Door Alexandra Sweers – Straatadvocaten zijn geen juristen, maar ervaringsdeskundigen die daklozen kunnen bijstaan in bepaalde situaties. ‘Zij maken contact met de mensen op straat’, vertelt Annelies Neutel. ‘Ze helpen daklozen met het aanvragen van een uitkering, met hun schulden of de procedure voor huisvesting. Maar ze bieden ook een kop koffie, een plek waar deze mensen even de drukte kunnen ontlopen en waar ze een praatje kunnen maken. Deze functies zijn heel belangrijk.’

Doodzonde
Neutel was van 2000 tot 2008 coördinator bij Stichting Straadadvocaten Utrecht (
SSU). Met het boek ‘Verbinding Verbroken’, wil ze vastleggen wat ze heeft beleefd, de ervaringen doorgeven aan initiatiefnemers van vergelijkbare projecten en ook een deel verwerken. ‘We hebben heel goede jaren gehad, veel mensen weten te binden, maar in 2008 moesten we om verschillende redenen stoppen. Doodzonde, want het project was niet ideaal, maar had zeker potentie’, aldus de schrijfster.

Vertrouwen
Neutel werkte destijds samen met de ervaringsdeskundigen David en Willem. ‘Het feit dat ze zelf op straat hebben gewoond, heeft voordelen’, zegt Neutel. ‘Ze wekken vertrouwen en hebben meer recht van spreken als ze iemand een “schop onder de kont” geven. Daarnaast hebben ze ervaring met verschillende procedures. Maar het was voor David en Willem ook wel moeilijk. Zij zijn zelf uit de problemen geraakt, maar werden wel voortdurend geconfronteerd met hun verleden.’

Handelen van de gemeente
De straatadvocaten schreven bezwaarschriften, belden met instanties en hielpen bij individuele problemen. Maar ze zaten ook rond de tafel met de gemeente Utrecht om de belangen te behartigen van de dak- en thuislozen in de stad. Neutel: ‘Ons viel eigenlijk altijd op hoe de behoeften van de mensen op straat botsten met het handelen van de gemeente.’

‘De gemeente had bijvoorbeeld een heel ingewikkelde koudweerregeling. Als het dan een bepaalde temperatuur was, dan kwamen er extra bedden bij de opvang. Terwijl wij pleitten voor structureel 30 bedden erbij in de winter. De hoofdmoot van het gemeentelijk beleid is overlastbestrijding. Ze sloten ’s nachts het winkelcentrum Hoog Catharijne. De mensen die daar ’s nachts verbleven, konden dan uitwijken naar bepaalde (drugs-)gebruiksruimtes. Maar dat is natuurlijk geen oplossing voor het probleem.’

Serieus
Neutel beschrijft in haar boek de relatie tussen dakloosheid en samenleving, de werkzaamheden van de straatadvocaten, zelfbeheer op het gebied van theater, muziek en maaltijden, ervaringskennis en het uitoefenen van invloed op (gemeentelijk) beleid. ‘Eén van de belangrijkste lessen die ik in dit werk heb geleerd, is het belang om iemand als uniek persoon te erkennen en te leren kennen. Wat mensen op straat voortdurend vragen is: neem mij serieus, luister naar mijn eigen verhaal zoals ik dat vertel en doe geen dingen buiten mij om. Geef me wat tijd en ruimte om het zelf op mijn eigen manier te proberen en steun me als het moeilijk is’, aldus Neutel in haar boek.

Meer informatie over het boek ‘Verbinding Verbroken’ is hier te vinden.

Meer weten? Lees dan ook de gratis Zorg + Welzijn Nieuwsbrief. Daarvoor kunt u zich hier aanmelden.

Bron: Foto: ‘Verbinding Verbroken’