Instellingen voor geestelijke gezondheidszorg kunnen geen nieuwe patiënten meer aannemen en moeten soms zelfs behandelingen staken. De wachtlijsten zullen groeien. Dat zegt GGZ Nederland naar aanleiding van een bericht in de Volkskrant.

Het rijk heeft twee miljoen euro aan de provincie Utrecht ter beschikking gesteld voor het wegwerken van de wachtlijsten bij uithuisplaatsing van kinderen. De provincie gaat met dat geld de pleegzorg met 182 plaatsen uitbreiden.

De teller van de wachtlijsten staat inmiddels bijna op 6000. Het gaat om kinderen die dringend hulp nodig hebben van de jeugdzorg. De staatssecretaris stelt onvoldoende geld ter beschikking, vindt de MOgroep. 'Probleem is dat elke provincie haar eigen verantwoordelijkheid heeft,' zegt MOgroep-voorzitter Hans Nieukerke.

Rijen met wachtende werklozen, personeel dat overuren maakt, werkzoekenden die lang op hun uitkering moeten wachten, boze gemeentebestuurders en ontevreden werkgevers. De 131 Centra voor Werk en Inkomen worden overspoeld met kritiek. Toch is de centrale leiding van het bedrijf niet ontevreden. ‘We zijn er nog lang niet, maar er is al veel bereikt.’

Sinds bijna drie jaar biedt de eerste - en tot nu toe nog enige - buitenlandse instelling actief haar diensten aan op de Nederlandse zorgmarkt. Het gaat om het Castle Craig Hospital in Schotland, een private kliniek waar mensen met zes weken intensieve behandeling van hun verslaving af kunnen komen. Na een moeizame start met de ziektekostenverzekeraars, wint Castle Craig terrein. Met dank aan de wachtlijsten.

Politieke nieuwkomer Pim Fortuyn wil de zorg rigoureus aanpakken. In zijn verkiezingsprogramma belooft hij onder meer de wachtlijsten op te lossen en mogen verzekeraars en zorgaanbieders in vrijheid hun tarieven vaststellen. Het verzekeringsstelsel wil hij niet wijzigen en er komt geen extra geld voor de zorg. Het extra geld om de huidige problemen aan te pakken komt vrij door de arbeidsproductiviteit op te voeren, de bureaucratie terug te dringen en overtollige managers te lozen. Zal de zorg door dit soort ingrepen genezen?

Verzekerden van Univé, die een verzoek indienden tot zorgbemiddeling, zagen de gemiddelde wachttijd verkort van een half jaar tot drie weken. Volgens Marcel Snijders, directeur zorgbeleid van deze verzekeraar, gaat het hier slechts om een succesvolle noodgreep. 'Structureel heeft wachtlijstbemiddeling geen zin. Wil je daar een eind maken, dan moeten instellingen eerst ambitieuzer worden.'

De brede school wordt van alle kanten bejubeld, maar extra geld van het rijk is niet te verwachten. Louise Schaapveld, projectleider van de Groningse vensterscholen, is bang dat de scholen ten onder gaan aan hun eigen succes. ‘Eerst stimuleren we kinderen om deel te nemen aan de activiteiten en vervolgens moeten we door wachtlijsten ‘nee’ verkopen.’

Het terugdringen van de wachttijden en het oplossen van het personeelstekort zijn, zoals te verwachten viel, de twee topprioriteiten van VWS in de Zorgnota 2001. Het grootste deel van de extra 3,7 miljard gulden voor de zorg reserveert het ministerie dan ook voor deze posten. Maar structurele oplossingen voor de problemen in ‘de rampsector van het Paarse kabinet’ zijn niet terug te vinden in het jaarlijkse rapport waarin de beleidsvoornemens op een rijtje worden gezet.

De rechtszaken die cliënten aanspannen om zorg af de dwingen hebben de thuiszorg en de verzekeraars in beweging gebracht. In regio Eemland slaan zorgkantoor en thuiszorginstellingen de handen nu ineen. 'De wachtlijsten zijn een bloody shame. Pas als je toegeeft dat je slecht hebt samengewerkt, kun je er wat aan doen,' zeggen Anova-directeur Dick Hoek en Thuiszorg Eemland-directeur Jan Onland.