Vermogensfondsen krijgen een steeds belangrijkere rol in de samenleving. Jaarlijks geven ze honderden miljoenen uit, waarvan een groot deel aan maatschappelijke en sociale doelen. Doordat de overheid op veel maatschappelijke terreinen terugtreedt, wordt vaker een beroep gedaan op vermogensfondsen om projecten en initiatieven te ondersteunen. De fondsen zelf treden steeds meer in de openbaarheid om enorme kapitaal uit te kunnen zetten. ‘Op termijn komt er een zelfstandige filantropische sector die in staat is een vuist te maken tegen de overheid.’

Therapeuten die tegen hun lesbische cliënten zeggen: ‘Het maakt mij niet uit hoor, met wie je een relatie hebt’. Of hulpverleners die de seksuele voorkeur van de cliënt juist tot hét probleem verheffen. Beide benaderingen komen nog veel te vaak voor en werken averechts. Dat vindt psycho-sociaal therapeute Ingrid Verbeek, ze heeft een praktijk voor lesbisch-specifieke hulpverlening in Groningen.

Niet alleen grote en middelgrote steden, maar ook plattelandsgemeenten staan steeds vaker in de schijnwerpers van het lokaal sociaal beleid. Het verdwijnen van voorzieningen, vergrijzing, stille armoe en bedrijfssluitingen in de agrarische sector met alle problemen van dien ‘Al twintig jaar diezelfde grammofoonplaat,’ verzucht Hans Elerie van de Brede Overleggroep Kleine Dorpen in Drenthe. Een portret van het Noord-Brabantse Helenaveen.

‘Als het persoonsgebonden budget in de ggz wordt ingevoerd zullen veel allochtonen hun heil buiten de reguliere zorg zoeken. Deze heeft hen immers weinig te bieden.’ Dat zegt Ronald May, projectleider ggz en allochtonen van de Haagse ggz-instelling Parnassia. Onlangs ontving hij de jaarlijkse ereprijs van het Nationaal Fonds Geestelijke Volksgezondheid.

‘Op Curaçao spreekt tegenwoordig iedereen over weggaan naar Nederland. Men heeft er geen vertrouwen meer in dat het daar ooit nog goed komt.' Volgens Agnes Stappers-Rojer, teammanager van het Leidse Algemeen Maatschappelijk Werk, houdt de migratie van Antillianen naar Nederland in ieder geval voorlopig nog aan. 'Maar de hulpverlening voor hen schiet tekort.'

Eind september evalueert de Tweede Kamer de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP). Deze wet, die in december 1998 werd ingevoerd, is het sluitstuk van de integrale schuldhulpverlening. Het moet ervoor zorgen dat mensen met problematische schulden na een aantal jaren weer met een schone lei kunnen beginnen. 'Er bestaat echter veel tegenwerking van instanties die juist betrokken zijn bij de integrale schulddienstverlening.’

Van oudsher waren politie en verslavingszorg bij de bestrijding van overlast van druggebruik elkaars tegenpolen. Maar de praktijk toonde geregeld de pijnlijke gevolgen van het langs elkaar heen werken. In hoeverre zoeken ze nu toenadering tot elkaar?

Werknemers moeten zich gedurende hun arbeidszame leven voortdurend bijscholen om interessant te blijven voor de arbeidsmarkt. Werkgevers dienen hen daartoe in de gelegenheid te stellen. Opleidingsinstituten moeten onderhoudscontracten aanbieden aan organisaties om de kennis en vaardigheden van het personeel up-to-date te houden en het curriculum van de onderwijsinstellingen dient gericht te zijn op leren-leren. Die voornemens maakten deel uit van het Nationaal Actieprogramma 'een leven lang leren'. Twee jaar na de presentatie van het programma is het met de scholing van werknemers echter nog steeds zorgelijk gesteld.

De grootschaligheid van overheidsdiensten, maar ook van de zorg, de politie, het welzijnswerk en het onderwijs, is achterhaald. Dat betoogt de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling (RMO) in het onlangs uitgebrachte advies 'Aansprekend burgerschap.' Het nieuwe credo luidt dan ook Small is beautiful. Alhoewel het kabinet nog een standpunt moet innemen, is de kritiek niet mals.

Leerkrachten krijgen steeds vaker te maken met problemen van leerlingen die zich buiten het onderwijsveld afspelen. Maar de vraag is of de leerkracht voldoende is toegerust om daarmee om te gaan. Wanneer moet hij de helpende hand bieden en waar houdt zijn verantwoordelijkheid op? 'Weten waar de grenzen liggen is een van de moeilijkste kanten van het beroep,' aldus Pabo-docente E. Liedmeier. 'Basisscholen zouden beginnende leerkrachten standaard intervisie moeten geven.'