Waarom ben je met Join Us gestart?

‘Ik vond het aanbod voor eenzame jongeren niet toereikend. Als ambulant hulpverleenster zag ik veel eenzaamheid bij jongeren: ze kwamen hun kamer niet af, hadden geen diepgaande contacten. Van één meisje zal ik nooit vergeten dat ze in de zes weken schoolvakantie niet één leeftijdsgenootje had gezien. Schrijnend.’

Wat voor hulp was er wél?

‘Toen bestond hulp uit een-op-een-begeleiding. Dan ga je met jongeren werken aan plannen en sociale vaardigheden. Maar het blijft beperkt: een jongere heeft rolmodellen nodig en praktijksituaties waarin ze kunnen oefenen. Oftewel: àndere jongeren. En die oefening is er niet als je elke week een hulpverlener ziet. Dus besloot ik om Join Us te starten.’

Wat doet de stichting Join us?

‘We organiseren om de week bijeenkomsten voor jongeren in verschillende leeftijdscategorieën: 12-18 jaar en 18-25 jaar. De jongeren bepalen zelf wat voor activiteiten ze tijdens deze bijeenkomsten doen: karaoke, gamen, gourmetten, alles kan. Ik startte dit in Veghel, maar algauw kreeg ik aanvragen van andere gemeentes, zo is het groter geworden dan ik ooit had verwacht.’

Hoe groot?

‘Er zijn nu 25 groepen op vijftien locaties actief. En we zijn nu met dertig gemeentes in gesprek om ook daar met groepen te starten. In Rotterdam was er zoveel animo voor, dat daar direct gestart is met drie groepen. Inmiddels werk ik niet meer als hulpverlener: ik zie dat ik veel meer jongeren kan helpen door Join us verder te ontwikkelen. De jongeren worden doorverwezen door mensen vanuit het onderwijs, huisartsen en wijkteams. Zij laten de jongeren weten dat er plek is om meer contact met anderen te krijgen. Dit wordt niet onder de vlag “eenzaamheid” gebracht, want daarmee wil je niet geassocieerd worden. Bij Join-Us kun je leuke dingen met andere jongeren doen.’

Doen jullie op bijeenkomsten alleen leuke dingen, of zit er meer achter?

‘Er zit zeker meer achter. De bijeenkomsten worden begeleid door twee professionals van welzijnsorganisaties. We werken met hen samen om lokaal plekken voor jongeren te creëren. Die begeleiding wordt door Join us getraind en gecoacht. Dat is erg belangrijk omdat eenzaamheid bij jongeren niet te verminderen is door hen alleen in contact te brengen met anderen. We gaan juist met die jongeren aan het werk met dat wat er onderliggend is aan de eenzaamheid.’

Hoe ziet die begeleiding eruit?

‘We stellen samen met de deelnemende jongeren doelen op, bijvoorbeeld: het opbouwen van een passend netwerk, een positiever zelfbeeld, of het vergroten van de sociale vaardigheden. Vervolgens zijn er kleine interventies op de achtergrond. Na ongeveer een jaar zijn de meeste jongeren klaar met hun traject, en moeten ze de groep verlaten. Ja, dat vinden sommige jongeren wel moeilijk. Daarom bereiden we ze hier ruim van tevoren hierop voor. Soms blijven ze bevriend met groepsgenoten.’

Hoe reageren de jongeren?

‘Heel positief. Het is mooi om te zien hoe ze groeien door en met elkaar en er nieuwe vriendschappen ontstaan. Zo was er een jongen die altijd heel hard schreeuwde. Eigenlijk schreeuwde hij letterlijk om aandacht. Maar dat schreeuwen werd door anderen natuurlijk niet beloond. Op een gegeven moment had hij door dat als je naar anderen luistert, er ook naar jóu geluisterd wordt. Dus hij kreeg meer aandacht voor anderen, waardoor er ook aandacht was voor hem. Zonder dat hij hiervoor hoefde te schreeuwen. Andere jongeren durfden bijvoorbeeld voorheen niet naar binnen te kijken bij een café als ze erlangs liepen. Laatst stonden ze zelfverzekerd met elkaar te dansen bij Vrienden van Amstel Live. Het is geweldig om te zien hoe zelfverzekerd ze worden en hun zelfbeeld verbetert.’

Wat zijn aandachtspunten voor de sociaal professional als het gaat om eenzame jongeren?

‘Het signaleren kan soms wat beter. Jongeren durven niet echt over eenzaamheid te praten, dus je moet open vragen te stellen, maar ook goed doorvragen. Als je een jongere vraagt of hij vrienden heeft, zegt hij waarschijnlijk ja. Maar als je naar namen vraagt en of hij echt zijn verhaal kwijt kan bij deze vrienden, dan word je een stuk wijzer. Wat doet hij na school? Of in het weekend? Dat zijn handige vragen om te stellen.’

Vind je dat er voldoende aandacht voor eenzame jongeren is?

‘Voorheen ging het bij eenzaamheid altijd om ouderen, de afgelopen jaren zie je gelukkig wel een kentering en is er veel meer aandacht voor eenzaamheid onder jongeren. Toch zie ik dat bij welzijn eenzaamheid als “extraatje” wordt meegenomen bij problemen in een gezin. Dan wordt de jongere naar een sportclub gestuurd. Maar dat soort ingrepen helpt niet bij jongeren die al een negatief zelfbeeld hebben. Je moet eenzaamheid echt als een probleem op zich beschouwen en het de aandacht geven die het verdient. Dit doe je door met die jongeren te werken aan het uitbouwen van de sociale redzaamheid, door een passend netwerk op te bouwen, de sociale vaardigheden te vergroten en jongeren positiever te leren denken. Overigens is eenzaamheid een heel subjectief begrip: jongeren kunnen veel vrienden hebben, maar zich toch eenzaam voelen. En sommige jongeren vinden het prima om regelmatig in hun uppie te zijn.’

Wat kan er gebeuren als de eenzaamheid niet gesignaleerd of aangepakt wordt?

‘Eenzame jongeren kunnen depressief worden, verslaafd raken of vroegtijdig van school gaan. Weet dus dat aan een gameverslaving bijvoorbeeld ook veroorzaakt kan worden door eenzaamheid.  Jongeren doen er heel veel voor om ergens bij te horen, ook al voelen ze zich hier niet goed bij. Dus als een jongere de criminaliteit ingaat, kan dit ook komen door eenzame gevoelens.’