Heeft de zachte sector een antwoord op de vraag hoe hij moet omgaan met de harde kant van de samenleving? Het beleid van instellingen rondom agressie van cliënten staat nog in de kinderschoenen. Meer dan een weerbaarheidstraining of een cursus agressiebeheersing zit er voor de medewerkers vaak niet in. 'Het onderwerp is nauwelijks bespreekbaar.'

De nieuwe nota over alleenstaande minderjarige asielzoekers (ama's), die staatssecretaris Ella Kalsbeek van Justitie naar de Tweede Kamer heeft gestuurd, spreekt voor het eerst over zogeheten kindgezinnen. Dit kunnen tienermoeders met hun kind zijn, maar ook minderjarige broers, zussen, neefjes en nichtjes die samen naar Nederland zijn gekomen. ‘Eindelijk is er aandacht voor deze vergeten groep, maar ik vind het ethisch onverantwoord dat Kalsbeek de kindgezinnen uit elkaar wil halen,’ vertelt Joke Elzinga van Stichting Valentijn.

De tijd dat de welzijnssector zijn activiteiten verspreidde over tientallen locaties in een gemeente is voorbij. Steeds meer instellingen streven naar multifunctionele organisaties waarin veel werksoorten worden ondergebracht. Het ambitieniveau is hoog, de financiën vaak beperkt. ‘Als het welzijnswerk weet wat het de komende tien jaar wil bereiken, moet het de locaties daarop durven afstemmen.’

In de conceptwet op de jeugdzorg, die binnenkort naar de Tweede Kamer wordt gestuurd, is het recht op zorg gewaarborgd. Maar daarmee zijn de mistoestanden in de sector niet verdwenen. ‘De conceptwet is onduidelijk en ze rammelt. Het Bureau Jeugdzorg dreigt beperkt te worden tot een indicatieorgaan. Klantvriendelijkheid en laagdrempeligheid gaan teloor’, aldus Dorien Baerends, directeur Bureau Jeugdzorg Utrecht.

Het overgrote deel van de criminele delicten door jongeren worden in groepsverband gepleegd. Maar gaat het daarbij om straatbendes of jeugdbendes, om hinderlijke, overlastgevende of criminele groepen? Volgens criminoloog Balthasar Beke is het verschil tussen die groepen allesbepalend voor de manier waarop politie en hulpverlening kunnen interveniëren.

Lange tijd stond het 'zero-tolerance'-beleid in het New York van burgemeester Rudolph Guliani model voor de aanpak van overlastveroorzakers. Het snel en hard straffen van overtredingen zou erger kunnen voorkomen. Na jarenlange discussie ontwikkelt Nederland zijn eigen poldermodellen die zich afspelen tussen nieuw-streng en nieuwe hoffelijkheid. 'Met hard straffen alleen kom je er niet.'

Omdat op landelijk niveau onduidelijk is welke concrete resultaten het welzijnswerk behaalt, hebben werkgeversorganisatie VOG, het ministerie van VWS en Verdiwel (de vereniging voor directeuren van lokale welzijnsinstellingen) het voortouw genomen voor een discussiestuk over de positie van de welzijnssector. Als gevolg van de decentralisatie van het welzijnsbeleid is het zicht op de ontwikkelingen in de sector afgenomen. In het stuk 'De welzijnssector in beeld' worden de belangrijkste actuele inhoudelijke en organisatorische tendensen en ontwikkelingen in de sector in kaart gebracht. Een samenvatting.

'Het geeft een kick als je ziet welke herinneringen er bij sommigen bovenkomen,' vertelt een van de verhalenvertellers van het Rotterdamse project Verhalenderwijs. Vooral allochtone ouderen worden getraind hun vertelkunst te etaleren bij verpleeg- en verzorgingshuizen, scholen en festivals. Niet alleen voor vermaak, want er gaat vooral een therapeutische werking van uit.

Steeds meer ouderen blijken zichzelf en hun woning te verwaarlozen. Vaak gaat het om mensen met psychosociale en psychiatrische problemen die zich niet willen laten helpen. ‘We willen mensen langer thuis houden. Vereenzaming en verwaarlozing is de prijs die we we daarvoor betalen,’ aldus Huub Buijssen, psychogerontoloog van de ggz-instelling Altrecht in Utrecht.