Van der Heijden is oprichter van Ypsilon, de belangenvereniging voor ouders van kinderen met schizofrenie en psychoses. Bijna twintig jaar geleden richtte ze een club op voor vrouwen ‘die iets wilden doen’. ‘Hun mannen waren net ontslagen in de havens. Er zaten een aantal vrouwen bij die een kind hadden dat gek deed. Ze wisten er geen woord voor, ze wisten ook niet wat ze moesten doen. Ik wist wel het een en ander als moeder van een kind met schizofrenie, en ik vertelde er iets over. Toen ben ik een bijeenkomst gaan organiseren. Er kwamen 250 mensen. Er werd heel wat afgehuild – er bleken meer ouders te zijn met problemen.’

Verdriet
‘Mensen hadden geen gehoor. Het woord schizofrenie werd niet gebruikt. Ouders wisten van niks en werden ook niet ondersteund door de ggz. Dat doen wij, bij Ypsilon . Elke maand heb ik een groep ouders bij elkaar, die vertellen over hun verdriet. Ik help ze als er problemen zijn met de hulpverlening.’
Ria van der Heijden is een begrip in de psychiatrie in Rotterdam. Ze heeft een dicht netwerk van contacten – hulpverleners, patiënten en ouders – in de psychiatrie. Nietsontziend haalt ze uit naar directeuren en instellingen als er iets niet goed gaat. ‘Niet naar het personeel,’ benadrukt ze, ‘die verzorgen je kind, daar ben ik lief tegen.’ Directeuren van instellingen komen bij Ria lunchen: ‘Dan vertel ik ze of ze het goed of slecht doen,’ grinnikt ze. ‘Ze kijken voor me uit; ik hoef de krant maar te bellen….’

Vermaatschappelijking
Ria van der Heijden heeft net de Erasmusspeld van de gemeente Rotterdam gekregen. Die wordt jaarlijks uitgereikt aan mensen die zich een langere periode verdienstelijk maken voor de Rotterdamse samenleving. En Ria is nog lang niet klaar: ‘Waar ik nu tegen in opstand kom, is dat waanzinnige idee om psychiatrische patiënten in de stad te laten wonen. Vermaatschappelijking, noemen ze dat. Onzin, ze moeten terug de bossen in. Mensen in een gewone stadswijk hebben helemaal geen idee hoe ze met psychiatrische patiënten om moeten gaan. Die patiënten zijn ziek, ze moeten behandeld worden en hun medicijnen nemen. En door mensen verzorgd worden die daar verstand van hebben. De psychiatrie heeft prachtige panden op nog mooiere locaties staan. Laat ze daar HAT-eenheden bouwen.’

Ría’s feestfonds
Bij haar afscheid als voorzitter van Ypsilon heeft Ria van der Heijden een patiëntenfonds meegekregen. ‘Ria’s feestfonds, noem ik dat.’ Daaruit financiert ze extraatjes voor patiënten, of past ze bij als een patiënt in financiële problemen komt. ‘En elk jaar is er een dag voor de hulpverlener, dan deel ik prijzen uit.’