Direct contact leggen en actie ondernemen. Dat is de sleutel van het succes van de huisbezoekprojecten. Consulenten praten met bewoners over hun woonomgeving, hun sociaal-maatschappelijke problemen en waar ze daarvoor terechtkunnen. Ze bellen direct met een hulp- of dienstverlener over huisvesting, schuld en buurtoverlast. En dat is niet vrijblijvend. ‘Wie de deur dicht doet, wordt gekort op zijn uitkering.’

Helt het algemeen maatschappelijk werk te veel over naar de zorg of welzijn? Of is het een perfect scharnierpunt tussen beide sectoren? Ruim een half jaar na het visiestuk van de MO Groep voor de beroepsgroep blijft de discussie gevoerd worden. Zo gebruikt maatschappelijk werker een internetsite om zijn zorgen kenbaar te maken. ‘Als de zorg daadwerkelijk de prioriteit krijgt, blijft het welzijnswerk liggen.’

De gevolgen van de invoering van de euro worden hoe langer hoe duidelijker. Steeds meer mensen kampen door de euro met ernstige geldzorgen, zo blijkt uit de enquête van het Nibud die in augustus werd gehouden. Het CBS meldt meer roodstand en inmiddels trekken ook de kredietbanken aan de bel. Moeten schuldhulpverleners hun borst natmaken?

Welzijnsinstellingen zoeken samenwerking met elkaar om daadwerkelijk iets aan de positie van cliënten te kunnen doen. Een digitaal cliëntendossier is daarbij onmisbaar. Toch zijn instellingen huiverig voor het elektronisch aan elkaar koppelen van gegevens. 'Maar je moet in staat zijn appels met peren met elkaar te vergelijken.'

'Als er werd aangebeld, dook ik met de kinderen onder het bed. Zo bang waren we voor de deurwaarders,' vertelt een Sandra van den Berg. Zij is één van de cliënten van De Vliegende Hollander in Amsterdam die uit huis gezet dreigde te worden. Nadat een schikking werd getroffen voor het aflossen van de huurschuld hoopt Van den Berg eind dit jaar weer met een schone lei te beginnen. In Amsterdam voorkomt De Vliegende Hollander in 85 procent van de gevallen ontruimingen.

Jongeren steken zich steeds makkelijker en dieper in de schuld. Kredieten worden in de regel makkelijk verstrekt en de kredietverleners laten de schuld flink oplopen voor ze ingrijpen. Het gaat bij jongeren, zo onderzocht het Nibud, om schulden van € 250 tot € 5000. De gemeente Utrecht roept schuldeisers op meer te doen om te voorkomen dat jongeren zich in de schulden steken. Zijn deze jongeren de volwassen met schulden van morgen?

Vermogensfondsen krijgen een steeds belangrijkere rol in de samenleving. Jaarlijks geven ze honderden miljoenen uit, waarvan een groot deel aan maatschappelijke en sociale doelen. Doordat de overheid op veel maatschappelijke terreinen terugtreedt, wordt vaker een beroep gedaan op vermogensfondsen om projecten en initiatieven te ondersteunen. De fondsen zelf treden steeds meer in de openbaarheid om enorme kapitaal uit te kunnen zetten. ‘Op termijn komt er een zelfstandige filantropische sector die in staat is een vuist te maken tegen de overheid.’

Eind september evalueert de Tweede Kamer de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP). Deze wet, die in december 1998 werd ingevoerd, is het sluitstuk van de integrale schuldhulpverlening. Het moet ervoor zorgen dat mensen met problematische schulden na een aantal jaren weer met een schone lei kunnen beginnen. 'Er bestaat echter veel tegenwerking van instanties die juist betrokken zijn bij de integrale schulddienstverlening.’

Intensieve individuele aandacht is de weg om nieuwe en langdurige werklozen aan werk te helpen. Dat oordeelt althans de jury van Werksleutel2000, de prijs die vorige maand werd uitgekeerd voor de beste variant van de sluitende aanpak. Leeuwarden - de winnaar - schakelt zelfs een homecoach en een persoonsgebonden budget in om mensen richting werk te loodsen.

Het algemeen maatschappelijk werk zit klem. De werksoort krijgt steeds meer taken toegeschoven zonder dat het budget navenant meegroeit. Gemeenten willen dat het AMW actief meedoet aan de wijkaanpak en de integrale samenwerking. Tegelijkertijd doen steeds meer gespecialiseerde instellingen hun maatschappelijk werk de deur uit, zodat de toeloop op het AMW alleen maar toeneemt. Zowel minister Borst als de gemeenten vinden dat het AMW versterkt moet worden, maar schuiven de verantwoordelijkheid daarvoor op elkaar af. Hoe gaan de instellingen intussen om met de oplopende druk?