‘Ik was best een beetje zenuwachtig,’ herinnert wijkambassadeur Dini Pols zich van de eerste keer dat het haar beurt was om een nieuwe bewoner te begroeten. Bij haar in de flat aan de Zweedsestraat in Rotterdam had de nieuweling een woning betrokken. ‘Ik dacht eigenlijk dat er niemand thuis was, ik moest zo lang wachten. Stond ik daar met mijn bosje bloemen en mijn welkomstpakket. Maar uiteindelijk deed er iemand open. Het was een Somalische jongen, een hele aardige knul. Het probleem was alleen dat ik helemaal geen Engels spreek, dus communiceren was erg lastig. Gelukkig had ik iemand bij me die de taal wel machtig was. Hij liet ons binnen en we hebben daar gezellig gezeten. Ik kon aan de jongen merken dat hij het erg fijn vond dat wij op bezoek kwamen. Ook was hij erg blij met de bloemen en het informatiepakket.’

Afgelopen oktober is in Rotterdam het idee van wijkambassadeurs ‘Bewoners begroeten Bewoners’ van start gegaan. Een stel vrijwilligers in de wijk die bieden nieuwe mensen een informatiepakket aanbieden om hen zo wegwijs te maken in de wijk. De communicatie wordt op deze manier verbeterd en de band tussen de bewoners wordt sterker. Door het hartelijke welkom worden nieuwe bewoners gestimuleerd om deel te nemen aan activiteiten in hun flat, straat of wijk. Het zou de oude volksbuurt niets dan goeds brengen. Voor de uitvoering van het idee heeft ze tot eind vorig jaar moeten wachten. ‘Het opzetten van dit idee was een hele uitdaging, maar nu heb ik het idee dat we stevig staan,’ vertelt initiatiefneemster Paula Zeemeijer van Delphi Opbouwwerk in Rotterdam. Met behulp van het WoningBedrijf Rotterdam-West (WBR), een vertegenwoordiger van de Huurdersraad West en de bewonersorganisatie, is het plan geworden zoals het nu is.

Beperkte rol

De werkwijze van ‘Bewoners begroeten Bewoners’ is heel simpel. Via gegevens van het WoningBedrijf Rotterdam-West, de woningcorporatie die veel huurwoningen in het gebied in bezit heeft, is bij het opbouwwerk bekend welke huizen er leeg staan en wanneer ze weer bewoond worden. Per jaar trekken er ongeveer veertig nieuwe bewoners in leeggekomen woningen.

Na een telefoontje van het opbouwwerk naar de nieuwkomer is het duidelijk of deze trek heeft in een bezoek van de wijkambassadeurs. Zo ja, dan worden er twee wijkambassadeurs aangewezen door Zeemeijer. Die maken de verdere afspraken. Het opbouwwerk geeft alleen een budget voor een bos bloemen mee, en natuurlijk een informatiepakket. Een grote witte tas zit vol met folders over de wijk. Een gids van de deelgemeente Delfshaven, een plattegrond, een folder met de mogelijkheden van onderwijs binnen de deelgemeente, maar ook kortingsbonnen van de plaatselijke kapper en de groenteman treft de verse inwoner van Oud-Mathenesse of Het Witte Dorp aan. Vragen als ‘op welke dag wordt het vuil opgehaald’ en ‘wie zijn de aanspreekpunten binnen de wijk’ worden beantwoord met een blik in de tas. Daarna volgt de begroeting. De regie daarvan is helemaal in handen van de ambassadeurs.

Wijkambassadeur word je niet zomaar. Dini Pols heeft samen met haar elf andere collega’s eerst een speciale cursus moeten volgen. En nog best een pittige, zo vond Pols. Twee dagdelen duurde de cursus. Ze leerde hoe ze de nieuwkomers moest aanspreken en wat precies de valkuilen zijn.

‘Je kan natuurlijk typische gevallen aantreffen bij een begroeting,’ zegt Pols. ‘Mensen met psychische problemen, mensen in financiële nood of mensen die ruzie hebben. We leerden hoe we daarmee om moesten gaan. Het kan natuurlijk zo zijn dat een nieuwe bewoner die tot over zijn oren in de schulden zit, bij ons geld wil lenen. Maar dat kan natuurlijk niet. We moeten altijd vriendelijk blijven, maar we moeten wel grenzen stellen.’
Ook bij ruzie zal een wijkambassadeur niet ingrijpen. ‘Het zijn geen bemiddelaars,’ vertelt opbouwwerker Paula Zeemeijer. ‘Ze kunnen natuurlijk wel mensen naar de instanties verwijzen. Naar de politie, de huurdersraad of het opbouwwerk, maar de ambassadeurs mogen niet als bemiddelaar optreden. Ze verwelkomen de nieuwe bewoners, maar er zit geen vervolg aan.’

Dini weet alles van haar wijk. Zij heeft geen informatietas meer nodig. Dini woont al 37 jaar in Oud-Mathenesse, eerst in de Schepenbuurt, daarna in de Landenbuurt. Het is een oude volksbuurt, omklemd door de metrolijn en de drukke Schiedamseweg. Een echte stadswijk, met oude portiekwoningen en straten die nog niet aan de toenemende verkeersstroom gewend zijn. In sommige straten zijn panden gerenoveerd. Bij andere panden is dat niet meer de moeite. Houten platen voor de ramen verklappen dat ze binnen niet afzienbare tijd tegen de vlakte gaan. Zo is de Italiaansestraat op sterven na dood. Contrastrijk, want op de hoek van het blok versleten panden, is een relatief nieuwe flat verrezen. Ook nieuwe verkeersdrempels en strakke trottoirs geven aan dat er geleidelijk vernieuwd wordt in de wijk.

Oud-Mathenesse en Het Witte Dorp, het uiterste puntje van de wijk, hebben samen achtduizend inwoners, het is de kleinste wijk van de deelgemeente Delfshaven. Er wonen veelal autochtone ouderen en opvallend is het grote aantal allochtone jongeren.

‘De wijk is in de loop der jaren veranderd,’ zegt Pols. Ze denkt na. Op de vraag of Oud-Mathenesse achteruit is gegaan, durft ze geen antwoord te geven. Misschien wel, want er ligt veel troep op straat. Collega-ambassadeur Jannie Klaverdijk valt haar bij: ‘Toen ze mij in 1957 opbelde van de woningbouw om te vragen of ik misschien in Oud-Mathenesse wilde komen wonen, antwoordde ik: ‘ik wil ook wel op Soestdijk wonen’. Om maar aan te geven wat voor een buurt Oud-Mathenesse toen was. Sjiek, een dure wijk. Nu is het veranderd, maar ik heb niet echt het idee dat het heel erg slecht gaat met de wijk. Er zijn veel netwerken in de wijk. Zo kun je kaarten, wandelen, en er is een fietsclub. De verbondenheid in de wijk is best groot.’

Op weg helpen

In de maandelijkse vergadering in het wijkcentrum aan de Bulgaarsestraat blikken de ambassadeurs terug op de afgelopen maanden. Tot nu toe loopt alles naar wens. Instemmend geknik bij de vraag of het project ‘Bewoners begroeten Bewoners’ noodzakelijk is en effect sorteert. Zeemeijer: ‘Natuurlijk is het belangrijk dat mensen zich thuis voelen in een wijk als Oud-Mathenesse. En het is belangrijk om mensen te betrekken bij activiteiten in de wijk. Dat kan alleen maar als ze weten wat er in de wijk te doen is. En we horen eigenlijk alleen maar positieve reacties op dit project.’

‘Ik zie die Somalische jongen nog wel eens lopen,’ reageert Pols. ‘Hij zegt altijd goedendag. Dan zwaait-ie. Dan gaat hij naar school, elke dag hoor. Een gedisciplineerde jongen. Hij leert Nederlands, geloof ik.’
De eerste nieuwe bewoner die door de wijkambassadeurs begroet is, heeft zich ook moeiteloos in de wijk gesetteld. Meneer Bekkers is nu al een bekende naam in de Oud-Mathenesse. Al snel was hij betrokken bij de huurdersraad. En als er wat aan de hand is, staat hij klaar, zo weet een van de ambassadeurs te vertellen. Er is zelfs al iemand op de koffie geweest. Zomaar, om even bij te praten.

Bekkers zelf is ook erg te spreken over het warme onthaal: ‘Ik zie het project echt als een positief iets. Ik wist natuurlijk wel het een en ander van Mathenesse, want ik kom van Spangen, niet ver hier vandaan. Maar zeker voor mensen die van ver komen, is het een echte aanrader. Het is altijd fijn om informatie over de wijk te krijgen, anders moet je het allemaal zelf uit gaan zoeken. Je wordt als het ware een stapje op weg geholpen in de wijk en je maakt sneller contact.’

Als het project ‘Bewoners begroeten Bewoners’ in Oud-Mathenesse en Het Witte Dorp na een jaar nog steeds aanslaat bij de vrijwilligers en de betrokken instanties, bekijkt het opbouwwerk of de capaciteit uitgebreid kan worden.

Paula Zeemeijer: ‘Nu hebben we alleen zicht op een deel van de woningen binnen de wijk. Maar als we de huizen van de Vereniging van Eigenaren en de woningen van de andere woningcorporatie in ons bestand opnemen, kunnen we alle nieuwkomers in de wijk verwelkomen.’

Dini Pols en Jannie Klaverdijk staan op het punt om weer in actie te komen. Het Woningbedrijf Rotterdam heeft gemeld dat er een portiekflat leeg staat. Er is iemand overleden. Nu maar wachten op de nieuwe bewoners. De twee dienstdoende wijkambassadeurs hebben er al zin in. Over het warme onthaal dat in het verschiet ligt, laten ze niets los. Ze gaan iets origineels bedenken.