Door Alexandra Sweers – ‘Toen ik bij de huisarts kwam en hem vertelde dat mijn broer was overleden, vroeg hij alleen waaraan en hoe oud hij was. Ik werd niet gecondoleerd’, zegt Minke Weggemans, schrijfster van Rouw in de zijlijn. Dat komt, verklaart ze, door het ontbreken van onderzoek naar het rouwen om een broer of zus. (Foto: website van Minke Weggemans)
‘Het gevolg hiervan is dat deze vorm van rouwverwerking in geen enkele opleiding voorkomt, huisartsen weten er dus weinig van en er wordt weinig over gepraat.’
Workshops
De reden hiervoor het gebrek aan onderzoek is Weggemans onduidelijk. ‘Ik kan niet verklaren waarom. Misschien heeft het met verhoudingen in de maatschappij te maken of met geld.’ Weggemans verloor zelf een zus en vier broers. Ze geeft tegenwoordig individuele begeleiding en workshops en begeleidt gespreksgroepen en rouwgroepen voor mensen die een broer of zus hebben verloren, om te helpen het verlies een plaats te geven.
Twijfel
Weggemans verstuurde een tijd geleden een oproep om een persoonlijk verhaal te schrijven over het verlies van een broer of zus. ‘Binnen drie dagen had ik vijftig zussen die dat wilden doen. Er bestond geen twijfel meer dat dit boek er moest komen.’ Uiteindelijk bevat het boek 38 verhalen, geschreven door zussen die in het midden van het leven staan en balans zoeken in het verwerken van hun verdriet. Een aantal viel af, want zij vonden het te moeilijk om de verhalen af te maken.
Perspectief
De helft van de schrijfsters kon het verlies zien aankomen. De andere helft verloor onverwacht hun broer of zus door een ongeluk of zelfdoding, zegt Weggemans. ‘De verhalen zijn geschreven vanuit het perspectief van de zus. Nog nooit eerder is er zo’n boek geweest. Het zijn inspirerende verhalen voor anderen, maar ook voor de schrijfsters was het behulpzaam om hun verhaal op te schrijven.’
Partner
Het verlies van een broer of zus is heel anders dan wanneer je een partner verliest, zegt Weggemans. ‘Op het verlies van een partner ben je enigszins psychologisch voorbereid. Er is altijd de angst dat je partner je verlaat of dat je hem of haar verliest. Een broer of zus kent je het langst, blijft voor je idee altijd bij je en gaat pas dood als je oud bent. Een essentieel verschil tussen rouwen om een partner of rouwen om een broer of zus is dat je als partner na je verlies een nieuwe relatie kunt krijgen. Terwijl je geen nieuwe broer of zus vindt.’
Erg
Veel broers en zussen houden ook hun mond over hun verdriet, zegt Weggemans. ‘Het is al erg genoeg voor de partner en kinderen. Veel mensen vragen ook meteen of je broer getrouwd was en hoe erg het wel niet voor zijn partner moet zijn. Maar men kan niet verwachten dat wanneer je broer of zus dood neervalt, jij geen spier mag vertrekken.’
Er heerst veel verborgen rouw bij deze mensen. Weggemans hoopt dat de verhalen in het boek een aanleiding zijn voor onderzoekers om zich te verdiepen in deze vorm van rouwen. ‘Dit boek is in ieder geval een inspiratie om het onderwerp meer bespreekbaar te maken’.