Bijna alle ondervraagde sociaal werkers (ruim 300) zien armoedeproblematiek bij de mensen die zij ondersteunen. Hoewel ondersteunen bij armoede niet voor alle sociaal werkers de primaire taak is, speelt het heel vaak wel een rol bij hun cliënten en heeft het invloed op hun werk. De sociaal werkers zien niet alleen de financiële beperkingen bij hun cliënten, maar ook neerslachtigheid, eenzaamheid, schaamte en wanhoop.
Armoede
Movisie bevraagt sinds 2006 een panel van uitvoerende beroepskrachten en vrijwilligers naar hun opvattingen over uiteenlopende maatschappelijke thema’s. In de peiling 2014, ‘Omgaan met armoede’, vertellen frontliniewerkers over hun praktijkervaringen met armoede en hun opvattingen over dit groeiende probleem . In 2010 werd het panel ook al bevraagd over dit thema. Sindsdien is de armoedeprevalentie gestegen en is de aandacht voor de aanpak van armoede en schuldenproblematiek onverminderd groot. De uitkomsten laten zien dat zij bezorgd zijn en vinden dat op een aantal fronten meer aandacht moet komen voor een effectieve aanpak van armoede.
Psychische problemen
Armoede wordt niet altijd alleen door schulden veroorzaakt, merken de sociaal werkers. Ook psychische problematiek, verslaving en het missen van financieel besef zijn risicofactoren. Het alleen oplossen van die schulden door de cliënt toe te leiden naar betaald werk is daarom een te smalle aanpak, vinden de frontliniewerkers. De focus zou nog meer op gedragsverandering en hulpverlening moeten liggen.
Effect
De sociaal werkers kunnen hun cliënten helpen door ze te wijzen op regelingen van de gemeente, ze weten mensen te activeren of preventieve hulpverlening te geven. Maar toch is het effect niet groot, zo blijkt uit de peiling. De armoede neemt de laatste jaren alleen maar toe. Sinds 2008 is de armoede in Nederland met ruim een derde in omvang toegenomen.
Dagbesteding
De armoedeproblematiek moet bij de wortels aangepakt worden, vinden de frontliniewerkers. Je moet ten eerste tijdig signaleren en praktische preventieve ondersteuning geven zoals voorlichting geven en op het op tijd toeleiden naar hulp zodat de betaalachterstanden niet oplopen. Het gedrag moet vervolgens veranderen en de vaardigheden groter worden. Daarna is een zinvolle dagbesteding belangrijk.
Schuldhulpverleners moeten gebruik maken van de nieuwe inzichten over armoede. ‘Anders blijf je ineffectief beleid ontwikkelen en uitvoeren’, zegt Roeland van Geuns, lector Armoede en Participatie aan de Hogeschool Amsterdam. Lees hier meer >>
Ondersteuning
Willen de sociale wijkteams slagen in het signaleren en aanpakken van armoede, dan moeten ze wel goed ondersteund worden, vinden de respondenten. Ze willen voldoende getraind worden om voldoende kennis over dit onderwerp te hebben. Vooralsnog lukt dit nog niet door gebrek aan geld en de grote werkdruk.