In hoeverre is probleemgedrag van jongeren op wijkniveau aan te pakken? De aanpak 'Communities that care', die uit Amerika afkomstig is, moet bewijzen dat dit goed lukt. Belangrijke voorwaarde is dan wel een hechte relatie met familie, leeftijdsgenoten, school en de wijk. Er is nu bijna twee jaar ervaring met pilotprojecten in vier Nederlandse steden. 'Instanties moeten méér de straat opgaan.'

Op 28 februari 2002 zullen zeshonderd partijen - variërend van directeuren, beleidsmedewerkers en uitvoerend werkers van welzijnsorganisaties, vertegenwoordigers van sectoren waarmee de sector samenwerkt tot lokale, provinciale en landelijke bestuurders - de toekomstagenda voor de welzijnssector vaststellen. Paul Vlaar en Kees Neefjes, beiden betrokken bij de organisatie van het traject Welzijn Versterkt, schetsen alvast de contouren van die agenda.

Onlangs presenteerde de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) zijn rapport over de positie van het gros van de migranten - partners of andere familieleden die naar Nederland komen. De raad vindt dat de overheid de regels voor de inburgering of het terugsturen van deze immigranten slecht naleeft. Socioloog Gerrit Kronjee: 'Hun positie kun je alleen verbeteren door consequent te zijn.'

Na twee jaar heeft Asja, een Leeuwardens opvangtehuis voor jonge prostituees die willen stoppen met hun werk, zijn bestaansrecht verworven. Het huis is inmiddels te klein om aan de vraag te voldoen en daarnaast komen er meisjes uit het hele land. Reden voor het ministerie van VWS om het project na een experimentele periode structureel te financieren. 'Er moet eigenlijk nog zo'n opvanghuis komen.'

‘Je haalt kinderen weg van de wisse dood. Dat is wat wij hier doen.’ Directeur Roel Rol vat kort en bevlogen het werk in pension Maaszicht samen. Het voormalige klooster biedt onderdak aan dertig zwerfjongeren van 16 tot 23 jaar. Getekend door het harde straatleven komen de jongeren Maaszicht binnen. Om te proberen zelfvertrouwen terug te vinden. ‘Het liefst zou je ze willen vasthouden en beschermen.’

Vijf jaar geleden werd de Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB) ingevoerd. Die wet moest er onder meer voor zorgen dat het middelbaar beroepsonderwijs transparanter werd, dat het werkveld meer invloed kreeg op het opleiden en dat de verantwoordelijkheid voor de mbo-opleidingen meer bij de opleidingen en werkgevers in de regio kwam te liggen. Nog lang niet overal is men daarin geslaagd. Een kwestie van tijd, of is de WEB ontoereikend?

Landelijk onderzoek geeft aan dat bijna twintig procent van de Nederlanders wel eens een psychotische ervaring heeft gehad. Bepaalde wijken vormen volgens Jim van Os, psychiater en epidemioloog, een verhoogd risico op deze stoornissen. ‘Een buurt waar mensen geen vertrouwen in elkaar hebben, maakt ongelukkig.’

Jongeren worden steeds meer gezien als een probleemgroep. Remedies worden voornamelijk gezocht in de repressieve sfeer. Maar jongeren zelf willen óók veiligheid op straat en regels op school. Ze willen echter dat die veiligheid en die regels in samenspraak met hén tot stand komt. ‘Wie jeugdigen wil inburgeren in de samenleving’, zo stelde Micha de Winter, ‘moet voorwaarden scheppen voor sociale verbondenheid. Dat betekent: een sociale infrastructuur creëren waarin jeugdigen zich welkom en gewaardeerd. Jeugdwelzijnswerkers spelen daarin als buurtpedagogen een essentiële rol.’

De brede school wordt van alle kanten bejubeld, maar extra geld van het rijk is niet te verwachten. Louise Schaapveld, projectleider van de Groningse vensterscholen, is bang dat de scholen ten onder gaan aan hun eigen succes. ‘Eerst stimuleren we kinderen om deel te nemen aan de activiteiten en vervolgens moeten we door wachtlijsten ‘nee’ verkopen.’