Omdat op landelijk niveau onduidelijk is welke concrete resultaten het welzijnswerk behaalt, hebben werkgeversorganisatie VOG, het ministerie van VWS en Verdiwel (de vereniging voor directeuren van lokale welzijnsinstellingen) het voortouw genomen voor een discussiestuk over de positie van de welzijnssector. Als gevolg van de decentralisatie van het welzijnsbeleid is het zicht op de ontwikkelingen in de sector afgenomen. In het stuk 'De welzijnssector in beeld' worden de belangrijkste actuele inhoudelijke en organisatorische tendensen en ontwikkelingen in de sector in kaart gebracht. Een samenvatting.

Voor de kleine anderhalf miljoen mensen in Nederland die voor een naaste zorgen, kampt een flink deel met financiële problemen en een gebrek aan informatie over bestaande regelingen. De voorzieningen zijn onvoldoende. ‘Daar moet snel verandering in komen als we verwachten dat mantelzorgers hun werk volhouden,’ zegt Arie Ouwerkerk, directeur van de LOT, de landelijke organisatie voor mantelzorgers.

Betekent ècht wijkgericht werken dat bewoners zelf zeggenschap moeten krijgen over de wijkbudgetten? Binnenkort starten vijf experimenten, waar de bewonersorganisaties de regie krijgen over het werk van bijvoorbeeld gemeentelijke diensten, woningcorporaties, welzijnsorganisaties en wijkpolitie in hun wijk. Instanties moeten het heft straks deels uit handen geven. 'Tot voor kort hadden we nul-komma-nul in te brengen.'

Vrijwillig een tbs’er in huis nemen tijdens zijn verlof? Veel mensen zullen daar niet aan moeten denken. Sterker nog: ze zullen zich afvragen of de pogingen tot resocialisatie niet te ver zijn doorgeschoten. Toch zoekt de Nijmeegse Pompekliniek, één van de negen tbs-instellingen in Nederland, mensen die bereid zijn een tbs-patient thuis te ontvangen voor een kopje koffie of een maaltijd. ‘Om nou vrijwilligers in te schakelen lijkt mij een risico.’

Niet alleen grote en middelgrote steden, maar ook plattelandsgemeenten staan steeds vaker in de schijnwerpers van het lokaal sociaal beleid. Het verdwijnen van voorzieningen, vergrijzing, stille armoe en bedrijfssluitingen in de agrarische sector met alle problemen van dien ‘Al twintig jaar diezelfde grammofoonplaat,’ verzucht Hans Elerie van de Brede Overleggroep Kleine Dorpen in Drenthe. Een portret van het Noord-Brabantse Helenaveen.

Om het steeds nijpender wordende tekort aan arbeidskrachten in de zorgsector het hoofd te bieden, is een stevige, desnoods onorthodoxe aanpak nodig. Flexis is een initiatief dat aan die roep beantwoordt. Het tracht door het aanbieden van leerroutes-op-maat mensen aan kwalificaties en diploma's te helpen zodat zij in de zorgsector aan het werk kunnen gaan.

Al vanaf zijn vijfde jaar woont Ab van Eijbergen, verstandelijk en visueel gehandicapt, in diverse instellingen. Pas de laatste drie jaar heeft hij het gevoel dat hij aan kan geven welke wensen hij heeft en welke keuzes hij in zijn leven wil maken. Daarna voelde hij zich als mens pas serieus genomen. Daarvoor werd er vooral ver hem gepraat en werden beslissingen voor hem genomen. Maar Ab was eigenwijs en gaf de moed niet op. In het boek 'Zo zie ik het' vertelt hij over zijn leven en de ervaringen binnen instellingen: 'Ik wil, ondanks mijn beperkingen, gewoon kunnen doen wat iedere Nederlander ook kan doen. En mensen zouden hun eigen zorgcoördinator moeten kunnen kiezen.'

In 1998 werden in Beverwijk de eerste Buurt Sport Spelen georganiseerd met als doel sociale cohesie en tolerantie in verschillende wijken te vergroten. De spelen werden goed ontvangen. Daarom zijn inmiddels ook in Utrecht, Heusden en Venlo pilotprojecten begonnen. Ondanks het geloof in de formule, verloopt de organisatie nog niet overal even soepel. Zo blijkt het geen eenvoudige klus de bevolking te mobiliseren. 'Het idee achter de spelen is goed, maar de vorm kan beter.'

In de vakantietijd is het tekort aan arbeidskrachten in alle sectoren in de gezondheidszorg het meest nijpend. Sommige organisaties passen onorthodoxe methodes toe om toch mensen te werven. Mirjam Halstein, personeelsadviseur bij Thuiszorg Stad Utrecht, is zo’n creatief iemand: ‘Een advertentie werkt niet meer, een duur reclamebureau ook niet. Onze medewerkers zelf weten het beste te vertellen wat er wel en niet aantrekkelijk is aan het werken in de thuiszorg. En die kracht gebruiken we nu.’