De bezem moet door de zorg en flink ook, vinden Jaap de Hoop Scheffer en Nancy Dankers. In Christen Democratische Verkenningen noemen beide CDA-kamerleden de instellingen en koepelorganisaties 'lui, klantonvriendelijk, inefficiënt en defensief'. Deze gevestigde machten zouden een flinke stap terug moeten doen ten gunste van patiënten- en consumentenorganisaties. Nancy Dankers legt de opmerkelijke ommezwaai uit.

Verbetering van activering en uitstroom, gerichtere armoedebestrijding en terugdringen van misbruik. Dat waren de voornaamste doelen achter de invoering van de nieuwe Algemene Bijstandswet in januari 1996. Als altijd bleek de praktijk de afgelopen jaren wat weerbarstiger. Dit najaar evalueert de Tweede Kamer de wet. Een inventarisatie van de winstpunten en de minder geslaagde effecten.

Het algemeen maatschappelijk werk zit klem. De werksoort krijgt steeds meer taken toegeschoven zonder dat het budget navenant meegroeit. Gemeenten willen dat het AMW actief meedoet aan de wijkaanpak en de integrale samenwerking. Tegelijkertijd doen steeds meer gespecialiseerde instellingen hun maatschappelijk werk de deur uit, zodat de toeloop op het AMW alleen maar toeneemt. Zowel minister Borst als de gemeenten vinden dat het AMW versterkt moet worden, maar schuiven de verantwoordelijkheid daarvoor op elkaar af. Hoe gaan de instellingen intussen om met de oplopende druk?

In een wereld waarin het marktdenken floreert, is het aantrekkelijk voor de welzijnssector te kunnen aantonen dat zijn activiteiten maatschappelijke winst opleveren. Op verzoek van de VOG en het ministerie van VWS gingen onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam na hoe groot dat batig saldo precies is. Conclusie: ook een jongerenavond in het buurthuis kan de economische groei aanjagen.

Kerstavond 1999

Het streven naar doelmatigheid heeft de thuiszorg geen windeieren gelegd: de productie is gestegen, overtollige functies zijn geschrapt en menig bedrijf zal jaloers zijn op de verhouding tussen directe en indirecte kosten. Maar het personeel rent van hot naar her en meldt zich steeds vaker ziek. De inhoud van de zorg is zoek en maatschappelijk ondernemen wordt wel heel moeilijk als er tot op de vierkante millimeter verantwoording moet worden afgelegd.

Hulpverleners ontdekken Internet. In Amerika zijn er al tal van sites die informatie, advies en therapie aanbieden voor mensen met psychische problemen. In Nederland gebeurt dat nog maar mondjesmaat, maar het aantal virtuele hulpverleners is wel groeiende. De reguliere zorg slaat die ontwikkeling met grote reserve gade. De cliënten zien ook voordelen. Op het net kunnen zij zelf kiezen en zijn zij gelijkwaardiger aan hun therapeut. Maakt e-mail de sofa definitief tot een museumstuk?