De pilot ‘Rotterdamse Projectgarages’ – een initiatief

van de taakgroep Sociale Infrastructuur – moet het zicht vergroten op de

kwaliteit en samenhang van projecten die onder het grotestedenbeleid vallen. is

in die stad. Het is de bedoeling dat eind februari alle 24 projecten een eerste

vrijwillige keuring hebben ondergaan. Het gaat om initiatieven van zowel de

deelgemeenten Feijenoord en Overschie als die van de stedelijke dienst Sociale

Zaken en Werkgelegenheid. Het reparatieadvies aan het eind van iedere keuring

wordt ondersteund met een bonus van maximaal dertigduizend. Over zes tot negen

maanden volgt een herkeuring. Dan wordt onder meer gekeken naar het resultaat

van de reparaties. De pilot van anderhalf jaar moet eind 2002 zijn afgerond.

Vertrouwen winnen

Op een vrijdag in de afgelopen decembermaand gaat in jongerencentrum Plein

3 in de Afrikaanderwijk het project `100 vrienden’ een kleine drie uur op de

brug. Met de ‘100 vrienden’ wordt een groep Marokkaanse jongeren bedoeld, die

twee jaar geleden nogal wat overlast gaf. Destijds is heel actief contact met

die groep gezocht en zijn extra activiteiten met ze in gang gezet. Een aantal

van die jongeren verwelkomt nu de gasten bij de ingang. ‘Ze zien dit als een

examen dat ze af moeten leggen,’ vertelt projectleider Jaap van der Vlugt van

Stichting Welzijn Feijenoord. In het jeugdhonk hebben tafelvoetbal en

tennistafel plaats gemaakt voor vergadertafels. In een ring met tafels en

stoelen zit het keuringsteam met de jongerenwerkers, een aantal jongeren, een

wijkagent, ouders, een onderwijzer en mensen van de deelgemeente. In de ring

eromheen hebben belangstellenden en nog zo’n tien, vijftien jongeren van het

project plaatsgenomen.

‘We waren destijds geen lieverdjes,’ steekt in de binnenring Abdul Marbah

de hand in eigen boezem. Als hij ondeugden uit die tijd opsomt, krullen de

mondhoeken van zijn leeftijdsgenoten. ‘Je moest toch wat om jezelf te vermaken,’

is zijn verklaring waarom het geregeld uit de hand liep. Een eigen plek zoals nu

hadden ze niet. ‘Er vloog in dit jeugdhonk weleens een baksteen door de ruiten,’

herinnert Marbah zich. ‘Er werd niet naar je geluisterd, dat is nu wel anders,’

legt zijn buurman het verschil uit. ‘Wij zagen zo’n steen als een dringend

signaal om contact te zoeken met de afzenders,’ vertelt jongerenwerker William

Miero. Samen met zijn collega Fahrid Boukari wist hij stap voor stap het

vertrouwen bij de jongeren te winnen. Twee korte videofilmpjes en een kort

rap-optreden van de jongeren bieden het keuringsteam een impressie van de

activiteiten. Ibrahim Zerrad vertelt poëtisch hoe hij geketend door drugs en

alcohol dankzij het project toch goed terechtgekomen is. Hij sluit zijn bijdrage

af met twee van zijn gedichten.

‘Dit lijkt wel een sprookje,’ is de eerste reactie van keurmeester en

inhoudelijk deskundige Harry Broekman op de zorgvuldig voorbereide presentatie.

Maar de keurmeester gelooft niet in sprookjes. Dus besluiten hij en de technisch

deskundige om de mensen nader aan de tand te voelen over de inhoudelijke en

technische kanten van het project. Over zaken als de opzet en organisatie, de

methodiek en de financiering.. Tot slot vragen beide keurmeesters zich hardop af

welke formule achter dit succes verborgen ligt.

Brokken maken

Op driehoog in het stadskantoor noemt Bernard Korfker, projectleider

Rotterdamse Projectgarages, de keuring van het ‘100 vriendenproject’ een

bijzondere gebeurtenis. ‘Het was voor het eerst met zoveel mensen.’ De opzet van

de keuringen is in grote lijnen overigens steeds gelijk. Zo worden projecten op

locatie gekeurd. Korfker: ‘ In deze gebiedsgerichte methode betrekken we de

context van een project in de oordeelsvorming. In het ‘100-vrienden’-project zag

je letterlijk wie er dicht om dat project heen staan. René Diekstra, voorzitter

van de taakgroep Sociale infrastructuur, benadrukt ook steeds dat Projectgarages

moeten helpen die frontlinie te versterken.’

Welzijnsprojecten in het pilotgebied Feijenoord kunnen de support overigens

wel gebruiken, want ze liggen onder vuur. Een onderzoek onder 77 jeugdprojecten

in Feijenoord wees uit dat deze aan alle kanten rammelden en langs elkaar heen

werken. Korfker legt uit dat het hier een quick-scan betrof, waarbij met name

kwantitatieve gegevens in kaart zijn gebracht. De Rotterdamse Projectgarages

heeft een andere insteek – een kwalitatieve en inhoudelijke – en is veel

intensiever. Korfker: ‘Ik wil niet op onze bevindingen vooruitlopen, maar het

valt me op dat we juist wèl goede praktijken tegenkomen. Alleen kost het enige

moeite om de kern en de kracht van hun aanpak goed in beeld te krijgen. Veel

projecten adviseren we om te formuleren wat hun aanpak zo goed maakt. Om aan te

geven wat hun “unique selling point” is. Want de presentatie naar financiers en

opdrachtgevers is matig ontwikkeld.’

Ook in de reparatieadviezen komt volgens Korfker niet naar voren dat het

slecht gesteld is met de projecten. Korfker: ‘Soms zeggen we zelfs “laat maar

even zo”. Brokken maken is niet altijd erg, het kan een fase zijn waar je als

project doorheen moet. Soms beperken we ons tot tips op onderdelen.’ Als

voorbeeld noemt hij Somalische jongeren met oorlogstrauma’s binnen een project

voor naschoolse opvang. Dat project is aangeraden een teamcoach te nemen voor de

casuïstiek. Het aantrekkelijke aan de keuringen is dat projecten gratis advies

krijgen en daar bovenop een bonus van maximaal dertigduizend gulden die hen in

staat stelt de geadviseerde reparatie uit te voeren.

Naar de schroot

Ook Jaap van der Vlugt, projectleider van ‘100 vrienden’ is content. Hij

mag voor dat bedrag een documentaire laten maken. Daarin moet hij onder meer

antwoord geven op de vraag waarom zijn project wel slaagt, terwijl het in andere

wijken met deze doelgroep niet lukt. Jongerenwerker William Miero:’De jongeren

vinden het hartstikke leuk om aan zo’n documentaire mee te werken. Het advies

past naadloos bij onze manier van werken met deze jongeren.’ Ook de keuring viel

in goede aarde. Van der Vlugt:’Die kwam precies op het goede moment. Op deze

manier hadden we nog nooit met ze gepraat over het project. Ze hoorden voor het

eerst over zaken als subsidies, hoe dat werkt en de verantwoording die je

daarover af moet leggen. Het samen voorbereiden van de presentatie heeft ons als

`vrienden’ dichterbij elkaar gebracht. Maar ook de aanwezigheid van de politie,

leraren en ouders is een bevestiging geweest dat we er niet alleen voor staan.’

Het tweede advies van de keuringscommissie was om financieel niet op één

paard te wedden, maar te zoeken naar meerdere inkomstenbronnen. Een waarheid als

een koe, zal later blijken. Want achteraf blijkt dat de deelgemeente op dezelfde

dag het besluit nam om per juni van dit jaar een deel van de Strategische Wijk

Aanpak-gelden, waaronder die voor ‘100-vrienden’, in de ijskast te zetten. Het

is nu maar de vraag of ‘100-vrienden’ bij een heroverweging in de prijzen valt.

Van der Vlugt:`Het is wrang om er in een keuring zo goed uit te komen en gelijk

erna te horen dat het voortbestaan aan een zijden draad hangt. Het is zoiets als

“operatie geslaagd, maar patiënt naar de schroot”.’ Ook Korfker is duidelijk

niet gelukkig met deze samenloop van omstandigheden. Hij wijst op de

onafhankelijke positie van de pilot. En het gegeven dat de keuringen losstaan

van een oordeel over subsidiëring of voortgang. Toch legt dit voorval een

achilleshiel bloot. Namelijk de vraag hoe onafhankelijkheid deze pilot zal zijn

als hij eenmaal een vaste voorziening is voor de hele stad. Korfker wil daar

niet op vooruitlopen. Er wordt nog druk aan het project gesleuteld. Binnenkort

wordt de eerste tussenbalans opgemaakt. Na de zomer volgen de resultaten van de

herkeuringen./Jasper Veldhuis