Halsema vraagt daarom om ‘eenvoudige maar belangrijke’ maatregelen in de huidige wet- en regelgeving om de ‘broodnodige’ zorg op maat te kunnen bieden. Deze zijn gebaseerd op een inventarisatie die de VGN deed onder hun leden.

Jeugdwet

Uit de inventarisatie blijkt dat vijftig procent van de instellingen die hulp biedt aan kinderen tussen 0 en 6 jaar onterecht geen toegang krijgen tot de Wlz. Daarnaast meldt veertig procent van de instellingen dat in de praktijk jonge kinderen met ernstige beperkingen onvoldoende of geen passende hulp krijgen en dat gemeenten de zorgplicht op grond van de Jeugdwet niet nakomen. Ook werd aangegeven dat 560 jongeren die het afgelopen jaar achttien zijn geworden, ervaren dat ze van het kastje naar de muur worden gestuurd.

Wijkteams

Cliënten met niet aangeboren hersenletsel (NAH) blijken af te zien van ondersteuning via de Wmo door een te hoge eigen bijdrage (gesignaleerd door zestig procent van de instellingen die meededen met de inventarisatie) of te hoge vervoerskosten (aldus veertig procent van de instellingen). Tot slot geeft ruim vijftig procent van de instellingen die zorg biedt aan cliënten met NAH aan dat de wijkteams problemen onvoldoende herkennen en dat gemeenten geen passende ondersteuning bieden aan cliënten die behoefte hebben aan tijdelijk verblijf.

Een deel van de ‘vergeten groep’ van 14.000 mensen krijgt vanaf 2017 geen toegang meer tot de Wet langdurige zorg (Wlz). Geschat wordt dat 3.000 mensen hiervan een lichamelijke beperking hebben. Lees meer >>

Oplossingen

Voor bovenstaande problemen, biedt de VGN zes oplossingen. Ook deze komen voort uit de inventarisatie en zijn door Halsema voorgelegd aan de Tweede Kamer.

1. Apart afwegingskader

Halsema: ‘Zoals gezegd, stuit de helft van de instellingen die zorg wil bieden aan jonge kinderen uit deze leeftijdsgroep op dit probleem. De VGN vraagt u dan ook om met spoed een apart afwegingskader voor de Wlz bij jonge kinderen te maken, in vervolg op de motie van PvdA en D66 van maart 2016. De Kamer zou hierover voor het einde van dit jaar worden geïnformeerd, maar het onderzoek is nog niet gestart.’

2. Plicht op jeugdhulp

Halsema roept de Tweede Kamer op om gemeenten te wijzen op hun plicht om jeugdhulp te verlenen, ook aan jonge kinderen met een beperking. Halsema: ‘Zo lang kinderen geen toegang krijgen tot de Wlz, is de gemeente verantwoordelijk voor het bieden van jeugdhulp. Toch blijkt in de praktijk dat zij onvoldoende of geen passende hulp krijgen van de gemeenten. Ook zien we dat gemeenten kinderen eerst naar het CIZ verwijzen voor een Wlz-indicatie. En zolang er geen duidelijkheid is over die indicatie, blijft de gemeente op zijn handen zitten. Door deze passiviteit gaat kostbare tijd verlorn. De eenvoudigste oplossing is dat gemeenten desnoods gedwongen worden hun jeugdhulpplicht na te leven.’

3. Aanpassing Wmo

Nu is het zo dat wanneer een jongeren met een (licht) verstandelijke beperking en eventueel bijkomende gedragsproblemen achttien wordt, de Jeugdwet stopt. De VGN denkt dat de oplossing voor deze groep in de Wmo te vinden is. Halsema: ‘De Wmo is nu te veel gericht op ouderen en langer thuis wonen en houdt geen rekening met de behoeften van jongeren.’ In de Jeugdwet is ruimte is voor intensieve vormen van ondersteuning gericht op het leren van vaardigheden om structuur aan te brengen in je leven, gezond eten en het runnen van een huishouden. ‘Dit zou ook in de Wmo gecontinueerd moeten kunnen worden.’

4. Ontschotten

Haal schotten weg die behandeling van jongeren met een lvb bemoeilijken. Dat is volgens Halsema nodig omdat jongeren nu de dupe worden van de verschillende regelingen in verschillende wetten. Zo kunnen jongeren na hun achttiende hun behandeling niet vervolgen binnen de Jeugdwet, maar ze kunnen ook niet direct terecht in de Wlz of Wmo. Halsema: ‘Dit houdt jongeren dus af van de behandeling die zij nodig hebben.’

5. Tijdelijke woningen

Mensen met NAH kunnen een tijdelijke behoefte hebben aan een beschermde woonomgeving. Zij vallen volgens de VGN tussen wal en schip en krijgen niet de juiste zorg en ondersteuning. Halsema: ‘Hierdoor komt het herstel te laat op gang of blijft dit in sommige gevallen zelfs achterwege. Wij vragen dan ook om tijdelijk beschermd wonen beschikbaar te maken voor cliënten met NAH.’

6. Kosten eigen bijdrage

Halsema: ‘Zestig procent van de instellingen signaleert dat cliënten afzien van extramurale ondersteuning of hiervan minder gebruik maken omdat ze het niet meer kunnen betalen. De eigen bijdrage is te hoog is of de kosten voor vervoer zijn niet op te brengen. Door af te zien van ondersteuning wordt de conditie van de cliënt, hun kwaliteit van leven en dat van hun naasten beduidend slechter. De afhankelijkheid van zorg op de lange termijn wordt hierdoor juist groter.’ De VGN zou daarom graag zien dat het rijk er bij de gemeenten op aandringt de eigen bijdrage te verlagen of waar nodig kwijt te schelden en betaalbaar vervoer aan te bieden.