Rond de 2.500 kinderen en jongeren met een lichte verstandelijke handicap staan op de wachtlijst van orthopedagogische behandelcentra. De negentienjarige Mick uit de omgeving van Den Haag wacht op een intensieve training die hem voorbereidt op zelfstandig wonen. Maar de tijd tikt door. ‘We zijn bang dat als het eenmaal zover is, Mick niet meer wil’, aldus zijn bezorgde moeder.

‘De wachttijd voor een plek bij een orthopedagogisch behandelcentrum is gemiddeld negen maanden. En deze neemt toe. Een van de problemen is de doorstroming’, zegt Suzanne Punt, manager behandelzaken van orthopedagogisch behandelcentrum De Bruggen in Den Haag.

Er komt een onderzoek naar de oorzaak van de oplopende wachtlijsten in de jeugdzorg. Minister Rouvoet stelt veertig miljoen euro ter beschikking voor acute leniging van de nood. Eén totaalplan voor kinderen en gezin moet de aanpak van verschillende hulpverleners afstemmen.

Het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) streeft ernaar de wachtlijsten voor het aanvragen van hulp 1 juli weggewerkt te hebben. Dat belooft bestuursvoorzitter Arjan Vermeulen. Mensen die bijzondere hulp nodig hebben, zullen vanaf komende zomer minder lang hoeven te wachten op een verwijsbrief voor AWBZ-zorg.

‘Uitdeelvoorraad’ heten de wachtlijsten bij het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling, die worden gehanteerd naast de lijst van dagelijkse meldingen. Het mag geen wachtlijst heten, want de wachtlijsten in de jeugdzorg zijn volgens ex-staatssecretaris Ross per 1 januari 2007 opgelost. Maar volgens Carlien Boelhouwer, lid Provinciale Staten Noord-Holland voor de SP, is het ‘Gegoochel met termen. Er staan ook lastige gevallen op deze lijst.’

De voedselbanken in de regio Haaglanden hebben aangekondigd geen nieuwe klanten meer aan te nemen. De wachtlijst in de regio is door een tekort aan voedsel opgelopen tot tweehonderd mensen. Normaal bedraagt een inschrijving maximaal vier weken, nu moeten klanten soms zeven weken wachten, aldus de regionale voorzitter Dick Vos.

Steven van Eijck is ingeschakeld om de wachtlijsten in het speciaal onderwijs te onderzoeken. De door het kabinet aangestelde commissaris voor jeugd- en jongerenbeleid moet volgende maand een antwoord geven op de vraag waarom veel kinderen met gedragsproblemen geen passende plaats op een school kunnen krijgen.

Voor ruim tweeduizend kinderen met een handicap begint het schooljaar slecht. Ze staan op een wachtlijst en het ziet er niet naar uit dat ze snel naar een geschikte school kunnen. Steeds meer kinderen met gedrags- of psychiatrische problemen krijgen een verwijzing naar het speciaal onderwijs. Die scholen hebben echter een tekort aan geld, personeel en lokalen.

Oplossing van de wachtlijsten in de jeugdzorg vergt een structureel vervolg op de extra middelen die het kabinet voor de zomer ter beschikking heeft gesteld. ‘Je kunt niet verwachten dat nieuwe hulpvormen en extra plaatsen binnen vier maanden zijn geregeld,’ zegt Ben Wichman, voorzitter van de brancheorganisatie Jeugdzorg Gelderland.

De huidige fusiegolf onder thuiszorginstellingen en de wachtlijsten door afgekondigde cliëntenstops zorgen voor onrust. De Nederlandse Patiënten Consumentenfederatie (NPCF) dringt bij het ministerie van VWS aan op een fusiestop. Staatssecretaris Ross kondigde al een onderzoek naar de wachtlijsten aan. Ook de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) laat van zich horen.