Door Esther van Andel – Gemeenten gebruiken het Wmo-budget voor de thuiszorg. In 2007 bleef 228 miljoen euro over van het toegekende budget van 1218 miljoen euro. Dit vanwege de lagere prijzen die in thuiszorgaanbestedingen werden bedongen. Het SCP adviseert nu om het overschot dat vorig jaar werd gerealiseerd, niet zonder meer te verrekenen.

Aanleiding
Er zijn voldoende redenen om terughoudend te zijn met een volledige verrekening van het overschot van 2007 in het budget van 2009, schrijft het SCP in het advies aan het Bestuurlijk overleg financiële verhoudingen. Een van die redenen is dat de markt voor huishoudelijke hulp bij de toekenning van het totale budget in 2007 niet op orde was. Ook is er op dit moment nog onvoldoende zicht op de effectiviteit en kwaliteit van de hulpverlening in 2007.

Advies budget 2009
Het totale budget voor huishoudelijke hulp in 2009 raamt het SCP nu op 1322 miljoen euro. Dat is een toename van 6,15%, waarvan 2,4 % vanwege een groei in het aantal benodigde thuiszorguren en 3,7% vanwege de prijs. Het bureau brengt – als onafhankelijke derde – jaarlijks advies uit over de hoogte van het benodigde macrobudget (totale jaarbudget) voor de huishoudelijke hulp.

Indicaties
Het SCP meent dat de belangrijkste vraag met betrekking tot de effectiviteit is of niet te veel cliënten HH1-zorg krijgen, waar HH2 op zijn plaats is. Een gebrek aan regie en een soort ‘werkgeverschap’ dat cliënten moeten voeren voor de alfahulp kunnen kwaliteitsverlies opleveren. De belangrijkste vraag met betrekking tot de doelmatigheidswinst is of deze niet ten koste is gegaan van de kwaliteit van de dienstverlening, vindt het planbureau.

Geld naar schatkist
Maar de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), het ministerie van VWS en Binnenlandse Zaken lieten weten met een deel van het overgebleven geld, 30 miljoen euro, de schatkist te spekken. ‘Wij adviseren met welk percentage het budget elk jaar moet stijgen en houden daarbij rekening met prijsstijgingen voor benodigd personeel en materiaal en met verwachte toe- of afname van het gebruik van huishoudelijke hulp’, zegt Ab van der Torre, wetenschappelijke medewerkers bij het SCP en medeauteur van het advies. ‘VWS had eerder aangegeven dat er misschien bezuinigd zou worden, omdat gemeenten geld overhielden. Dat kunnen ze doen, wij geven alleen een bindend advies over de indexatie.’

Miljoenen over
Gemeenten hielden 228 miljoen euro over omdat de prijs voor huishoudelijke hulp gedaald was, het gebruik minder was gestegen dan verwacht, er een verschuiving van HH2 naar HH1 plaatsvond door strengere indicatie en het bedrag aan uitgeven pgb’s gedaald in plaats van gestegen was. Doordat gemeenten in 2007 minder eigen bijdragen geïnd hebben dan verwacht werd, zou het kunnen dat gemeenten dit en volgend jaar meer eigen bijdragen binnen krijgen. ‘Met name de verschuiving van het soort hulp wordt gezien als structureel, waardoor het bestuurlijk overleg een bezuiniging kennelijk accepteert’, zegt Van der Torre.