Door Eric de Kluis – Thuiszorg Rotterdam gebruikt geld dat bestemd is voor

zorg in strijd met de regels voor commerciële doeleinden, berichtte NRC

Handelsblad in juni vorig jaar. Reden voor verzekeraar Het Zilveren Kruis om het

onafhankelijk onderzoeksbureau Deloitte & Touche opdracht te geven de

instelling aan een minutieus onderzoek te onderwerpen. Half november vorig jaar

concludeerde het bureau dat er hooguit sprake van ‘een weinig transparante

financieringsstructuur’ en ‘een gebrekkige communicatie tussen STR en

zorgkantoor’. Van het weglekken van AWBZ-middelen zou niets zijn gebleken.

Het zorgkantoor stuurde het rapport door naar haar toezichthouder, het CTZ.

Begin februari kwam dit orgaan met de conclusie dat er wel degelijk sprake is

van weglekken van AWBZ-middelen. Opvallend is echter dat het CTZ zich ook

baseert op het onderzoek van Deloitte & Touche, maar tot een

tegenovergestelde conclusie komt. ‘Onbegrijpelijk,’ meent Jan Knipscheer. ‘Het

College is niet bij mij langs geweest voor aanvullende gegevens. Het is mij een

raadsel hoe ze nu op basis van het onderzoek dat ons vrijpleitte tot de

conclusie kan komen dat er geld is weggelekt naar de commercie. Bovendien zou

het wel zo normaal zijn geweest als het CTZ ons in de gelegenheid had gesteld

onze visie te geven alvorens zij tot haar conclusies kwam. Dan was de uitkomst

van hun rapportage mogelijk anders geweest.’

Er is AWBZ-geld gegaan naar een privaat uitzendbureau en een

automatiserings- en telecombedrijf. Is dat geen weglekken?

‘Nee. STR heeft op contractbasis dienstverlening bij deze bedrijven

ingekocht, ten behoeve van de AWBZ-zorgverlening. Een paar jaar geleden stonden

wij voor de vraag hoe we zo goed mogelijk konden inspelen op de ontwikkeling van

privaat ondernemerschap in de zorg. Dan kun je twee dingen doen: of je zoekt het

in het primaire proces, bijvoorbeeld met een aanbod aan luxezorg,

privé-klinieken enzovoorts. Maar dat wilden we niet, want er was toen

personeelsschaarste in de zorg en je kunt het beschikbare personeel maar één

keer inzetten. Wij kozen er juist voor het ondernemerschap op een andere manier

vorm te geven: doelmatiger gebruik van ondersteunende processen. Ik heb een

uitzendpoot opgericht met als doel flexibel en tijdelijk personeel aan te

trekken. Daarnaast heb ik een bedrijf voor automatisering en telecom opgericht.

Het feit dat ik in het bestuur van de stichtingen zat waarin de aandelen van die

BV’s werden beheerd, maakte het mogelijk dat over de levering van diensten geen

BTW in rekening hoefde te worden gebracht. De voordelen daarvan zijn de STR ten

goede gekomen. We hebben daaruit bijvoorbeeld onze thuiszorg vakschool

bekostigd.’

Maar AWBZ-geld is toch niet bedoeld voor opleidingen en

automatisering?

‘Waarom niet? Dat lijkt me nogal kort door de bocht. Verpleegkundigen die

in dienst zijn van Thuiszorg Rotterdam moeten ook worden bijgeschoold. Dat staat

in de cao. Waarom zou je dan geen scholing kunnen geven aan mensen die nog niets

kunnen op dit terrein? Doe je dat niet, dan ben je afhankelijk van de instroom

in het Regionaal Opleidings Centrum of er ooit nog zorg kan worden geleverd. Ook

zijn er steeds meer ouderen op de arbeidsmarkt die bijgeschoold moeten worden.

Dat gaat uit de AWBZ-pot, dat kan niet anders. Als je je zo beperkt opstelt, kun

je je ook afvragen of de AWBZ er wel is om folders in het Arabisch te laten

drukken. Maar doe je dat niet, dan gaan er dingen mis. Dan moeten de

medewerksters meer tijd besteden aan het uitleggen van zaken. Dat kost veel meer

dan zo’n folder.’

Vindt u de constructie tussen private en publieke

rechtspersonen een gelukkige of een noodzakelijke keuze?

‘Een noodzakelijke. Ik verwacht dat in de komende jaren, met de

tegenzittende economie, de tarieven maar mondjesmaat verhoogd zullen worden en

dat de kosten in de zorg behoorlijk zullen stijgen. Dat betekent alle hens aan

dek om ervoor te zorgen dat de kosten binnen de perken blijven, want we willen

immers niet dat we selectieprocessen krijgen. Wij moeten zorg kunnen leveren aan

iedereen die daarvoor is geïndiceerd. Om dat te kunnen doen moet je vernuftig

met de financiën blijven omgaan.’

Bent u gelukkig met de marktwerking in de

zorg?

‘Ik heb daar in het verleden lang over getwijfeld. Ik had altijd de hoop

dat je zaken goed kon reguleren in het publieke bestel. Maar je ziet nu dat de

zorg steeds meer onderhevig wordt aan marktwerking. Brussel kent immers maar

twee vormen om een sector – en dus ook de zorg – in te richten: een publiek

bestel of een marktbestel. De Nederlandse middenweg kent men daar niet. Maar de

marktwerking is niet te stuiten. Daarom is het hoog tijd dat we een goed debat

gaan voeren wat er binnen die markt wel en niet mag.’

Loopt u niet te ver voor de troepen uit?

‘Dat zou best kunnen. Als dat zo is dan wordt het tijd om even gas in te

houden tot de troepen er weer bij zijn. Maar ik ben ervoor ingehuurd om ervoor

te zorgen dat er hier in Rotterdam zorg kan worden geleverd. En dat gaat goed.

De thuiszorg in deze stad heeft geen wachtlijsten. We trekken heel veel

Rotterdammers van divers pluimage aan om in de zorg te werken. Die worden

vervolgens bij ons opgeleid. In tal van steden is de kraamzorg failliet gegaan.

Hier redden we het nog steeds, en allebei onze kraamhotels zitten bomvol. Het

gaat om het eindproduct. De zorg moet worden geleverd. Linksom of

rechtsom.’