Zorgmedewerkers die patiënten hebben mishandeld of hebben bestolen, kunnen vanaf vandaag op een zwarte lijst komen te staan. Nu is het nog zo dat deze mensen probleemloos ander werk in de zorg kunnen vinden. Het Waarschuwingsregister zorg & welzijn moet dat in de toekomst voorkomen. Nu nog alleen in de regio Haaglanden, maar in de loop van 2015 moet het systeem in heel Nederland gebruikt worden.

Aangifte

Werkgeversorganisatie ZorgZijn Werkt richtte het register op met steun van het ministerie van VWS. Zorgorganisaties die zich aansluiten bij het register kunnen personeel dat ontslagen is vanwege ontoelaatbaar gedrag (zoals mishandeling en diefstal) en tegen wie aangifte is gedaan in het systeem zetten. Nog veel incidenten in de zorg worden niet gemeld. Sommige zorginstellingen werken wel met onofficiële zwarte lijsten, maar de meesten informeren elkaar nauwelijks over zorgmedewerkers die over de schreef gaan.

Bewijs

Om te voorkomen dat iemand onterecht op de lijst komt te staan, zijn er bepaalde eisen. ‘Er moet aangifte gedaan worden en dat betekent dat er ook bewijs moet zijn dat stand houdt voor een rechter’, legt Rick ter Stege, directeur van ZorgZijn Werkt, uit. ‘Het kan natuurlijk ook zijn dat de medewerker heeft bekend nadat hij is geconfronteerd met de verdenking.’ Het College bescherming persoonsgegevens (CBP) heeft het register goedgekeurd en ziet erop toe dat hier goed mee wordt omgegaan.

Grensoverschrijdend gedrag en mishandeling. Komt het bij jou op je werk voor? Natuurlijk niet, zal je denken. Of misschien soms toch wel? Wat je moet weten over veiligheid in de zorg. Lees meer >>

Stagiaire

Eenmaal geregistreerd, blijft zorgmedewerker twee of vier jaar in het systeem staan, daarna wordt hij uit het systeem verwijderd. Omdat mensen ook een tweede kans verdienen, meent Ter Stege. ‘Een stagiaire wordt ouder en kan haar leven beteren natuurlijk.’ Maar tot die tijd kunnen aangesloten zorgwerkgevers een sollicitant in het systeem checken.

Sollicitant

Wanneer de naam van de sollicitant in het register naar boven komt, ziet de werkgever niet wat deze persoon heeft misdaan, maar wel door welke organisatie hij is aangemeld. De organisatie kan dan contact opnemen met de  oud-werkgever om verhaal te halen en daarna beslissen of de sollicitant wel of niet wordt aangenomen. Want, zegt Ter Stege, die keuze ligt nog altijd bij de werkgever. ‘Wij registreren, maar zeggen niet dat de werkgever deze mensen niet mag aannemen.’

Verklaring

Volgens ZorgZijn Werkt wordt dit systeem in de detailhandel al gebruikt en blijkt het ook goed te werken. Alleen afgaan op een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) is volgens de de directeur niet veilig genoeg. ‘Een aangifte leidt niet automatisch tot een rechtszaak en een strafblad. Dus iemand kan zo ondanks een aangifte toch een VOG krijgen.’

Bewustwording

Het waarsschuwingssysteem is niet een op zichzelf staand instrument, benadrukt Ter Stege. De zorgorganisaties die zich aansluiten bij het initiatief hebben ook de taak om hun werknemers te informeren, te zorgen voor bewustwording en het bieden van interventie als het gaat om grensoverschrijdend gedrag. ‘En daar worden de deelnemers ook op gecontroleerd. Dit systeem is een slot op de deur.’

Psycholoog René Diekstra publiceerde in 2011 beelden waarop te zien is hoe een bejaard familielid in een verzorgingshuis bestolen wordt. Op de opnames is te zien hoe een personeelslid, na de vrouw eerst op het toilet te hebben gezet, de portemonnee uit haar tas pakte en daar geld uithaalde. De psycholoog was geschokt door commentaren van onder meer de politie, dat nergens zoveel wordt gestolen als in verzorgingshuizen, maar dat bewijs steeds ontbreekt. Lees hier meer >>