Door Carolien Stam – ‘Hulpverleners moeten nu een oplossing vinden voor een probleem waar de overheid niet aan wil’, zegt Sjef Czyzewski, voorzitter raad van bestuur van Bouman GGZ in Rotterdam. De instelling neemt zwangere verslavingszieke vrouwen gedwongen op met de Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische Ziekenhuizen (BOPZ) meestal vanaf 24 weken zwangerschap. ‘Hulpverleners moeten nu oplossingen vinden om het gevaar voor de foetus in begin van de zwangerschap zo gering mogelijk te houden.’
Aangescherpt
Kinderrechter Dia Flinterman bepleitte afgelopen zaterdag in RTL Nieuws dat het parlement in nieuwe wetgeving regelt dat zwangere vrouwen met een verslaving gedwongen opgenomen kunnen worden. Dat is dus al mogelijk, maar de regeling zou moeten worden aangescherpt naar het begin van de zwangerschap, zegt ook Czyzewski.
Schade
Verslaving en gedwongen opname via de wet Bijzondere Opnemingen Psychiatrische Ziekenhuizen, weet Czyzewski. ‘Gedwongen opname is in handen van de rechter die de stoornis van de zwangere verslavingszieke vrouw weegt,’ De schade aan de foetus begint in de huidige regeling bij levensvatbaarheid. ‘Terwijl de giftige stoffen van drank en drugs juist in het begin van de zwangerschap de grootste invloed hebben. Ik ben voor een scherpere wettelijke regeling,’ zegt Czyzewski.
Gesignaleerd
Er is al veel verbeterd met de gedwongen opname van zwangere verslavingszieke vrouwen, zegt Czyzewski. ‘In het verleden was het wachten op de eerste calamiteit, na de geboorte van het kind. Nu wordt voor de geboorte door allerlei hulpinstanties al tijdig gesignaleerd bij welke vrouw opname nodig is.’
Oordeel delen
Hoewel instanties goed samenwerken aan de opvang en opname van verslavingszieke zwangere vrouwen, zijn er nog verbeteringen mogelijk. Vooral op het gebied van snelheid van handelen en ‘het onderling delen van oordelen’, volgens Czyzewski. ‘Het maakt uit of je de situatie van de moeder vanuit een psychiater of vanuit de begeleider van de moeder bekijkt. Beide professionals moeten hun oordeel leren delen. Het gaat dan om eerlijkheid over de situatie, eerder nog dan harder optreden.’
Meer weten? Lees dan ook de gratis Zorg + Welzijn Nieuwsbrief. Daarvoor kunt u zich hier aanmelden.
Bron: Foto: Stock.xchng
@ Metzelf: er is wel duidelijk bewijs ruimschoots voorhanden dat middelengebruik, al vanaf de conceptie en zeker de eerste 20 weken, lichte tot grote schade aan de vrucht kan toebrengen. Zie FAS en NAS beschrijvingen.
Elke dag dat het ongeboren kind minder met giftige stoffen wordt gevoed zal de kans op aangeboren afwijkingen en een langdurige carrière als hulpvrager lichter maken.
Dwang is het laatste middel als de rede niet overtuigend is. Rede is echter iets dat bij sommige verslaafden niet werkt.
Bijkomstig probleem: als de moeder doorgaat met gebruik is praten meestal tijdverlies en zal er alleen nog met dwang kunnen worden ingegrepen.
Het artikel roept enige vragen op. Vragen die, afhankelijk van de visie (waarden, normen en overtuigingen) op de maatschappij een eigen invulling kunnen krijgen.
De centrale vraag kan luiden: is verslaving, aan welk middel dan ook, in onze maatschappij acceptabel?
Als het onacceptabel is, is het dan ook nodig om een interventie te plegen bij verslaafden?
Verslaafden hebben uiteindelijk zelf een keuze gemaakt, waarvan zij dikwijls de consequenties niet geheel hebben kunnen overzien.
Moet er in voorkomend geval ook onderscheid worden gemaakt tussen mannelijke en vrouwelijke (te verdelen in niet zwangere en zwangere) verslaafden?
In hoeverre kan een individu aansprakelijk worden gesteld voor de gevolgen van zijn of haar verslaving?
Mogen wij verslaving zien als een vorm van coping met als bedreigend ervaren (of onzekerheid oproepende) omstandigheden?
Als dit het geval is, in hoeverre kunnen wij
een individu dan leren beschikken over meer adequate copingmechanismen om met ervaren onzekerheden en ervaren bedreigingen om te gaan?
Hoe leren wij verslaafde mensen om te gaan met door hen ervaren onzekerheden en bevorderen wij hun zelfredzaamheid?
Wie bepaalt in dit soort situaties wat ons of anderen te doen staat? De politiek? Dat zijn wij, als (Europees) kiezersvolk, zelf !
Er bestaat geen enkel bewijs dat welke interventie dan ook bij zwangere, middelengebruikende vrouwen schade aan het vrucht voorkomt. Het gaat hier dus niet om het beschermen van de gezondheid van het kind, maar om het straffen van de moeder. En dat is een rol die niet in de zorg of hulpverlening thuis hoort.