In de zaak-Savanna werd de jeugdbescherming een schreeuwend gebrek aan professionaliteit verweten. Maar dat is de individuele werknemer niet aan te rekenen, zegt Joke de Vries, hoofdinspecteur van de Inspectie jeugdzorg. Ze pleit voor een kwaliteitszorgsysteem in elke jeugdzorgorganisatie en een regierol voor de gemeente. ‘Daarnaast staat een gebrek aan vertrouwen in elkaars professionaliteit de noodzakelijke samenwerking in de weg.'

Hans Werdmölder was een van de eerste wetenschappers die het taboe doorbrak op het aankaarten van criminaliteit onder Marokkaanse jongeren. In ‘Marokkaanse lieverdjes’ geeft hij een beeld van een groep die telkens weer het nieuws haalde en de reacties van overheid en instellingen daarop. ‘Alleen een benadering die uitgaat van "dit mag niet, dat wel" werkt.’

Innovatie en fondsenwerving horen bij elkaar. Een welzijnsinstelling die vernieuwende projecten en methoden wil ontwikkelen, ontkomt er niet aan naar financiering uit de zogeheten derde geldstroom te zoeken. Volgens Selena van Apeldoorn, fondsenwerver van Mooi Escamp en Mooi Laak (Den Haag) en Mooi Zoetermeer e.o., komt het aan op een vernieuwend idee, dat planmatig en met passie aan de man moet worden gebracht.

Innovatiemanagement, projectmanagement, netwerken en marketing. De manager die nu in de sector zorg of welzijn werkt, heeft andere vaardigheden nodig dan de manager van vroeger. Veel hbo-opleidingen komen in september dan ook met een nieuw aanbod, zoals een nieuwe lerarenopleiding en een nieuwe kaderopleiding. ‘Het ontbreekt bij het kader nu nog vaak aan ondernemerschap en visie. Men is te afwachtend.’

Ze gaat van computer, naar gameboy naar de televisie en weer naar de computer. De generatie M (van multimedia) maakt intensief gebruik van digitale communicatie. Ouders, leerkrachten en hulpverleners krijgen maar geen grip op de risico’s van misbruik via internet. De anonimiteit van internetters leidt steeds vaker tot extreem gedrag. ‘Ik zie jongens soms via de webcam aan een meisje vragen om haar borsten te laten zien,’ vertelt een jongerenwerker. ‘Die meiden doén dat gewoon.’

Nederlandse burgers zijn veel meer bereid zich in te zetten voor hun omgeving dan altijd wordt gedacht. Dat zegt Alex Voets, directeur van de WijkAlliantie, een organisatie die op buurtniveau en landelijk werkt aan verbetering van interculturele relaties. ‘Mensen willen meer verbindingen, meer interactie, meer gemeenschappelijkheid. De stille revolutie die gaande is, moet je in die hoek zoeken.’

Hoever is het welzijnswerk met de voorbereiding van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning? De decentralisatiewet waarin de extramurale zorg en welzijn gezamenlijk door de gemeenten worden aangestuurd, moet van staatssecretaris Ross-Van Dorp (VWS) al op 1 januari 2006 ingaan. Zorg + Welzijn maakte een belronde langs zes welzijnsdirecteuren aan de hand van vijf stellingen. Welzijn krijgt de WMO aardig in de smiezen, zo blijkt. ‘Maar er wordt te gemakkelijk gedacht dat mensen het zelf wel kunnen. Daar komt men nog wel achter.’

Het Jongerenteam in Utrecht-Noord biedt probleemjeugd de kans om op het rechte pad te komen. De methode, waarbij de jongeren positieve ervaringen opdoen in een hechte organisatie, werkt goed. ‘Vijftig procent valt niet in herhaling. Tachtig procent wordt er beter van. Zo gaan de schoolresultaten aanmerkelijk vooruit.’

Slechts zestien procent van kinderen en jongeren met psychische problemen komt terecht bij de geestelijke gezondheidszorg. Een van de belangrijkste obstakels vormt de huisarts, die de problemen te weinig herkent. Dat concludeert pedagoge Marieke Zwaanswijk in haar onderzoek ‘Pathways to care’, waarop ze onlangs aan de Universiteit Utrecht promoveerde.

Annelie Stevens, directeur van welzijnsorganisatie Cumulus in Utrecht, volgde in februari Dick de Wit op als voorzitter van Verdiwel, de Vereniging van Directeuren van Lokale Welzijnsorganisaties. Verdiwel vertegenwoordigt tachtig brede welzijnsinstellingen met meer dan 35 werknemers, en wil nu faciliteiten bieden voor een nieuw platform voor kleinere instellingen. ‘Welzijn moet zich profileren op de overeenkomsten, niet op de verschillen.’