Ieder jaar is er een aanwas van minstens 3500 pleegouders nodig om goede matches tussen ouders en pleegkinderen te kunnen maken, zegt Pleegzorg Nederland. Maar in plaats van meer melden zich juist steeds minder nieuwe pleegouders aan. In 2023 waren er 15.197 pleeggezinnen. Dat zijn er circa 1.400 minder dan in 2022. Toen waren er 16.608 pleeggezinnen. In 2023 zijn 2.149 pleegouders gestopt en zijn er 1.706 nieuwe pleegouders bijgekomen. Dat blijkt uit de Factsheet die Pleegzorg Nederland eerder dit jaar publiceerde. 

Flevoland

Al jaren is sprake van een oplopend tekort aan pleegouders. Zo zijn er bijvoorbeeld in de provincie Flevoland jaarlijks 124 kinderen die een pleeggezin nodig hebben. Het tekort aan pleegouders in de regio is schrijnend en zorgt ervoor dat kinderen steeds langer moeten wachten op een passende plek om verder op te groeien. ‘De situatie is urgent’, legt pleegzorgscreener Carla Bras van Triade Vitree Pleegzorg uit. ‘Elk kind heeft recht op een veilige omgeving om in op te groeien, en daarvoor hebben we meer gezinnen nodig die hun hart en huis willen openen.’

Triade Vitree steekt deze maand daarom ook veel energie in de werving van nieuwe pleegouders. Ook andere pleegzorgorganisaties grijpen de Week van de Pleegzorg, die loopt van 6 tot en met 13 november, aan om aandacht te vestigen op het belang van pleegzorg. In het hele land zijn daarom informatiebijeenkomsten gepland voor mensen die meer willen weten over pleegzorg of overwegen om pleegouder te worden. ZO is er onder meer op 20 november een webinar waarbij Sergio Vyent, voormalig gastheer van het tv-programma Blind Dates, de kijkers meeneemt langs de verschillende aspecten van het pleegouderschap.

Pleegmoeder

Sergio Vyent, die opgroeide in een instabiele gezinssituatie, kwam samen met zijn zus bij pleegmoeder Mien terecht. ‘Mien was een heel lieve, zorgzame vrouw. Alleenstaand met vijf eigen kinderen, van wie er toen nog twee thuis woonden, en een aantal pleegkinderen. Ik heb het daar heel goed gehad. Er was rust, liefde en aandacht, wat een goede tegenhanger was voor de onrustige jaren ervoor. Mien heeft me de stabiele basis gegeven waardoor ik me heb kunnen ontwikkelen. Ik deed de havo en sportte veel; ik was goed in atletiek. Sporten, en daarin uitblinken, was ook een manier voor mij om gezien te worden.’

Deeltijdpleegzorg

Overigens is de laatste jaren steeds vaker sprake van deeltijdpleegzorg. In de meeste gevallen wonen kinderen dan door de week thuis en verblijven ze in weekenden en vakanties bij hun pleeggezin. Maar het komt ook voor dat kinderen die bij pleegouders wonen een deel van de tijd bij een ander pleeggezin doorbrengen. Deeltijdpleegzorg heeft als doel het ontlasten van het gezin, zodat het kind thuis kan blijven wonen. Bij circa één op de vijf nieuwe plaatsingen gaat het om deeltijdpleegzorg. 

De opkomst van deeltijdpleegzorg is te verklaren: zo wordt binnen de jeugdzorg steeds kritischer gekeken naar uithuisplaatsingen. Omdat ouders en kinderen zo’n beslissing voor de rest van hun leven meedragen, wordt er door professionals gepoogd om zo lang en zoveel mogelijk het gezin bij elkaar te houden. ‘De stijgende lijn in deeltijdpleegzorg is een positieve ontwikkeling. Het lijkt een goede beweging naar minder uithuisplaatsingen te zijn’, zei Harmke Bergenhenegouwen van het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) vorig jaar in dit artikel. ‘Deeltijdpleegzorg ontlast ouders in de opvoeding en biedt kinderen een tweede thuis. Dit kan een oplossing zijn voor zowel kinderen als ouders in een kwetsbare thuissituatie.’

Samenwerking

Wel zijn er belemmerende factoren waar aandacht voor gevraagd wordt. ‘Als deeltijdpleegzorg wordt ingezet ter voorkoming van een uithuisplaatsing, zijn er vaak ernstige problemen aanwezig. Dit betekent dat er meer hulp en ondersteuning nodig is. De samenwerking en communicatie met hulpverleners maakt het voor deeltijdpleegouders ingewikkelder’, signaleerde het NJi. ‘Ook het tekort aan pleegouders en de ontoereikende financiële vergoeding zijn belemmerende factoren voor de uitbreiding van deeltijdpleegzorg.  Het is van belang om hier aandacht voor te hebben, omdat er meer pleegouders nodig zijn om kinderen in kwetsbare situaties zo thuis mogelijk te laten opgroeien.’