Ook neuropsycholoog Ed de Bruin, die slaaponderzoek doet bij de Universiteit van Amsterdam en de GGD, ziet een probleem. In het AD stelt hij: ‘De gevolgen van slecht slapen zijn legio. Dat loopt van prikkelbaarheid tot depressiviteit. Het kan leiden tot angstklachten of symptomen van ADHD.’ Ook een gebrek aan concentratie, geheugen en motivatie kunnen gevolgen zijn van slaaptekort.

Meisjes versus jongens

In het schooljaar 2015-2016 werd voor het eerst onderzoek naar slaapproblemen gedaan door de GGD Amsterdam. De cijfers vergelijken met andere jaren kan dus niet. Maar, stelt Hamburger: ‘De uitkomsten liggen op één lijn met vergelijkbare onderzoeken buiten Amsterdam.’ Volgens de slaapdeskundige is het opvallend dat meisjes vaker slaapproblemen hebben dan jongens. Waar dit aan ligt, is nog niet duidelijk.

Slaapproblemen, stress en piekeren zijn veelvoorkomende klachten die aantoonbaar samenhangen met depressie. Uit onderzoek blijkt dat korte online interventies helpen tegen deze klachten.
Lees meer >>

Hormonale verandering

De reden dat jongeren in het algemeen slaapproblemen ontwikkelen, is volgens De Bruin wel verklaarbaar. ‘Tieners hebben door hormonale veranderingen de neiging langer op te blijven. Dat strookt niet met de verplichtingen overdag. Ze moeten natuurlijk vroeg op school zijn. In het weekend slapen ze uit om de slaap in te halen, maar ze schoppen hun biologische klok in de war en creëren een soort jetlag. Er is dan een mismatch tussen je agenda overdag en je biologische klok.’

Social jetlag

Slaapproblemen onder jongeren zijn volgens Hamburger ook geen nieuw fenomeen, maar het wordt tegenwoordig wel versterkt door het gebruikt van telefoons en tablets. ‘Sociale media gaan nooit slapen dus de verleiding is groot daar tot in de kleine uurtjes tijd op door te brengen. De hersenactiviteit houdt mensen wakker, maar door het blauwe licht van de schermpjes stopt ook de aanmaak van melatonine, die je nodig hebt om te kunnen slapen. Hierdoor wordt de biologische klok nog verder opgeschoven. Dan krijg je dus kinderen die als de wekker voor de vierde keer afgaat, zich nog een keer omdraaien. Dat noemen we een social jetlag.’

Slaaphygiëne

Ondanks dat de problemen niet nieuw zijn, is het wel van belang ze aan te pakken omdat de gevolgen van slaapproblemen ongezond zijn. Hamburger: ‘Ik zou graag zien dat op de basisschool slaaphygiëne een vast onderdeel wordt van het lesprogramma.’