De grootste welzijnsinstelling van Amsterdam, Alcides, kampt met ernstige financiële tekorten. Op drie grote onderdelen lopen de verliezen dit jaar op tot 3,5 miljoen euro. Een groot deel van de tweeduizend medewerkers verliest daardoor zijn baan. Vooral 'Melkertiers' worden getroffen.

‘We willen geen medewerkers die iemands braaksel niet opruimen omdat het net hun pauze is,’ zegt Annemiek Verhoeven van De Verenigde Amstelhuizen in Amsterdam. Deze koepelorganisatie van 24 gezondheidszorginstellingen heeft het Pleegtheater ingehuurd om een beoogde mentaliteitsverandering in de zorgverlening te ondersteunen. Het theatergezelschap helpt allerlei instellingen in de zorgsector op een bijzondere manier bij actuele problemen.

'Opbouwwerkers maken zich in Nederland vaak niet druk om participatie.' Dat stelt John McKnight, de grondlegger van de asset based community development, naar aanleiding van zijn bezoek aan de ABCD-projecten eind april in Nederland. In plaats van het projectmatig oplossen van maatschappelijke problemen, ziet McKnight opbouwwerk als ondersteuning van buurtorganisaties.

Bedrijven maken graag goede sier met het inzetten van personeel voor sociale doelen. Tegelijkertijd ontstaan er op steeds meer plaatsen netwerken om deze activiteiten structureel te maken. Sociaal ondernemerschap is duidelijk aan een opmars bezig. Hoe slagen steden als Amersfoort, Ede en Arnhem erin om bedrijven, scholen en maatschappelijke organisaties aan elkaar te koppelen?

Tussen 1998 en 2001 was de Groningse wijk Corpus den Hoorn een van de pilots van het landelijk project Heel de buurt. Vorige week is het landelijk eindverslag aangeboden aan staatssecretaris Ross-Van Dorp. Hoe staat de wijk er anderhalf jaar na ‘Heel de buurt’ voor? ‘Als de gemeente nog steeds voor tachtig procent bepaalt wat er in de wijk gebeurt, kom je natuurlijk niet ver.'

‘Onze ouders is ouderdom overkomen, wij kunnen ons erop voorbereiden. Nieuwe generaties ouderen kunnen zich niet meer verschuilen achter onwetendheid.’ Joop Belderok, directiesecretaris van ouderenorganisatie Antaris in Amsterdam, pleit voor een cursus ‘ouder worden’ om mensen voor te bereiden op deze periode. ‘Ouderen moeten eindelijk eens gezien worden als mensen. Daarom moeten de grote instellingen afgebroken worden.’

Ze mijden elkaar, ze hebben niks met elkaar en zijn bang voor elkaar. Tussen jongeren en ouderen gaapt een grote generatiekloof. En dat geeft problemen, want ze leven wel naast elkaar: in de wijk, op straat en in de ‘openbare ruimte’. Het ‘Nationaal stimuleringsprogramma: de buurt voor alle leeftijden’ van het NIZW is drie jaar bezig geweest de kloof tussen oud en jong te overbruggen. Hoe ‘cool’ is klussen voor ouderen?

De stad Rotterdam dacht vanaf 1999 in stadsetiquette het antwoord op asociaal en hufterig gedrag gevonden te hebben. Bewoners stellen in onderling overleg samenlevingsregels op en spreken elkaar daarop aan. Hoe staat het anno 2003 met deze sociale methodiek? Volgens een van de Rotterdamse opbouwwerkers is de reikwijdte beperkt. ‘Als er te veel problemen zijn als drugsoverlast of zwerfvuil, dan domineren die het gesprek.’