingen niet weigeren of wegsturen vanwege hun seksuele voorkeur. Op scholen zal ook voorlichting worden gegeven over ‘seksuele diversiteit’.

Het wetsvoorstel lesbisch ouderschap treedt zo spoedig mogelijk in werking. Daardoor verbetert de juridische positie van lesbische ouders en hun kinderen.

Geweld in afhankelijkheidssituaties is onaanvaardbaar en wordt opgespoord en bestraft, aldus het kabinet. Dat geldt voor huiselijk geweld en kindermishandeling, genitale verminking, eerwraak, prostitutie en mensenhandel. Op schijnhuwelijken wordt strenger gecontroleerd. Gedwongen huwelijken worden strafbaar en herhaalde huwelijksmigratie gaat het kabinet tegen.

Nederland zal het verdrag van de Verenigde Naties voor de rechten van gehandicapten ratificeren, onder de voorwaarde dat de verplichtingen die met het verdrag gemoeid zijn geleidelijk uitgevoerd mogen worden.

Zorg
Rutte en Samsom kiezen voor de komende kabinetsperiode een drietal prioriteiten in de zorg. De kwaliteit van de zorg moet beter, de kosten moeten lager en de samenwerking moet beter.

De zorgpremies en het eigen risico worden inkomensafhankelijk, waardoor de zorgtoeslag verdwijnt.

Vanaf 2015 gaat het kabinet investeren in extra wijkverpleegkundigen met  minimaal 250 miljoen in 2017. Dat geld komt vrij uit de besparingen in de tweede lijn. 

Zorgverzekeraars worden in 2017 financieel verantwoordelijk voor de Geestelijke GezondheidsZorg (GGZ). De eigen bijdrage in de eerste lijn wordt omgezet in een procentuele eigen bijdrage voor alle GGZ-kosten in eerste en tweede lijn gezamenlijk. Hierdoor wordt de eigen bijdrage in de eerste lijns GGZ lager.

In de langdurige en welzijnszorg wil het kabinet de komende periode een omslag maken naar meer maatwerk, meer zorg in de buurt, meer samenwerking tussen de verschillende aanbieders. 

De Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) wordt omgevormd tot een een nieuwe landelijke voorziening. Zowel zorg in natura als pgb’s maken deel uit van de voorziening. Zowel inkoop als indicatiestelling komt hier terecht. Het gebruik van persoonsgebonden budgetten heeft bij deze zorg geleid tot zorg op maat en vernieuwingen. Dat wil het kabinet verder bevorderen.

Extramurale verpleging wordt in 2017 van de AWBZ overgeheveld naar de Zorgverzekeringswet (ZVW) en valt daar onder het zelfde systeem als de huisartsenzorg. De indicatiestelling vervalt. Dat moet de schotten doen verdwijnen, de wijkverpleging bevorderen, en overbehandeling ontmoedigen.

Gemeenten worden geheel verantwoordelijk voor de activiteiten op het gebied van ondersteuning, begeleiding en verzorging. Ze gaan zich richten op waar ze het hardste nodig is en gaat vallen onder de wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). De aanspraken op huishoudelijke hulp worden vervangen door een maatwerkvoorziening voor degenen die het echt nodig hebben en het niet uit eigen middelen kunnen betalen.

Jeugdzorg
De jeugdzorg wordt in 2015 gedecentraliseerd naar gemeenten. De decentralisatie omvat alle onderdelen: de jeugdzorg die nu een verantwoordelijkheid is van de provincie, de gesloten jeugdzorg onder regie van Volksgezondheid Welzijn en Sport, de jeugd-GGZ die onder de ZVW valt, de zorg voor lichtverstandelijk gehandicapten jongeren op basis van de AWBZ en de jeugdbescherming en jeugdreclassering van Veiligheid en Justitie. Deze decentralisatie wordt gecoördineerd op het ministerie van VWS.

Eén gezin, één plan, één regisseur is het uitgangspunt bij de decentralisaties in het sociale domein: bij de wet werken naar vermogen, de algemene wet bijzondere ziektekosten, de wet maatschappelijke ondersteuning en de jeugdhulpverlening. Dit moet een einde maken aan de praktijk waarbij vele hulpverleners langs elkaar heen werken bij de ondersteuning van één gezin.

Consultatiebureaus worden verplicht kinderen voor wie taalachterstand dreigt, door te verwijzen naar vroeg- en voorschoolse educatie. 

De professionalisering van de jeugdzorg, inclusief opleidingseisen, beroepscodes en tuchtrecht wordt versneld. De voorgenomen eigen bijdrage in de jeugdzorg wordt niet ingevoerd.

Lees het hele regeerakkoord hier>>

Bron: ANP-Photo/Robin Utrecht