Een jaar geleden kwam Maarten via de verslavingszorg, hij kampt met een medicijnverslaving, bij het maatschappelijk werk terecht met een rugzak vol ongeopende post. Hij moest eerst zijn administratie uitzoeken, voordat hij bij de gemeente aan kon kloppen voor schuldhulpverlening. ‘Samen met mijn maatschappelijk werker heb ik er maanden  over gedaan om al die papieren te sorteren en in mapjes te bundelen. “Mijn god, moet je dit zien, dit is een brief uit 2008!”, riep mijn maatschappelijk werker dan opeens. Dat was heel pittig om te horen.’

Organiseren

Die rugzak ongeopende post past heel erg bij zijn zelfbeeld, vindt Maarten. ‘Alles is in de soep gelopen, een opeenstapeling van mislukkingen heeft ervoor gezorgd dat ik in de problemen zit. Ik ben gescheiden, betaalde lange tijd ook voor mijn partner. Ik ben zzp’er en er viel ineens een klus weg waardoor mijn inkomen daalde. Betaalde mijn creditcardrekeningen niet. Ik opende de post niet meer, waardoor deze opstapelde. Waarom? Dan waren die problemen er niet. Of ik dacht dat ik er wel mee kon wegkomen. En op een gegeven moment, al zou je de administratie willen organiseren, weet je niet meer waar je moet beginnen.’

Hoe motiveer je een schuldenaar?

Niet alleen het systeem en het eigen gedrag van schuldenaren kunnen het oplossen van schulden belemmeren. Ook de houding van de hulpverlener is heel belangrijk of iemand een schuldenvrije toekomst tegemoet gaat, zo blijkt uit onderzoek. Wanneer een hulpverlener de cliënt steeds vertelt wat hij fout doet, kan de motivatie om de schulden op te lossen verdwijnen. Lees hier meer >>

Chaos

‘Ik ben een dief, zo voel ik me soms. Ik heb zo’n 15.000 euro schuld op mijn creditcard, een grote schuld bij de Belastingdienst. Het is niet dat ik de schuldeisers niet wil terugbetalen, ik kan het gewoonweg niet. Mijn therapeut heeft wel eens gezegd: “Maarten, jij leeft alsof je met 180km per uur op een muur afgaat. Maar remmen, ho maar!” Het past bij de persoonlijkheidsstoornis die ik heb. In mijn hoofd is het soms een chaos, ik weet wel dat ik verkeerd bezig ben, maar ik kan geen actie ondernemen om het te stoppen.’

Formulieren

Het was een heel gedoe om in het schuldhulpverleningstraject te komen, vindt Maarten. ‘Al die formulieren die je moet invullen zijn echt een verschrikking.’ Bij het eerste gesprek bij de gemeente overhandigde Maarten trots zijn gesorteerde administratie. ‘Maar daar zeiden ze: “Hier hebben we niks aan, want de papieren moeten een voor een gescand worden. En dat kan niet als ze in plastic mapjes zitten.” Maanden werk en ik werd zo afgeblaft. Zo onaardig, ik snapte niet wat eraan mankeerde.’ Maarten raakte in paniek en barstte bijna in huilen uit. Toen iemand hem rustig uitlegde dat ze de papieren eerst uit de mapjes moesten halen om te scannen, om vervolgens de papieren weer netjes in je juiste volgorde terug te stoppen, kalmeerde hij een beetje.

Verslaving

‘Dat is het probleem, de ene hulpverlener snauwt je af, terwijl de andere het wel duidelijk uitlegt’, vindt Maarten. ‘Het lijkt misschien iets kleins, maar voor mij was het een hele stap om bij de gemeente te komen om eindelijk mijn problemen aan te pakken. Wanneer er zoiets gebeurt, kan dat net weer een duwtje zijn om weer in mijn verslaving terug te vallen.’ Of erger, kan hij zich goed voorstellen, voor sommigen kan de paniek en uitzichtloosheid zo toeslaan dat ze suïcide plegen.

Budget

Maarten is nog steeds als zzp’er aan het werk. Zijn salaris gaat naar de gemeente die daar een deel van de vaste lasten van betaalt. Hij krijgt een budget van 200 euro in de maand om van rond te komen. Als er plotseling een rekening binnenkomt die hij niet kan betalen, moet hij contact opnemen met zijn casemanager om te kijken hoe ze dat kunnen oplossen.

Verslaving

Maar die casemanager pakt het ‘onhandig’ aan, vindt Maarten. ‘In ons eerste gesprek vroeg ze me waarom ik zo zweette. Dat komt door de methadon die ik slik tegen mijn verslaving. “Dan kunnen we helemaal niet het traject in”, zei ze direct. Nou, de paniek sloeg weer toe. Maar in mijn dossier staat dat ik in behandeling ben voor mijn verslaving. Ik heb al een jaar therapie en mag daarom wel deelnemen aan het schuldhulpverleningstraject. Zij had mijn dossier dus helemaal niet gelezen. Ik dacht: dit is een gevaarlijke vrouw die de poten onder je vandaan zaagt.’

Waarschuwing

In ieder contact met de casemanager waarschuwt zij Maarten dat hij ieder moment uit het traject kan vallen, als er maar iets misgaat. ‘Ze begint en eindigt haar verhaal met deze waarschuwing. En dat levert enorm veel stress op. De angst om bij het minste of geringste uit het traject te worden gezet. Dan vervalt meteen mijn contract met de schuldeisers en dan weet ik niet wat ik dan moet. Het lijkt wel alsof mijn casemanager er al van uitgaat dat het misloopt.’

Vanwege de privacy is Maarten een gefingeerde naam.

Op 26 maart organiseert Zorg + Welzijn het congres Actualiteiten Schuldhulpverlening in de nieuwe context. Tijdens dit actualiteitencongres word je in stroomversnelling door onder anderen Mr. Erica Schruer op de hoogte gesteld van de veranderingen in de schuldhulpverlening. Ze neemt je mee in de actuele ontwikkelingen, relevante jurisprudentie en nieuwe wet-& regelgeving. Kijk hier voor het programma en inschrijven >>