Op Walcheren wonen ruim 100.000 inwoners in Middelburg, Vlissingen en de plattelandsgemeente Veere. In 1999 ontstond het eerste proefproject met schoolmaatschappelijk werk, in Vlissingen. Dat was de eerste vorm van samenwerking tussen het Algemeen Maatschappelijk Werk Walcheren en, destijds, drie basisscholen. In tien jaar tijd heeft het schoolmaatschappelijk werk (SMW) zich ontwikkeld tot een werkstructuur tussen onderwijs en hulpverlening. Ook is het SMW kernpartner in de Centra voor Jeugd en Gezin (CJG) en de Zorg AdviesTeams.

Kenmerkend is de grote toegankelijkheid. De school is de werklocatie: dat maakt directe samenwerking met scholen en leerlingen (en hun sociale systeem) mogelijk. De schoolmaatschappelijk werker zit dus dicht op de vraag. Dit bevordert vroegtijdige signalering en de snelheid van eventuele interventies.

Schoolverzuim
Om een adequaat hulpaanbod te doen, is een ‘Route bij zorgen’ opgesteld. Daarin staat hoe de leerkracht een beroep kan doen op de schoolmaatschappelijk werkende. Het is van belang dat de school de ouders bijtijds en open benadert en signalen met hen deelt. Het SMW kan hulp bieden in de vorm van advies en informatie aan leerlingen, ouders en/of leerkrachten. Ook is kortdurende hulp aan leerlingen en ouders bij school-, opgroei- en opvoedproblemen mogelijk. Zo nodig wordt de toeleiding naar speciale of geïndiceerde hulp geregeld.

Om kwaliteit en eenduidigheid te waarborgen, is de werkwijze van het schoolmaatschappelijk werk uitgeschreven in stappenplannen. Voorbeelden zijn stappenplannen voor bij schoolverzuim en dramatische gebeurtenissen. Momenteel worden plannen ontwikkeld met betrekking tot pesten, rouw en verlies. Deze zijn methodisch opgezet en te gebruiken als draaiboek.

Familieberaad
De SMW’er werkt samen met andere professionals en organisaties, zoals de zorgadviesteams (ZAT’s) op de scholen en de Centra voor Jeugd en Gezin (CJG). Maatschappelijk Werk Walcheren is kernpartner van het CJG en de schoolmaatschappelijk werkenden zijn representanten hiervan: ze presenteren zich als CJG-medewerkers op locatie.

De kracht van het schoolmaatschappelijk werk is het snel en gemakkelijk samenbrengen van hulpverlening en onderwijs. Deze aanpak wordt door de ZAT’s en het CJG versterkt.
Voor een kind zijn school en thuis geïntegreerde onderdelen van zijn leven. Dit dient ook het uitgangspunt te zijn voor hulp. Daarom integreren de verschillende betrokken partijen de diagnostiek en stemmen zij hun acties op elkaar af. Hierbij hoort ook de deelname aan netwerkoverleg of familieberaad, waarbij het waarborgen van de ontwikkeling en veiligheid van een kind centraal staat.

Bron: Foto: Mario Lawalata