De MOgroep, de landelijke brancheorganisatie voor Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening (W&MD) organiseerde een reeks regiobijeenkomsten over de transitie van AWBZ naar Wmo. ‘De belangstelling was groot’, zegt beleidsmedewerker Christianne Vermunt. ‘Van onze 900 leden, kwamen er zo’n 450 mensen op af. Tijdens die bijeenkomsten legde het Transitiebureau van VWS en de VNG de spelregels uit. Ook vertelde een wethouder uit de regio waar de gemeente in het proces staat en werd door een regionale welzijnsorganisatie goede voorbeeldentoegelicht.’
Participatie
Gemeenten en welzijnsorganisaties krijgen te maken met cliënten die een complexere hulpvraag hebben. Mensen met een psychiatrische stoornis, een verstandelijke of lichamelijke handicap, mensen met een somatische aandoening. Cliënten waarvan de AWBZ-indicatie voor begeleiding in 2013 afloopt en nieuwe gevallen komen onder de Wmo te vallen. Van zorgwet naar participatiewet.
Expertise
In het veld wordt al van alles bedacht voor deze nieuwe groepen buurtbewoners, maar er is ook scepsis over de ‘zwaardere gevallen’ die op het welzijnswerk afkomen. Hoe laten we hen participeren wanneer gemeenten fors bezuinigingen op welzijnswerk? En hebben we die expertise wel in huis? ‘Die scepsis is wel terecht’, meent Vermunt. ‘Er zitten mensen bij met hele forse handicaps, maar het zijn ook doelgroepen die niet geheel onbekend zijn bij het welzijnswerk. Ook in de praktijk is er al contact tussen het welzijnswerk en specialisten in de zorg. Welzijnswerk organiseert al ontmoetingen voor GGZ-cliënten en verstandelijk gehandicapten. In de toekomst zullen we veel meer met interdisciplinaire teams gaan werken en samen naar oplossingen zoeken.’
Samenwerken
Deze transformatie in lokaal werk kan alleen lukken als de lokale organisaties en de gemeente samenwerken, stelt de MOgroep. ‘Veel gemeenten weten nog niet precies weten hoe ze de transitie gaan aanpakken. Zij zijn nog bezig om een visie te ontwikkelen. Daarom dringen wij aan op de samenwerking met gemeenten en lokale maatschappelijke (zorg)organisaties te zoeken. Welzijn kent de wijken, MEE en de ggz hebben zo hun cliënten. Ga met ze praten, wacht niet af, denk mee, stel je prioriteiten.’
Aanbesteden
Welzijnsorganisaties hebben nog veel vragen over de financiering van de transitie. Veel gemeenten weten nog niet precies hoe ze de gelden gaan gebruiken. ‘Rond de 3 miljard euro gaat naar de Wmo. Gemeenten hoeven niet te gaan aanbesteden, er gelden soepeler inkoopregels bij dit welzijnswerk, tot aan als subsidie toe. Dat mogen zij zelf bepalen. ’ Vermunt weet dat de gemeenten veel geleerd hebben van de fouten in de aanbesteding voor de thuiszorg. ‘Als ze dus welzijnswerk gaan aanbesteden zal dat een lichtere variant zijn die veel sneller gaat en waarmee zelfs op aparte onderdelen aanbesteed kan worden.’
Goede voorbeelden
De MOgroep heeft met een aantal organisaties waaronder ActiZ en GGZ Nederland afgesproken te zullen samenwerken. ‘Ook gaan wij de welzijnsorganisaties extra ondersteunende trainingen bieden. Daarnaast zijn er al goede voorbeelden beschikbaar op de ledensite.’
Bron: ANP-Photo
Men vergeet wat er nu aan begeleiding gegeven wordt, soms is dat struktuur brnegen in het dagelijkse leven van een cliënt. Als het om groepsbegeleiding gaat is dat veelal erg oude mensen met geheugenproblemen etc. Deze mensen zijn niet geholpen met enkele uurtjes acticviteit. De meeste hebben in hun eentje thuis een eetprobleem waar je als thuiszorg enorm veel energie in moet steken om ze nog wat te laten eten. Als deze mensen samen eten zie je dat ze wel eten. Ze krijgen dan in iedeer geval nog een aantal dagen voldoende gezonde voeding binnen.
Er zijn veel mensen die geholpen moeten worden met toiletgang etc Gaat de welzijnswerker dat ook doen. En wie gaat die individuele begeleiding op pakken, laat me raden; vrijwilligers, bijstandstrekkers Je hoort overal dat het welzijnwerk van voorheen afgebroken wordt, gezonde jongeren, volwassenen, ouderen hebben geen welzijnwerk meer nodig. Om dat te verbloemen geven we het welzijnwerk een nieuwe taak, het coordineren van vrijwilligers en bijstandstrekkers ten koste van proffesionele zorg, zo slaan we twee vliegen in een klap.
Hopelijk gaat dit niet ten koste van deze doelgroep. Zoals bv. cliënten voor de WMO,
die een opeenstapeling krijgen van eigen bijdragen en scoot mobielen samen moeten delen. Het geld voor andere doeleinden wordt gebruikt.
Want dan heerst er nog meer WMO,
Wet Maatschappelijke Onrust.
Ook ik heb dit artikel met grote belangstelling gelezen. De zorgen over de dagbesteding deel ik met Kees M. Ik wil er echter een zorg aan toevoegen. De laatste 20 jaar zijn er veel clienten met een lichtere en zelfs met een wat zwaardere verstandelijke beperking zelfstandig gaan wonen. Zij worden nu ambulant begeleid en gaan ook onder de WMO vallen. Ik ben er heel sceptisch over of de kwaliteit van de begeleiding die ze nu krijgen op hetzelfde niveau zal blijven. Gaat dat lukken als de kostprijs omlaag moet en er mogelijk aanbesteed moet worden? Gaan misschien andere organisaties de begeleiding over nemen? Dat betekent dat vaste begeleiders en structuren weg kunnen vallen en dat is desastreus voor deze doelgroep!
Elly Herbschleb-Voogt
lid centrale verwantenraad pameijer Rotterdam mijn zus woont met ambulante begeleding.
Heb dit atikel met meer dan normale belangstelling gelezen. Als voorzitter van Platform VG Rijnmond en dus collectieve belangenbehartiger op lokaal niveau van mensen met een verstandelijke beperking, kijk ik ook met de nodige scepsis naar de decentralisatie van met name extramurale zorg, die nu op dagverblijven van zorginstellingen plaats vind. En straks in opdracht van de regering dichtbij georganisserd moet worden.
Een van de aspecten daarvan komt in de tekst naar voren, de mogelijke overname van zorgtaken door het welzijnswerrk (nieuwe stijl, maar toch). Afhankelijk van welke taken, die nu door de begeleiders op de dagverblijven worden uitgevoerd, door het welzijnswerk worden overgenomen, juich ik dat toe of zal ik dat proberen tegen te houden.
Als het gaat om werk zoals in het bijgevoegde voorbeeld van Deventer wordt beschreven (ontmoeting en verbinding) is er niets aan de hand, integendeel, dat lijkt me geweldig. In veel gevallen wordt dat werk nu nog niet eens gedaan. Dus pure winst.
Maar als het zou gaan om zorg die nu door een daarvoor speciaal opgeleide zorgbegeleidster/der wordt gedaan, dan zou dat niet goed zijn. Die professional is niet voor niets goed opgeleid en dat die opleiding er is en wordt voorgeschreven, is niet in de laastste plaats het resultaat van vele jaren strijd van ouders van mensen met een verstandelijke beperking. Die willen dat hun kinderen, vaak zelf al volwassen, de kwalitatief goede zorg krijgen van mensen die weten hoe dat moet.
Overigens is ook van belang de mate van beperking. Iemand die licht verstandelijk beperkt is en misschien niet eens naar een dagverblijf gaat, hoeft die professionele zorg misschien niet eens te krijgen en is goed geholpen met enige ondersteuning en wat genoemd wordt in het Deventer voorbeeld ‘ontmoeten en verbinden’.
Ik heb op de website http://www.platformvgrijnmond.nl ook aandacht aan dit uitstekende artikel besteed.