Hoe multicultureel zijn de sectoren zorg en welzijn? Hoewel de een het er beter vanaf brengt dan de ander, hebben beide minder dan het landelijke gemiddelde aan allochtoon personeel in dienst. De welzijnssector scoort steeds beter bij het aantrekken van allochtoon personeel. Maar in de zorgsector is nog lang geen sprake van een evenredige deelname van allochtone medewerkers. Beide sectoren stellen echter veel in het werk om die situatie te verbeteren. Zo hebben het Albeda College Rotterdam en het ROC van Amsterdam een drempelloze opleiding op het niveau van helpende welzijn ingevoerd. Jongeren uit de doelgroep en zonder vooropleiding zetten hun eerste stappen in het professionele jongerenwerk. En in de zorgsector wordt alles in het werk gesteld om tot een gedifferentieerde personeelssamenstelling te komen: trajecten om inburgeraars in te laten stromen in de sector Verpleging & Verzorging, voorlichtingsactiviteiten gericht op allochtonen in hogere zorgfuncties en projecten voor een multiculturele thuiszorg. In deze opleidingenspecial aandacht voor de kloof tussen werk en opleiding, imagoproblemen en inhaalslagen.

Slechts zeven procent van de werknemers in de zorgsector is van allochtone komaf. Verschillende projecten streven naar een betere afspiegeling van de multiculturele beroepsbevolking. Hoe ziet dit er in de praktijk uit? Drie initiatieven nader bekeken.

‘Vaak staan de jongeren met één been bij justitie en met één been in het normale leven,’ zegt docent Peer Ottink in Rotterdam over de assistent jongerenwerkers in wording. Jongeren uit de doelgroep en zonder vooropleiding zetten in speciale opleidingen hun eerste stappen in het professionele jongerenwerk. De initiatieven zijn succesvol, maar blijven niet verschoond van problemen.

Ruim anderhalf miljoen kinderen en jongeren onder de tweeëntwintig jaar groeien op in een gezin waarin een ouder psychische of verslavingsproblemen heeft. Goede voorlichting en opvang moeten voorkomen dat deze zogenaamde KOPP en KVO-kinderen later zelf problemen krijgen. ‘Je schaamt je rot als je zo’n vader hebt.’

Het kind centraal stellen en daaromheen de jeugdzorg organiseren. Dat is de ambitie van Steven van Eijck, in januari aangesteld als breekijzer voor de jeugdzorg. Op basis van zijn ‘visiedocument’ heeft het kabinet begin juni gesproken over de toekomstige organisatie van de jeugdzorg maken. ‘Ons advies over het jeugdbeleid zal een heel ander plaatje opleveren.’

Alcides en Welzijn Zeeburg in Amsterdam, Ondernemend Welzijn in Den Haag, Opmaat in Emmen. Met regelmaat van de klok vallen grote welzijnsinstellingen om. Andere instellingen, zoals Welzijn Noord in Rotterdam en Wing in Groningen, dreigen ook het loodje te leggen. Zet enkele tegenover elkaar, dan lijken blunders van management en lokale overheden verdacht veel op elkaar.

Kun je de effecten van welzijnswerk meten? ‘Ja, dat kan,’ zegt Frank Hordijk. Als je maar weet wat je meet.’ Het bureau Hordijk & Hordijk uit Culemborg ontwikkelde een model waarmee gemeenten het welzijnsbeleid kunnen afrekenen op resultaten. Ze kunnen meetbare doelen opstellen wanneer ze het beleid boven abstracte ambities uit weten te tillen.

Onhandelbare jongeren die in geen enkel begeleidingstraject zijn te vangen, veroorzaken een hoop ellende op school. Naar de tuchtschool ermee, betogen Tweede Kamerleden na gesprekken met ‘het onderwijsveld’. Het middel is erger dan de kwaal, vinden de ‘veldwerkers’ die moeilijke jongeren begeleiden. ‘Steek geld en energie in de begeleiding vóór het uit de hand loopt, anders is het dweilen met de kraan open.’

Het kabinet heeft ingestemd met de komst van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Staatssecretaris Ross van VWS wil met de wet de gemeentelijke zorg en ondersteuning voor ouderen, gehandicapten en mensen met maatschappelijke problemen grondig moderniseren. Organisaties van gehandicapten en chronisch zieken zien grote gevaren.

Kun je de effecten van welzijnswerk meten? ‘Ja, dat kan,’ zegt Frank Hordijk. Als je maar weet wat je meet.’ Het bureau Hordijk & Hordijk uit Culemborg ontwikkelde een model waarmee gemeenten het welzijnsbeleid kunnen afrekenen op resultaten. Ze kunnen meetbare doelen opstellen wanneer ze het beleid boven abstracte ambities uit weten te tillen.