‘De ondersteuning en begeleiding van kinderen begint al in de kinderopvang en in de peuterspeelzaal’, zegt Ernst Radius, pedagoog bij Sociaal Werk Nederland en adviseur in de taskforce Samenwerking onderwijs en kinderopvang. Ook sociaal werkers spelen een rol in de nieuw op te richten kindcentra, in gemeenten waar ze niet al bestaan. ‘Dat begint al in de peuterspeelzaal, waar je problemen in ontwikkeling van kinderen vroegtijdig kunt signaleren. En gaat verder bij de jeugd- of gezinsconsulent, bij wie ouders gemakkelijk binnen kunnen lopen als kinderen naar de basisschool gaan. Het doel is preventie.’

Kindcentra

De taskforce overhandigde maandag 27 maart het rapport over samenwerking tussen onderwijs en kinderopvang: “Tijd om door te pakken”. De deskundigen willen dat voor elk kind van nul tot en met twaalf jaar één ononderbroken “ontwikkellijn” het uitgangspunt is bij begeleiding. Om de positie van kinderen uit armere gezinnen te verbeteren, willen de deskundigen dat alle kinderen van twee tot en met twaalf jaar gratis recht hebben op een bepaald aantal uren opvang per week. De verschillende beroepskrachten in kinderopvang, onderwijs en jeugdhulpverlening werken samen met in teams in de kindcentra.

Opvoedingsondersteuning

‘De sociaal werkers beginnen in de peuterspeelzaal,’ zegt Radius, een van de leden van de taskforce. ‘De medewerkster kan problemen vroegtijdig signaleren, kan lichte opvoedingsondersteuning geven aan ouders en kan tijdig doorverwijzen naar zwaardere zorg als het nodig is. De samenwerking tussen peuterspeelzaal, kinderdagverblijf en het basisonderwijs gaat in één doorgaande lijn als deze voorzieningen bij elkaar zitten. De gemeente moeten de regie nemen in het ontstaan van deze kindcentra.’

Budget ontschotten

Jeugdhulpverlening sluit aan in de kindcentra om snel en laagdrempelig bij eventuele ontwikkelingsproblemen van het kind in te stappen. Radius: ‘Belangrijk voor de ontwikkeling van kindcentra is dat gemeenten hun budgetten ontschotten, zodat het budget voor jeugdhulp bijvoorbeeld ook kan worden gebruikt voor lichte opvoedondersteuning of voor een jeugdconsulent die een ochtend in de week spreekuur heeft in het kindcentrum. Of wellicht nog breder: een maatschappelijk werker kan ook meedraaien als consulent voor gezinsproblemen.’

Extra overleggroep

Radius denkt niet dat de inzet van jeugdhulp in de kindcentra ‘weer een overleggroepje extra’ betekent voor de professionals. ‘Het is juist andersom; doordat professionals bij elkaar werken, is er minder overleg nodig. Want er zijn korte lijnen en je hoeft niet steeds weer een overleg af te spreken. Professionals kunnen snel schakelen, dat is gemakkelijk, effectief en geeft ouders meer vertrouwen in hulpverlening. Nabijheid is hier de belangrijke factor.’