Tussen 1998 en 2001 was de Groningse wijk Corpus den Hoorn een van de pilots van het landelijk project Heel de buurt. Vorige week is het landelijk eindverslag aangeboden aan staatssecretaris Ross-Van Dorp. Hoe staat de wijk er anderhalf jaar na ‘Heel de buurt’ voor? ‘Als de gemeente nog steeds voor tachtig procent bepaalt wat er in de wijk gebeurt, kom je natuurlijk niet ver.'

‘Onze ouders is ouderdom overkomen, wij kunnen ons erop voorbereiden. Nieuwe generaties ouderen kunnen zich niet meer verschuilen achter onwetendheid.’ Joop Belderok, directiesecretaris van ouderenorganisatie Antaris in Amsterdam, pleit voor een cursus ‘ouder worden’ om mensen voor te bereiden op deze periode. ‘Ouderen moeten eindelijk eens gezien worden als mensen. Daarom moeten de grote instellingen afgebroken worden.’

Ze mijden elkaar, ze hebben niks met elkaar en zijn bang voor elkaar. Tussen jongeren en ouderen gaapt een grote generatiekloof. En dat geeft problemen, want ze leven wel naast elkaar: in de wijk, op straat en in de ‘openbare ruimte’. Het ‘Nationaal stimuleringsprogramma: de buurt voor alle leeftijden’ van het NIZW is drie jaar bezig geweest de kloof tussen oud en jong te overbruggen. Hoe ‘cool’ is klussen voor ouderen?

Hoe actief zijn gemeenten in het jongerenwerk? De gemeente Apeldoorn heeft ruim vijftig projecten in het leven geroepen, terwijl ze met ruim twintig instellingen samenwerkt om jongerenproblemen op te lossen en te voorkomen. Er is enthousiasme over haar regievoering. Alleen de samenwerking met Bureau Jeugdzorg wil niet vlotten. 'Maar de jeugdhulpverlening is volledig ontschot.'

‘Het liberale idee van onbeperkte vrijheid is volstrekt doorgeslagen.’ Socioloog Bas van Stokkom keert zich tegen de heersende liberale moraal van ‘vrijheid, blijheid’. Dat bleek onder meer in zijn voordracht over ‘fatsoen en burgerdeugd’ tijdens het congres ‘Welzijn versterkt veiligheid’ eind november in Amersfoort. ‘Tot en met de jaren zestig was er nog een beschavingsoffensief gaande.’

Zeker veertig gemeenten hebben in 2003 geen eenmalige extra uitkering verstrekt aan langdurige minima, ondanks afspraken hierover tussen rijksoverheid, sociale partners en gemeenten. Ruim zestig procent van de gemeenten heeft te weinig uitgekeerd. Vlak voor het kerstreces eiste GroenLinks tevergeefs van staatssecretaris Rutte dat hij gemeenten zou dwingen zich aan de afspraak te houden.

Met haar koeriersbedrijf Valid Express wil Nicolette Mak zoveel mogelijk 'mensen met een lastig lichaam' een kans op een baan geven. 'Het is niet alleen mijn sociale plaatje, maar het scheelt ook heel veel geld aan WAO-uitkeringen.'

Zelfstandig wonende cliënten hebben recht op zorg aan huis. Maar hebben ze ook recht op welzijnsvoorzieningen, op ondersteuning bij deelname aan de samenleving? ‘De samenleving moet zich realiseren dat vermaatschappelijking van zorg ook een beschermingsplicht met zich meebrengt,’ vindt Paul Schnabel, directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau.

Het ministerie van VWS gaat alle projectsubsidies aan onderzoeksinstituten in de sector zorg en welzijn kritisch tegen het licht houden. Hans Simons, voorzitter van het dagelijks bestuur van het Nederlands Instituut voor Zorg en Welzijn, is daar niet bezorgd over. 'Het gaat erom dat de kennis bij de professional komt die iedere dag met zijn poten in de modder staat. Dat hoeft niet per se via het NIZW.'

Na lange tijd in het defensief te hebben gezeten, heeft het opbouwwerk de wind weer mee. Het ontdekt nieuwe samenwerkingspartners, stelt meer eigen prioriteiten en opereert steeds vaker zelfstandig op de markt. 'Zonder opbouwwerk krijg je veel buurten niet meer aan de gang.'