Zelfstandig wonende cliënten hebben recht op zorg aan huis. Maar hebben ze ook recht op welzijnsvoorzieningen, op ondersteuning bij deelname aan de samenleving? ‘De samenleving moet zich realiseren dat vermaatschappelijking van zorg ook een beschermingsplicht met zich meebrengt,’ vindt Paul Schnabel, directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau.

De invoering van de transmurale zorg werd in 1994 bijna juichend ter hand genomen: in plaats van de instelling kwam voortaan de patiënt centraal te staan in de zorg. Dus huisarts, thuiszorgwerkers en specialisten in het ziekenhuis gingen voortaan meer en beter met elkaar samenwerken. De patiënt kon daardoor sneller naar huis. 'Maar,' concludeert onderzoeker Henk Rosendal nu bijna tien jaar later: 'Sommige patiënten zijn juist slechter af met de aanpak.'

Voordat het kabinet de handdoek in de ring gooide, was minister Eduard Bomhoff (VWS) al afgetreden. Met grote voortvarendheid pakte hij de 'perestrojka' in de zorg aan en in no time wist hij topambtenaar Peter van Lieshout buiten de deur te werken. Ook stond hij bekend als een communicatieve 'autist', en werd hem het voortdurende geruzie met collega Heinsbroek fataal. Zullen we Bomhoff missen?

Kunnen buurtvaders de Marokkaanse probleemjongeren in het gareel krijgen? Dat is onwaarschijnlijk, stelde antropoloog Frank van Gemert onlangs. Daarmee keert hij zich tegen alle hosanna-verhalen over de Marokkaanse buurtvaders. Zij zijn volgens Van Gemert niet van deze tijd. ‘De verhouding vader-zoon is juist onderdeel van het probleem.’

Belemmerende regels moeten overboord, de bureaucratie aangepakt, niet langer samenwerken om het samenwerken. De samenleving en maatschappelijke instanties moeten meer hun verantwoordelijkheid nemen. Dat leidt tot minder kosten. Het kabinet lijkt die volgorde echter om te draaien. Eerst minder geld en minder regels. Dan komt de eigen verantwoordelijkheid vanzelf.

Ouderen, gehandicapten en psychiatrische patiënten die in een instelling verblijven maken gebruik van dagbesteding, de wasservice, de klusjesdienst. Dergelijke diensten horen bij de instelling, en worden betaald vanuit de AWBZ. Maar als ze zelfstandig wonen, vergoedt de AWBZ deze activiteiten in principe niet meer en de gemeenten hebben er geen geld voor. 'Bij de extramuralisering is men vergeten de noodzakelijke infrastructuur te regelen.'

Eind juli ging Opmaat, een welzijnsinstelling voor onder meer sociaal-cultureel werk, opbouwwerk, maatschappelijk werk en kinderopvang in Emmen, failliet. Volgens Willemien Dirks werkten welzijnswerkers er op eilandjes, waren financieel managers niet op hun taak berekend en deed de gemeente of het niet haar 'pakkie an' was. 'Bij de gemeente zit niemand meer met visie op welzijnswerk.'

'Kent u het CWI?' Sinds begin april kom je ze tegen op schoolpleinen, markten en in winkelcentra in Nijmegen: de oranje brigade van het Centrum voor Werk en Inkomen. De vrouwen werven op een onorthodoxe wijze herintreedsters voor de arbeidsmarkt. Het blijkt niet gemakkelijk vrouwen van huis en haard weg te lokken. 'Deze vrouwen hebben vaak specifieke wensen en werkgevers moeten daar een mouw aan passen.'

Eind juli ging Opmaat, een welzijnsinstelling voor onder meer sociaal-cultureel werk, opbouwwerk, maatschappelijk werk en kinderopvang in Emmen, failliet. Volgens Willemien Dirks werkten welzijnswerkers er op eilandjes, waren financieel managers niet op hun taak berekend en deed de gemeente of het niet haar 'pakkie an' was. 'Bij de gemeente zit niemand meer met visie op welzijnswerk.'

Als wethouder drukte Herman Meijer acht jaar lang zijn stempel op de stadsvernieuwing, grotesteden- en migrantenbeleid in Rotterdam. Met de stadsetiquette, de wijkaanpak en zijn steun aan het 'opzoomeren' trok hij vaak landelijk de aandacht. 'Er zijn géén no go-area's.'