Gezien de toenemende vergrijzing zal er steeds meer een beroep op mantelzorgers worden gedaan. Om te voorkomen dat zij opbranden is het van belang dat ze goed worden ondersteund door professionals. Helaas gebeurt dat nog maar ‘zeer matig’, zo blijkt uit onderzoek in West-Brabant. ‘De wijkverpleging moet ophouden haar eigen expertrol centraal te stellen.’

De mkz-crisis dreigt de thuiszorginstellingen in de regio waar mond- en klauwzeer is uitgebroken boven het hoofd te groeien. De instellingen worstelen al bijna een maand met allerlei beperkingen. De voorzorgsmaatregelen zijn streng. Zo mag een thuiszorgmedewerker die een actief veebedrijf heeft bezocht de daaropvolgende 72 uur niet naar andere boerderijen. Het is puzzelen met de werkschema’s. Medewerkers zien zich genoodzaakt lange dagen te maken. En de druk op mantelzorgers neemt toe. Enkele thuiszorgcliënten zijn inmiddels opgenomen in verzorgings- en verpleeghuizen.

Voor de kleine anderhalf miljoen mensen in Nederland die voor een naaste zorgen, kampt een flink deel met financiële problemen en een gebrek aan informatie over bestaande regelingen. De voorzieningen zijn onvoldoende. ‘Daar moet snel verandering in komen als we verwachten dat mantelzorgers hun werk volhouden,’ zegt Arie Ouwerkerk, directeur van de LOT, de landelijke organisatie voor mantelzorgers.

De mantelzorg is de spil van het Nederlandse zorgbeleid. Maar liefst 1, 3 miljoen mensen bieden hulp aan hun naasten. Maar als de zorgtaken te langdurig en zwaar worden, dreigt maatschappelijke uitsluiting voor degenen die deze taken op zich nemen. Onderzoeker Monique Kremer vindt dat mantelzorgers recht op volledig burgerschap moeten krijgen en moeten kunnen kiezen om ‘nee’ te zeggen tegen zorgtaken.

In de vakantietijd is het tekort aan arbeidskrachten in alle sectoren in de gezondheidszorg het meest nijpend. Sommige organisaties passen onorthodoxe methodes toe om toch mensen te werven. Mirjam Halstein, personeelsadviseur bij Thuiszorg Stad Utrecht, is zo’n creatief iemand: ‘Een advertentie werkt niet meer, een duur reclamebureau ook niet. Onze medewerkers zelf weten het beste te vertellen wat er wel en niet aantrekkelijk is aan het werken in de thuiszorg. En die kracht gebruiken we nu.’

Directeur Frans Baar van verpleeghuis Antonius IJsselmonde in Rotterdam onthulde onlangs in het tijdschrift Pallium dat zijn instelling 'heel incidenteel' terminale patiënten weigert. Een golf van verontwaardigde publiciteit en groot tumult in politiek Den Haag was het gevolg. 'In overleg met het ziekenhuis is het slechts één keer gebeurd bij ons,' zegt Baar nu. 'Natuurlijk mag je terminale patiënten niet weigeren. Maar instellingen trachten ze soms wel te vermijden.'